Geen producten in de winkelwagen.
De gezondheidstoestand van de wereldeconomie is al jarenlang zorgwekkend en zal dat nog jaren blijven. Podiumauteur Willem de Wit legt uit hoe het komt en hoe u zich ertegen wapent.
In de economie heersen zowel de regels van het gezond verstand als de veranderlijkheden van het weer. Wat het gezond verstand betreft heeft het motto “De cost gaet voor de baet uyt” ons land een gouden eeuw opgeleverd, en de wereld vele succesvolle organisaties. Maar als kosten niet uit eigen vermogen zijn gefinancierd, zijn het schulden. Het is prima om schulden te maken, zo lang men zich realiseert dat ze eens weer moeten worden afgelost. En daar speelt de veranderlijkheid van het weer ons parten: ook in de economie worden goede tijden afgewisseld door slechte tijden. Wee degenen die schulden zijn aangegaan in goede tijden en deze in slechte tijden weer moeten afbetalen. Overheids- en privéschulden zijn een gigantisch kaartenhuis geworden. Dit huis moet worden verkleind en gedurende de hele sanering bestaat instortingsgevaar.
Goed begrip van mogelijkheden
De Britse econoom John Maynard Keynes heeft geleerd dat overheden in tijden van laagconjunctuur, om de economie te stimuleren, schulden moeten maken en dat zij deze in tijden van hoogconjunctuur weer moeten aflossen. Aangezien deze ‘keerzijde’ van Keynes onvoldoende is toegepast, verkeren overheden alleen al wegens hun hoge schulden in een slechte positie om de huidige laagconjunctuur en de veel grotere problemen die daar nog bij zijn gekomen, het hoofd te bieden.
Wat doet u in de tussentijd? Zit u stil en wacht u af, of neemt u het lot van uw organisatie in eigen hand? De herstructureringen die overal aan de gang zijn veranderen het economische landschap. Of uw organisatie straks floreert hangt af van wat u nu doet. Daarvoor is een goed begrip van uw mogelijkheden noodzakelijk. De econoom Joseph Schumpeter was een tijdgenoot van Keynes. Beide mannen hadden een groot respect voor elkaar, maar verschilden in hun aandachtsgebieden. Keynes was een macro-econoom. Schumpeter heeft de rol van innovatie en ondernemerschap als drijfveer van het economisch leven inzichtelijk gemaakt. Uw rol als innovator is, mijns inziens, van levensgroot belang om nieuwe impulsen aan de economie te geven en helpt bovendien de toekomst van uw eigen organisatie zeker te stellen.
Creatieve destructie
Volgens Schumpeter is de economie in een permanente staat van onevenwichtigheid. De innoverende ondernemer geeft door nieuwe producten en diensten steeds nieuwe impulsen aan economische activiteit. Hij brengt individuen en organisaties economisch in beweging door nieuwe dingen die zij niet kunnen of willen missen. Vergelijk het met een heelal dat door verhoogde activiteit uitdijt, of inkrimpt als de activiteit weer afneemt. Innovatie gaat gepaard met hoge marges, omdat consumenten bereid zijn een premie te betalen voor nieuwe dingen.
Neem de eerste routeplanner. Daarvoor waren we bereid een bedrag van ca. € 300,– te betalen. Een premie van € 297,– op de € 3,– die we betaalden voor de wegenkaart, met globaal dezelfde functionaliteit. Inmiddels is de routeplanner alweer een commodity geworden. Routeplanners op het platform van, bijvoorbeeld, smartphones leveren innovatiepremies op voor Apple en Samsung, terwijl de koers van TomTom onderuit is gegaan.
Dit noemt Schumpeter creatieve destructie. Het creatieve nieuwe levert hoge winstmarges op. Dat gaat ten koste van het oude, maar is de bron van voortdurende welvaart. Veranderingen in het economisch heelal grijpen op elkaar in en zetten nieuwe dingen in beweging. Als u met nieuwe activiteiten op veranderingen inspeelt en ze dus actief mee-maakt heeft u een goede kans op succes. U innoveert dan in economische zin. Als u vervolgens R&D hierop aansluit brengt u innovatie in economische en technologische zin samen en vergroot u uw kansen op succes nog verder.
Trends
De rol van de ondernemer, of de ondernemende manager, is dus essentieel. Het succes van uw innovaties bepaalt de toekomst van niet alleen uw eigen organisatie, het bepaalt de voorspoed van de hele maatschappij. Dus waar liggen uw kansen? Het antwoord daarop is niet simpel en hangt af van uw situatie. Ik verwijs hiervoor graag naar het laatste boek van professor Hermann Simon, een Duits econoom en business consultant van deze tijd. Hij is de expert bij uitstek van middelgrote bedrijven die wereldwijd marktleider zijn op hun terrein. Hieronder beschrijf ik enkele trends die hij benoemt en voorbeelden uit mijn eigen praktijk.
1. Globalisering
Globalisering is een trend die al jaren aan de gang is. De machtsverhoudingen zullen door de huidige crisis waarschijnlijk nog sneller verschuiven. De economische groei in opkomende economieën en het daarmee gepaard gaande budget voor vernieuwing is een eerste reden om daar aanwezig te zijn. Nog een reden is dat de dynamiek aldaar uw organisatie tot het uiterste zal uitdagen. Siemens heeft een global key accountmanagement voor infrastructuursystemen voor megacities opgezet. De uitdagingen die dit met zich meebrengt zullen hun weerslag hebben op de kwaliteit van Siemens’ systemen, en daarmee op zijn concurrentiepositie wereldwijd.
Een andere kans voor innovatie, die samenhangt met globalisering, is de opkomst van staats-oliemaatschappijen. In vergelijking met Saudi Aramco en Gazprom valt de omzet van gevestigde ondernemingen als Exxon en Royal Dutch Shell ineens bescheiden uit. Subcontractors van deze maatschappijen merken dat hun marges onder druk staan. Geen wonder, aangezien hun opdrachtgevers in de verdediging zijn gedrukt. Subcontractors in de olie- en gas industrie kunnen daarom beter zaken doen met de nieuwe garde. Saudi Aramco benadrukt op haar website dat zij economische en sociale opportunities wil creëren voor het koninkrijk Saoedi-Arabië. Klaarblijkelijk wil Saoedi-Arabië zijn economie voorbereiden op een leven na olie. Zij hebben budget en willen vooruit: een place to be voor Hollandse ambitie. En als Saudi Aramco een maatje te groot is, zijn er kleinere, maar goede alternatieven.
2. Langdurig veranderd klantgedrag
Een tweede trend is langdurig veranderd klantgedrag. Simon noemt deze crisis een vertrouwenscrisis. Het vertrouwen van consumenten in de overheid, banken en hun eigen financiële toekomst is op losse schroeven komen staan. Indachtig het spreekwoord: “vertrouwen komt te voet en gaat te paard” kunnen we ervan uitgaan dat de massale impact van deze crisis het klantgedrag langdurig beïnvloedt. Klanten zijn kritischer geworden en zullen dat langdurig blijven.
In een recente opdracht heb ik uitgevonden dat overheden bij het gunnen van bijvoorbeeld infrastructurele projecten een nauwkeurig inzicht verlangen in de kosten en baten van hun investering over de hele levensduur. De bieder die dit het beste doet gooit hoge ogen. Wie oplet ziet ook dat deze omstandigheid een driver is voor de ontwikkeling of perfectionering van een management informatiesysteem dat hiervoor het beste is toegerust. Met zo’n informatiesysteem komt u binnen bij de klant en gebruikt hij eenmaal uw systeem, dan verkeert u daarmee in een uitstekende positie voor vervolgopdrachten.
Recreatie en innovatie
Simon merkt op dat men niet naïef in trends moet geloven. Het zijn aanknopingspunten om de mogelijkheden van de eigen organisatie te onderzoeken. Maar hopelijk gaat u eerst op vakantie. Een vriend wees mij eens op de betekenis van het woord recreatie. Het betekent dat men zichzelf re-creëert oftewel opnieuw uitvindt. De vakantie biedt u rust en afstand van de dagelijkse beslommeringen. Een mooie gelegenheid om u eens te bezinnen op innovatie van uw business en het leiderschap dat daarvoor nodig is. Ten slotte betekenen recreatie en innovatie in zekere zin hetzelfde.
Over de auteur:
Dit podiumartikel is geschreven door Willem de Wit, mede-oprichter van Mobilé Management Consultants.
Over het podium:
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst. MT Magazine publiceert bovendien periodiek 'Het beste van MT Podium'.
