Wie bedoelen we precies als we het hebben over een informele leider?
Een informele leider heeft niet officieel de taak gekregen om leiding te geven. Deze vorm van leiderschap ontstaat – als vanzelf – binnen een team, de informele leider neemt de leiding zonder dat iemand daarom heeft gevraagd.
Een formele leider heeft daarentegen dus wel officieel de taak gekregen om leiding te geven, deze persoon wordt vaak aangesteld door het bestuur of door de directie.
In noodsituaties zie je ook vaak een informele leider opstaan. Als er acuut moet worden geschakeld – bijvoorbeeld bij een ongeluk – staat deze leider op en zorgt ervoor dat iedereen doet wat hij of zij moet doen om de situatie in goede banen te leiden. Maar ook op de werkvloer laat de formele leider wel eens wat taken liggen en stapt de informele leider naar voren en regelt het dan wel even.
6 eigenschappen van een informele leider:
#1 Ze stralen zelfvertrouwen uit
Informele leiders hebben een aantal kenmerken:
- Ze weten wat ze kunnen;
- Ze weten waartoe ze in staat zijn;
- Ze weten wat ze al eerder gepresteerd hebben. En daar zijn ze trots op.
Al deze kenmerken dragen bij aan hun zelfvertrouwen en dat zelfvertrouwen stralen ze dan ook aan alle kanten uit. Je merkt het aan een stevige handdruk. Je ziet het aan hun houding, ze staan rechtop. Of ze kijken je tijdens het gesprek zelfverzekerd in je ogen (en ze kijken dus zeker niet weg).
Dit zijn allemaal manieren om hun verbale communicatie te ondersteunen en hun boodschap over te brengen.
#2 Ze nemen verantwoordelijkheid
Informele leiders zijn niet bang om risico’s te nemen en ze durven dus ook keuzes te maken. Ze staan niet eens bij stil dat ze op die manier veel verantwoordelijkheid naar zich toe trekken, dit is iets dat hun van nature gegeven is.
Zo kunnen ze ook erg geïrriteerd raken wanneer bepaalde onderwerpen uitvoerig besproken worden en er maar geen knoop wordt doorgehakt. Ze zullen snel benoemen wat ze zelf gaan doen om het op te lossen, maar schuwen er ook niet voor om taken te benoemen die hun teamleden op zich kunnen nemen.
#3 Ze kunnen zichzelf motiveren
Informele leiders hebben geen motivatie van buitenaf nodig, ze zijn innerlijk sterk gemotiveerd om hun werk goed te doen. Ze hebben daarnaast – en misschien wel daardoor – veel energie en stralen dat ook uit. En ook als ze een slechte dag hebben, zullen ze zichzelf ertoe zetten om het werk goed uit te voeren.
En ze kennen manieren om dit motivatie weer te hervinden, bijvoorbeeld door het contact met collega’s op te zoeken om die positieve ‘we-gaan-dit-voor-elkaar-krijgen’ sfeer weer te voelen. In principe zijn ze dus altijd gemotiveerd en anders weten ze heel goed wat ze nodig hebben om zich weer gemotiveerd te voelen.
#4 Ze kunnen anderen motiveren
Juist omdat ze zo goed weten hoe belangrijk motivatie voor hen zelf is. Kunnen ze dit ook heel goed inzetten om anderen te motiveren. Het doel dat ze voor ogen hebben, is om met het team de beste resultaten te bereiken. Ze zijn er daarom in getraind om stemmingen waar te nemen en te zien wat er nodig is om het team weer de goede kant op te krijgen.
Zo kunnen ze anderen motiveren door weer even stil te staan bij de droom die ze allemaal hebben en de diepere missie/visie waar iedereen zo hard voor werkt. En vervolgens zullen ze haarfijn benadrukken hoe de doelstellingen en taken daaraan bijdragen. Ze kunnen hun uitspraken vaak zo formuleren dat ze het vertrouwen winnen van de andere teamleden en dat anderen dit leiderschap accepteren.
#5 Ze kunnen zich goed focussen
Informele leiders zijn analytisch sterk en hebben vaak al een uitgebreide schets van de situatie gemaakt en alles tegen elkaar afgewogen voordat ze het woord nemen. Vervolgens brengen ze hun standpunt gefundeerd en goed beargumenteerd voor het voetlicht.
Onvoorbereid een vergadering ingaan, is niet iets wat je informele leiders snel ziet doen en ze laten daardoor een goede en professionele indruk achter. Ze zullen in de voorbereiding al voor zichzelf vragen hebben beantwoord, zoals:
- Wat is mijn doelstelling voor dit gesprek?
- Wat zijn de belangen van alle aanwezige partijen?
- Waar zit de onderhandelingsruimte?
#6 Informele leiders durven positie in te nemen
Een belangrijke eigenschap van een informele leider is dat ze niet zomaar vluchten als het even moeilijk wordt. Ze zullen altijd blijven staan, de situatie analyseren en kijken waar ze tot actie kunnen overgaan. Juist in deze situaties zijn ze helemaal in hun element en op hun scherpst.
Ze accepteren dat er op zo’n moment ook weerstand kan zijn, maar ze zien dit zelden als een probleem, maar eerder als een gegeven dat nu eenmaal bij stressvolle situaties hoort. En meestal zijn de anderen juist blij dat er iemand de leiding neemt en beslissingen voor hen durft te nemen.
