Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Arie Koornneef (ASN Bank): ‘De nationalisering van SNS Reaal voelde als mijn grootste nederlaag’

In de serie 'Route naar de top' vragen we topbestuurders naar de weg die ze aflegden – van basisschool tot boardroom. Op zoek naar de lessen, blunders en adviezen die hen gevormd hebben. Deze keer: Arie Koornneef (53), directeur ASN Bank. ‘Koornneef, zei het MT, bemoei je er niet mee. Het helpt niemand.’

arie koornneef asn bank

Zoon van het schoolhoofd – Zorg dat je iets voor anderen betekent

‘Van oorsprong komt mijn familie uit het Westland, maar ik en mijn twee zussen zijn opgegroeid in Putten, op de Veluwe. Struinend tussen de landerijen, zelfs toen ik nog heel klein was.’

Mijn vader was hoofd van een boerderijschooltje en op een dag werd hij opgeschrikt door luid getoeter vanaf de provinciale weg. Hij keek opzij en daar zag hij mij, drie jaar oud, op mijn driewieler voorbij sjezen. Het verhaal gaat dat hij het raam opengooide, eruit kukelde en als een bezetene heeft gerend om mij van die weg te plukken.

Het is een van de weinige momenten dat hij zo snel switchte van schoolhoofd naar vader. Twee rollen die hij goed kon scheiden. Later, toen hij hoofd werd van een andere school in het dorp, heb ik nog twee jaar bij hem in de klas gezeten. Dan probeerde ik ‘m weleens uit z’n tent te lokken – in de klas door hem heen praten, zelfs een vechtpartijtje op het schoolplein beginnen. Ook dan stond hij binnen no time naast me om me aan mijn oren te trekken. Geen onderscheid, de pikorde was duidelijk.

Als gezin groeiden we mee met de school. De Westlandse mentaliteit van ‘niet lullen, maar poetsen’ was met ons meeverhuisd en we waren altijd bezig. Ook ik. Avonden lang de schoolkrant maken en vervolgens stencilen, meeschilderen aan het decor van de schoolmusical.

Mijn ouders hadden ook een sociaal hart, stonden altijd voor iedereen klaar. Zo volgde mijn moeder na de ‘huishoudschool’ een studie remedial teaching en nam lastig lerende kinderen onder haar hoede. Ook familie kon altijd op mijn ouders rekenen. Werden we als kinderen weer meegesleurd naar het westen, op naar een ziek familielid. Toen mijn opa botkanker kreeg, hebben mijn ouders ‘m in huis genomen en tot aan zijn dood verzorgd. Je bent hier op aarde om iets voor anderen te betekenen, die levenshouding heb ik echt aan hen te danken.’

Route naar de top
In de serie Route naar de top vragen we topbestuurders naar de weg die ze aflegden – van basisschool tot boardroom. Op zoek naar de lessen, blunders en adviezen die hen gevormd hebben. Lees hier alle gesprekken in de reeks »

Zoekende puber ­– Er mag altijd twijfel zijn, dat maakt je geen minder persoon

‘Voor mij is het geloof daarmee verweven, ik kom uit een Nederlands Hervormd nest. In mijn pubertijd werd mijn vader hoofd van een schippersinternaat in Zwolle en verhuisden we naar Wezep, waar we als gezin konden loskomen van de – in mijn ogen en ik zeg dit met alle respect – toch wel conservatieve christenen uit het Puttense schoolbestuur.

Een goede timing, want voor mij hoefde het allemaal niet meer zo, dat geloof. Ik was zoekende en in Linda, mijn vrouw die ik in die tijd leerde kennen, vond ik mijn gelijke. Ook zij voelde zich klein gehouden. Zat je daar, in de kerk, drie kwartier te luisteren naar een preek waarin je de grond werd ingeboord.

De leer was zo tekst-gebonden, terwijl wij naar vrijheid zochten. Hoe vertalen we die prachtige, maar honderden jaren oude elementen naar het nu, naar ons eigen leven? Samen wisten we dat we-zijn-niet-goed-genoeg-juk af te werpen en accepteerden we dat er twijfel mag zijn. En dat dit je echt niet minder gelovig maakt.’

Marketingstudent aan Hogeschool Windesheim – Sta altijd voor je eigen identiteit

‘In Zwolle heb ik ook gestudeerd, International Marketingmanagement. Voor mijn stage bij een grote bank in de Londense City kocht ik mijn eerste pak. Een bruine met een groen overhemd, dat ik met een roze zou afwisselen. Uit eigen zak betaald, gespaard van mijn bijbaantjes.

Altijd werken voor je geld, dat was het motto bij ons thuis. Heel wat bijbaantjes heb ik versleten. De HEMA, krantenwijken, in de zomermaanden in de kassen.

Ik blijf het lastig vinden als je door je omgeving in een keurslijf wordt geduwd

Met een gezonde spanning startte ik mijn eerste Londense werkdag en daar stond ik dan, met mijn bruine pak uit Ermelo midden in een zee aan blauw en grijs. Het bleek een metafoor voor die wereld. Te veel op geld gericht. Te ‘pakkerig’. Te omkaderd. Net als vroeger in de kerk leek ook hier geen ruimte voor authenticiteit, voor je eigen identiteit.

Eenmaal terug thuis zei ik: ik ga nooit bij een bank werken. Een moment dat ik nog regelmatig deel in gesprekken met sollicitanten bij ASN Bank… Ik ben geen uit-de-band-springerig type, maar blijf het lastig vinden als je door je omgeving in een keurslijf wordt geduwd. En ja, ook ik kocht snel een blauw pak om niet uit de toon te vallen.

Maar een opsteker was er ook: een collega die trots zijn nieuwe overhemd kwam showen. De kleur: roze. Nou ja, zei ik stilletjes tegen mezelf, heb ik toch nog een kleine stempel achtergelaten.’

Coördinator fondsenwerving bij Youth For Christ ­– Met creativiteit bereik je vaak meer dan met veel geld

‘Ik was afgestudeerd, net uit dienst en op zoek naar een baan in een nogal slechte arbeidsmarkt. In het netwerk van mijn vader was de naam ‘Koornneef’ bekend en zo kon ik bij Youth for Christ solliciteren. Ik kreeg de baan, maar vond het doodeng, ervan overtuigd dat ik bij deze ‘echte’ christenen door de mand zou vallen: wat moet die Arie hier, met zijn andere kijk? Grote onzin natuurlijk.

De zienswijze van George Brucks, een van de vele inspirerende mensen die ik toen ontmoet heb, droeg daaraan bij. George was de oprichter en afkomstig uit Canada, een gigantische kerel met grote houthakkershanden. Een wijze man vooral, een begenadigd spreker aan wiens lippen je meteen hing. Hij liet me zien dat ik goed was zoals ik ben, ik hoefde me nergens anders voor te doen. Niet op geloofsgebied, niet op mijn werk.

Dus ook niet binnen Youth for Christ, dat in die drieënhalf jaar uitgroeide tot de werkplek waar mijn creativiteit is aangezet. Ik heb veel geleerd van conceptueel superslimme mensen die met weinig geld veel voor elkaar kregen. Zoals het Flevo Totaal Festival in Biddenhuizen, dat elk jaar met een handjevol mensen uit de grond werd gestampt. Muziek, theater, kamperen, politiek en geloof, met een kerkdienst voor tienduizend jongeren.

Een deel van de tenten werd overgenomen door Lowlands, die het concept in seculiere vorm hebben gekopieerd. Daar ben ik nog steeds trots op, maar ook op het feit dat we zoveel jongeren wisten te binden met een niet-alledaagse boodschap. Een ‘verhipping’ van het geloof, maar niet op een foute manier.’

Hoofd fondsenwerving en externe communicatie bij Simavi – Elke vorm van hulp heeft waarde

‘Zomer 1997. Gedreven door de sociale inslag van mijn ouders en mijn wens om meer van de wereld te zien, begon ik bij Simavi. Een mooie organisatie die zich inzet voor de gezondheidszorg voor vrouwen in Azië en Afrika. Maar ook: een beetje ingeslapen, vrij traditioneel bestuurd.

Mensen meekrijgen in veranderingen is altijd pittig, maar gelukkig waren collega’s net zo hongerig naar vernieuwing als ik. En die realiseerden we ook. Weer met weinig middelen creëerden we opvallende fondsenwervende concepten, zoals De Nationale Brilpoetsweken waarmee we aandacht vroegen voor ons oogfonds.

Of je nu twee of honderd mensen ermee helpt: het heeft altijd waarde. Ik heb het zelf gezien.

Via via hoorde ik dat Jan Pronk, toenmalig minister van Ontwikkelingssamenwerking, op zaterdagavond bij Paul de Leeuw aanschoof, in die jaren hét primetime tv-moment van de week. We kregen de redactie zo ver om een groepje kinderen Pronks bril te laten poetsen, wat zelfs het Jeugdjournaal haalde. Diezelfde week liep ik ‘s avonds collecte en bij een van de huizen deed een kindje open: ‘Mama, die man van het Jeugdjournaal staat voor de deur.’

Tijdens onze reizen zag ik van dichtbij waarvoor we dit allemaal deden. Piepkleine dorpjes met veel aidsmoeders, omringd door drentelende kinderen. Vrouwen in de laatste fase van hun leven. Een keer arriveerde ik in Nairobi toen er een klein ventje op me afgerend kwam. Een gulle lach en een veel te grote, witte trui. Hij greep mijn hand en zo liepen we een uur, tot het onvermijdelijke moment dat ik dat kleine handje moest loslaten. Ook nu krijg ik er weer de rillingen van… Wat zou er van ‘m terechtgekomen zijn?

Toch bleef die ellende niet in mijn hoofd hangen, daar ben ik het type niet voor. Het motiveerde me juist. Over dit soort hulp hoor je veel cynisme, dat het toch allemaal geen bal uitmaakt. Ik kan je zeggen, of je nu twee of honderd mensen ermee helpt: het heeft altijd waarde. Ik heb het zelf gezien.’

Diverse marketingfuncties bij SNS Bank  – Bemoei je niet met alles, maar vertrouw de ander

‘Bij Simavi stond alles wel op de rit en zachtjesaan begon de zakelijke kant aan me te trekken. Met mijn verder ‘softe’ cv richtte ik mijn pijlen dan maar op databasemarketing en per toeval, via een bureau, kon ik bij SNS Bank op gesprek. Tegenover me zat Herke. Geen blauw pak, geen stropdas.

Aangetrokken door de ‘Bosschebollensfeer’ van het kantoor in Den Bosch gooide ik mijn eerdere oordeel over banken over boord. Ik ging ervoor. Toch doofde mijn enthousiasme alweer snel. Hele dagen programmeren, starend naar een beeldscherm – had ik de verkeerde keuze gemaakt? Vooral dankzij al die leuke mensen – want zonder leuke mensen, geen leuk werk – gaf ik niet op.

In de negen jaar erna klom ik op tot marketingdirecteur, maar ik bleef altijd op de inhoud sturen. Tot in de details, overtuigd van mezelf: ik had al die marketing-communicatie-afdelingen gezien, dus wist overal wat vanaf. Daar heeft het MT me keihard op teruggeroepen: ‘Koornneef, bemoei je niet met alles. Het helpt niemand.’

Ja, dat vond ik moeilijk om terug te krijgen. Ik dacht vanuit een positieve intentie te werken, en daarbij anderen te helpen, maar blijkbaar deed ik precies het tegenovergestelde. En ze hadden gelijk. Het is niet bijster motiverend als je manager meedenkt over wat jij zelf net bedacht hebt. Ik ben met een externe coach aan de slag gegaan en elke maand doken we met het team de hei op. In die tijd heb ik veel geleerd – om los laten, om meer te faciliteren, om de ander te vertrouwen.’

Directeur marketingstrategie & innovatie bij de Volksbank – Je gevoel delen draagt bij aan een betere work-life balance

‘Mijn toenmalige baas Rob belde. ‘Arie, we hebben vier mooie bankmerken (SNS, BLG Wonen, RegioBank en ASN Bank – red.) die aandachtsgebieden delen, zoals MVO. Wat dacht je ervan als jij een afdeling opzet die alles faciliteert?’ Een geweldige opdracht. Om zo’n team te bouwen, maar ook omdat ik nog meer zou leren van het financevak en bij onze andere banken kon binnenkijken.

Ik heb geen gezicht waaraan je direct afleest wat er in me leeft, maar ik kan het nu wel makkelijker benoemen

Tegelijk leed ik in het begin van die periode, 2013, mijn grootste nederlaag. De nationalisering van de Volksbank, toen nog SNS Reaal. Ik weet het, dat is natuurlijk niet ‘mijn’ schuld, maar ik trok het me wel persoonlijk aan. Een bank moet er voor z’n klanten zijn. Op eigen benen, niet leunend op belastinggeld van hardwerkende Nederlanders. Voor mij voelde dat niet goed, en dat doet het nog steeds niet.

Die zorgen nam ik ook mee naar huis, het gevoel verantwoordelijk te zijn. Ik werd steeds minder benaderbaar voor mijn gezin. Gelukkig heb ik een geweldige vrouw die bleef vragen: ‘Kom op, wat is er aan de hand?’, maar ook liet zien hoe zíj haar gevoel deelde. Daar heb ik veel aan gehad. Ik heb nog steeds geen gezicht waaraan je direct afleest wat er in me leeft, maar ik kan het nu wel makkelijker benoemen. Of althans, dat probeer ik.’

arie koornneef asn bank
Arie Koornneef met Joyce van der Est, met wie hij ASN Bank bestuurde. Foto: ASN Bank

Directeur ASN Bank – Het loont om trouw te blijven aan de missie

‘Al langer werd ik naar ASN Bank getrokken. In die Volksbank-periode bezocht ik regelmatig hun events en werd daar geraakt door de oprechte betrokkenheid van klanten. Voor het klimaat, maar zeker ook voor het sociale. Regelmatig liet ik vallen dat ik een overstap wel zag zitten, maar, zei ik er altijd in een adem bij, ‘ik weet dat er al goede mensen zitten’.

En ineens kwam er een directiefunctie voor marketing & duurzaamheidsbeleid vrij. Vlak voordat ik startte belde Ewoud Goudswaard, de directeur. Halverwege dat jaar wilde hij stoppen. Samen met mededirecteur Joyce van der Est hebben we ASN Bank daarna bestuurd, voor mij in 2018 als ‘voorzitter’. Een eervolle functie, waarin mijn persoonlijke drijfveren, mijn eerdere ervaringen en het vak van bankieren samenkomen.

Wekelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Als bestuurder zie ik het als mijn opgave om ASN Bank aan te passen aan de tijd. Ik merkte dat er een beweging gaande is, steeds meer mensen worden door het gedachtegoed van ASN Bank aangetrokken. Maar ik twijfelde, gingen we die groep wel bereiken? In ieder geval niet alleen met ‘het wijzende vingertje’, een beeld dat lang aan ons kleefde. Wel met optimisme, het gevoel dat jij kunt meebouwen aan een betere wereld en wij je daarbij helpen. Alleen waren we hierop onvoldoende ingericht.

Er moest gereorganiseerd worden, iets wat we niet gewend waren. Afscheid nemen van mensen hoorde daarbij, lastige gesprekken die ik deels zelf heb gevoerd. Tegelijk hebben we afdelingen gestut die om extra capaciteit vroegen, zoals ons Expertisecentrum Duurzaamheid. Terugblikkend ben ik blij dat mijn voorgangers hun rug recht hebben gehouden op de missie. Nooit deden ze concessies. Dat geeft vertrouwen, voor mezelf, maar ook naar klanten. Want als je hun vertrouwen krijgt, volgt de rest vanzelf.’

Lees meer artikelen in de serie Route naar de top: