Niet iedereen heeft dezelfde ‘denkstijl’ als het gaat om een taak die gezamenlijk aangepakt moet worden. Dat kan tot contraproductieve discussie leiden en zo de voortgang in teams flink vertragen of frictie veroorzaken. De Britse psycholoog Edward de Bono geeft een overzicht van verschillende denkstijlen; hij noemt die de ‘six thinking hats’. Laten we eerst bekijken wat die zijn, om daarna te belichten hoe ze kunnen helpen.
- Blauw – overzicht: de hoofdlijn zien, waar gaat het om, wat is het doel?
- Wit – informatie: wat zijn de feiten, wat weten we wel/niet, wat moeten we onderzoeken?
- Rood – emotie: wat voel je er instinctief of emotioneel bij?
- Zwart – kritisch: voorzichtig, oordelend, problemen en zwakten zien.
- Geel – optimistisch: positieve mogelijkheden zoeken, ook in het negatieve.
- Groen – creativiteit: het uitdagende nieuwe onderzoekend willen bekijken.
Mensen kunnen een voorkeur hebben voor een bepaalde stijl (al was het maar over een specifiek onderwerp). Als je hier niet bewust mee omgaat, kunnen deze stijlen botsen (bijvoorbeeld kritisch versus optimistisch). Maar ons brein is flexibel genoeg om ‘in alle kleuren’ te kúnnen denken. Het gegeven dat we dat niet altijd vanzelf doen en in onze bias blijven hangen, leidt tot dat gebrek aan harmonie en samenwerking.
Oefening
Om tot meer harmonie te komen kun je elkaars begrip voor en flexibiliteit van denken uitdagen. Dat kan via verschillende oefeningen. De volgende toepassing is interessant.
Laat de groep bij elkaar zitten om de centrale kwestie te bespreken. Laat iedereen nu (via een moderator) tegelijk dezelfde denkbeeldige ‘hoed opzetten’, ofwel denkstijl aanmeten. Het project wordt besproken, waarbij iedereen vanuit die denkstijl een bijdrage aan het gesprek levert. De moderator houdt in de gaten of men daadwerkelijk op die manier denkt. In een tweede ronde wordt het probleem vanuit een andere denkstijl besproken. En zo ga je alle denkstijlen af, waarbij iedereen in elke denkstijl iets over het project heeft gezegd (en nog veel meer gehoord van de anderen).
Deze oefening helpt om ieders denken over het project vrijer en ruimer te maken, om meer te zien en meer begrip voor elkaar te hebben als iemand na de oefening weer vanuit zijn specifieke denkstijl reageert − je hebt de mogelijkheid van die stijl immers uitvoerig belicht.
Dit kleurenhoedjesfeest kan een beetje op een kinderpartijtje lijken, maar je zult het waarschijnlijk ook herkenbaar en hoopgevend vinden dat verschillen in denkstijlen die een harmonieuze samenwerking duidelijk in de weg kunnen staan eventueel opgelost kunnen worden met een vrij simpele oefening die ieders denkflexibiliteit uitdaagt.
Dit is een publicatie uit de 100 Business Bites door Machiel Emmering en Remy Ludo Gieling en verscheen eerder op Sprout.
Lees ook: ‘Welke God schuilt er in jou en jouw collega’s?‘
Lees ook: ‘Kleur bekennen: in welk hokje pas jij?’
