Grote bedrijfsschandalen worden regelmatig toegeschreven aan het onverantwoorde gedrag van topbestuurders. Dus speuren veel bedrijven naar leiders die een positieve en ethischer manier van leiderschap hanteren. Een van die alternatieve vormen is ‘authentiek leiderschap’. Dat laatste zeggen wij niet, maar onderzoekers van de Universiteit Maastricht en Kühne Logistics University uit Hamburg wel.
Zij deden onderzoek naar het trainen en ontwikkelen van authentiek leiderschap. Hoofdonderzoeker Dr. Annika Nübold benadrukt dat authentiek leiderschap niet hetzelfde is als authenticiteit. Authentiek leiderschap gaat om zelfbewustzijn (het openlijk tonen van emoties), ruimte laten aan verschillende perspectieven, een open houding en sterke morele waarden. De onderzoekers betogen dat authentiek leiderschap niet zozeer een leiderschapsstijl is, maar een integraal onderdeel van de way of being van een leider. Het is een optelsom van het karakter, de waarden en voorkeuren van een leider. Traditionele leiderschapstrainingen, die zich focussen op specifieke vaardigheden, schieten daarom tekort in het ontwikkelen van authentieke leiders.
Holistische methode
Een methode om authentiek leiderschap te ontwikkelen moet daarom per definitie een holistische methode zijn, stellen de onderzoekers. Een methode die de ‘true core’ van een individu beschermt en stimuleert. ‘ Zo’n methode ‘helpt individuen om uit te vinden wie ze echt zijn, waar ze voor staan en hoe ze dat op een eerlijke en transparante manier kunnen communiceren om waardevolle relaties met hun ondergeschikten op te bouwen’, schrijven de wetenschappers in de Journal of Business and Psychology. Ze kozen daarom voor een nadere bestudering van de invloed van mindfulness op authentiek leiderschap.
‘Mindfulness past heel goed bij authentiek leiderschap’, zegt Nübold. ‘Het draait namelijk om een observerende, niet beoordelende houding en ook een bewustzijn van de wereld om je heen. Daarom wilden wij kijken of mindfulness kan bijdragen aan het bevorderen van authentiek leiderschap.’ Het korte antwoord las u in de kop. Ja.
Mindfulness is geen quick fix
In een eerste studie vonden de onderzoekers een samenhang van natuurlijk voorkomend mindfulness van leiders en authentiek leiderschap. In een tweede studie onderzochten ze of authentieke leiderschap met mindfulness-interventie getraind kon worden. Hieroe werkten 173 koppeltjes van leiders en hun ondergeschikten mee. Ongeveer de helft van de leiders maakte 30 dagen lang gebruik van de mindfulness-app Headspace (het bedrijf was zelf niet bij het onderzoek betrokken, maar verstrekte wel gratis licenties voor het gebruik van de app). Na afloop van de trainingsperiode bleek dat authentiek leiderschap kan bijdragen aan het bevorderen van authentiek leiderschap. Zowel leidinggevenden en ondergeschikten oordeelden dat de leidinggevende beter scoorde op authentiek leiderschap.
‘Organisaties kunnen er hun voordeel mee doen om leiders te selecteren die over een hoge mate van mindfulness beschikken en authentiek leiderschap met mindfulness-interventies te trainen. Leiderschapsontwikkelingsprogramma’s zouden heel goed mindfulness-trainingen kunnen integreren, zodat authentiek leiderschap op een duurzame manier kan worden getraind en ontwikkeld’,zegt Nübold. De onderzoekers waarschuwen wel dat een mindfulness-training nooit een ‘quick fix’ kan zijn voor structurele en diepgewortelde organisatieproblemen.
