Ricardo Semler (1961) was in de jaren 80 flink overspannen geraakt nadat hij het machinebedrijf Semco van zijn vader had overgenomen. Een standaard bedrijfsvoering stond hem niet aan, hiërarchie evenmin. Het enige wat hij zag zitten, was een bedrijf waar hij zelf zou willen werken.
En zo geschiedde: de Braziliaanse ondernemer ontsloeg tweederde van het zittende management en liet het personeel zoveel mogelijk zelf bepalen:
- de werktijden,
- de salarissen en
- zelfs hun leidinggevenden mochten ze zelf uitzoeken.
Als er niemand voor je wil werken, ben je geen manager.
In navolging van Ricardo Semler
Semler is inmiddels bestsellerauteur en managementgoeroe. Ook al wil hij dat niet zijn, heeft hij niets met het thema leiderschap en is hij terughoudend met het geven van interviews en seminars. ‘Ik heb het allemaal al eens opgeschreven’, laat hij desgevraagd weten. ‘Ik hoef mezelf toch niet continu hetzelfde te horen vertellen?’
Zijn gedachtegoed vindt ondertussen steeds meer navolging. Alleen al in Nederland is er een instituut opgericht waarin mensen worden opgeleid in het gedachtegoed van Semler. Er verscheen tevens de bestseller ‘Semco in de polder‘ en bedrijven als Arpa en bakkerij Van Maanen, volgen zijn voorbeeld.
Waarom bestaan er zo weinig bedrijven als Semco?
Toch lijkt het merendeel van het bedrijfsleven zijn gedachtegoed niet toe te passen. Op de vraag waarom er zo weinig bedrijven als Semco bestaan: ‘Omdat managers bang zijn voor het verlies van macht en controle.
Bureaucratie en hiërarchie geven een gevoel van schijnzekerheid. Dat de meeste bedrijven traditioneel zijn ingericht is het gevolg van verkeerde conditionering. Wij leren al vroeg dat alles op een bepaalde manier moet gebeuren zodat we ons later niet meer afvragen of dat wel de beste manier is.’
Zelf stelt hij zichzelf die vraag juist constant. Door alles in twijfel te trekken, werd Semler de managementgoeroe die hij eigenlijk niet wilde zijn.
Zijn lievelingsvraag is daarom: waarom?
- Waarom kunnen medewerkers op zondag hun e-mail lezen en niet op maandagmiddag naar de film?
- Waarom zouden medewerkers urenlang in de file staan om naar het hoofdkantoor te komen?
- Waarom is er überhaupt een hoofdkantoor nodig?
Semler vierde in 2013 dat hij al twintig jaar geen zakelijke beslissingen meer heeft genomen, maar hij zit ondertussen niet stil. Hij heeft aandelen in meerdere bedrijven, begon een private equity-bedrijf en heeft een school en hotel opgericht. Nergens heeft hij volledige zeggenschap.
Waarom is het zo moeilijk voor bedrijven om te veranderen?
Semler: ‘Wat is conservatisme anders dan een variatie van angst? Het is een fundamentele menselijke angst om controle kwijt te raken, om het onbekende te omarmen. Mensen willen geen controle loslaten, omdat ze dan de richting niet kunnen bepalen. Als je loslaat, moet je maar zien welke kant het opgaat.
Mijn vrouw is een klein hotel begonnen en was helemaal klaar met de inspraak van iedereen. Ze wilde gewoon alles zelf bepalen. Het was tenslotte haar hotel. Ik heb haar duidelijk gemaakt dat ze dan nog maar weinig zal slapen. We hebben vijf kinderen en willen ook veel reizen, dus dan zul je een keuze moeten maken.
Als je vrij wilt zijn, moet je je medewerkers laten bepalen hoe zij het doen. Makkelijk is het niet. Vaak wordt vergeten dat de vrijheid wel moet samengaan met discipline en verantwoordelijkheid. De taak, het project of de klus moet wel geklaard worden.’
Lees meer over Ricard0 Semler’s gedachtengoed in het interview: ‘Het tijdperk van wijsheid is begonnen.’
Semco-stijl
Bij Semco werken ze in Semco-stijl: een nieuwe, menselijke, productieve, stimulerende en in alle opzichten lonende manier van werken. ‘Semco-stijl’ inspireert en daagt uit tot een nieuwe manier van werken.
Ondernemer en bestsellerauteur Ricardo Semler lapt alle conventionele regels van organisaties aan zijn laars. En met succes. Het boek is onder meer te koop bij managementboek.nl.
Vragen over Ricardo Semler:
Wie is Ricardo Semler?
Ricardo Semler (1961) is een succesvol Braziliaans ondernemer, bestsellerauteur en managementgoeroe. Zijn innovatieve vermogen en leiderschapskwaliteiten roepen wereldwijd veel interesse op. Semler houdt er lezingen over en er zijn boeken over verschenen.
Wat is de methode van Ricardo Semler?
De basiselementen van de methode van Ricardo Semler zijn: vertrouwen in de kracht van medewerkers, de bereidheid om als leider zelf stap terug te zetten en de oude visie op leiderschap los te laten en het hebben van een lange termijn visie, want veranderen kost tijd.
Waar gaat Semco-stijl over?
Bij Semco in Brazilië (het bedrijf van Ricardo Semler) werken ze zonder vaste werktijden en andere verplichtingen, zoals bedrijfskleding.
Velen bepalen zelf hoeveel ze verdienen, werknemers kiezen en beoordelen zelf hun baas, financiële informatie is beschikbaar voor iedereen – en er wordt winst gemaakt, veel winst.
Bij Semco werken ze in Semco-stijl: een nieuwe, menselijke, productieve, stimulerende en in alle opzichten lonende manier van werken. ‘Semco-stijl’ inspireert en daagt uit tot een nieuwe manier van werken.
