Zijn er geboren leiders? Jazeker. Iedereen kan, vanuit haar of zijn karakter, leiderschap tonen, stelt Jan de Vuijst van TiasNimbas.
Dat kan alfamannetjes-achtig leiderschap zijn à la Fidel Castro. Of zachtmoedig leiderschap in de stijl van Mahatma Ghandi, die door, illegaal, een handje zout uit de zee te winnen het Britse bewind uit India verjoeg. En ook heel eenvoudig leiderschap in de stijl van jezelf. Niet iedereen is een Castro of Ghandi tenslotte.
Toch blijkt leidinggeven – de leidersrol vervullen – voor velen vaak geen eenvoudige opgave. Door onze opvoeding en mooie managementtrainingen hebben we een hoop goedbedoelde ballast aangeleerd. Zoals communicatiemodelletjes en motivatietrucjes, ook voor onszelf. Concepten van ‘hoe het moet’. Dat staat allemaal nogal in de weg van de spontane kracht van ons natuurlijke leiderschap.
Hieronder schets ik de naar mijn ervaring belangrijkste drie mythes die we direct mogen vergeten. Ik geef daarbij ook nieuwe benaderingen waar we in deze tijden meer aan hebben.
Mythe 1: Je hoeft geen situationeel leider te zijn
Erg handig als je je leiderschapsstijl kunt afstemmen op een groep werkvoorbereiders in de bouw én op een team systeemontwerpers in een ict-project, als je die tegenover je krijgt. De makke van ons maatschappelijk en innerlijk discours over leiderschap is dat die hun oorsprong vinden in militaire doctrine. Vandaag de dag is dat contraproductief geworden.
Mythe 2: Herontdek je ego
Op een ander letten is belangrijk, maar alleen als je daarbij nog meer op jezelf let. Wat er onder de oppervlakte gebeurt bij een ander of in een groep kun je leren uit je eigen reacties daarop.
Mythe 3: Dag hoofd, hallo buik
Met het hoofd leren gaat nu eenmaal niet zo best. Daar zitten te veel filters en vervormingen in. We moeten het hebben van leren door ervaring. Met alle zintuigen. Dat beklijft pas echt.
Tot slot
Kortom, pas als je ontdekt wat voor leider je van nature bent, kun je werkelijk in je leidersrol stappen. Elke natuurlijke rol is goed, en leert je waar je meer of minder geschikt voor bent als leider. Elke poging om iemand anders te zijn dan jezelf zal ontmaskerd worden, en daar faal je als leider. De leider is degene die zijn leidersrol inneemt, de charlatan is degene die zijn leidersrol speelt.
Verder lezen:- Johnson and Johnson (10th ed. 2009): Joining Together, Group Theory and Group Skills
- Malcolm Gladwell (2005): Blink, The Power of Thinking without Thinking
- Beck and Cowan (1996): Spiral Dynamics
- S. Alexander Haslam (2004): Psychology in Organisations, The Social Identity Approach
- Larry Hirschhorn (1988): The Workplace Within, Psychodynamics of Organizational Life
- Larry Hirshhorn (1997): Reworking Authority, Leading and Following in the Post-Modern Organization
- Carver and Scheier (2003): Perspectives on Personality
-
Joseph Badaracco (2006): Questions of Character, Illuminating the Heart of Leadership Through Literature
