Het is een bekend riedeltje. In de digitale wereld word je overspoeld door informatiestromen. Mails, social media, pushberichten, appjes en misschien behoor je ook nog tot het uitstervende soort met een krant op de deurmat. Er zijn talloze adviezen die je helpen om je weg te vinden in de informatiejungle. Grofweg zijn deze terug te brengen tot twee takken. De eerste bak met adviezen gaat over het selecteren van de juiste informatie en het aanbrengen van focus. Zet je pushmeldingen uit, lees je mail alleen op gezette tijden en maak gebruik van gecureerde nieuwsbrieven zoals de 7 van MT.
De tweede stroom richt zich op het sneller verwerken van informatie. Waar een normaal mens zo’n 200 tot 250 woorden per minuut lees kun je met allerlei handige lifehacks en oogspiertrainingen uw leessnelheid opvoeren tot misschien wel duizend woorden per minuut. Op die manier wordt de kloof tussen de denksnelheid en leessnelheid verkleind.Of doe aan deep reading om een tekst in een keer te kunnen doorgronden.
Focus op productiviteit
Wat beide stromen gemeen hebben is dat ze zich richten op productiviteit. Het gaat om het functioneel verwerken van zoveel mogelijk gerichte informatie in een zo kort mogelijke tijd. Maar hoe zit dat met creativiteit? Helpt zo’n extreme focus bij het ontwikkelen van nieuwe ideeën. Opmerkelijk genoeg plaatst focus- en snelleesgoeroe Mark Tigchelaar kanttekeningen bij de gerichtheid op productiviteit. In zijn boek Focus Aan/Uit stelt hij dat productiviteit en creativiteit elkaars tegenpolen zijn. Wie creatief wil zijn moet af en toe uit het raam staren of anderzins zijn zinnen verzetten. En hij constateert dat juist personen hoger in organisaties gebaat zijn bij creativiteit, want zij zijn nauwelijks bezig met uitvoerend werk dat meetbare productiviteit verlangt.
Op zoek naar creativiteit zouden leidinggevenden zich regelmatig tegoed moeten doen aan een roman. Tenminste dat adviseert de Duitse literatuurcriticus Felicitas Von Lovenberg aan leiders en andere tweebenigen. Haar boek Gebrauchsanweisung fürs Lesen (in het Nederland uitgebracht als Lezen in tijden van Netflix) is een pleidooi voor vaker lezen. En dan niet het doorspitten van e-mails, managementrapportages en nieuwsberichten, maar ‘het goede, ware, schone, verdiepende lezen.’ Daarmee doelt ze op het lezen van literaire werken.
Positieve bijwerkingen
Lezen verschaft ons volgens Von Lovenberg niet alleen plezier, maar heeft ook positieve bij-effecten. Zo maakt het regelmatig lezen van romans ons empathischer. Doordat we ons kunnen vereenzelvigen met personages en hun angsten, lijden en woede kunnen we ons beter verplaatsen in anderen. Lezen is volgens Vredesprijswinnaar Margaret Atwoord ‘voor een belangrijk deel een poging om te doorgronden waarom mensen doen wat ze doen’. Literatuur kan niet alleen je empatisch vermogen versterken. Regelmatig lezen leidt ook tot een toenemend concentratievermogen en de ontwikkeling van een kritisch denkvermogen.
Dat klinkt allemaal erg functioneel, maar dat geldt niet voor de manier waarop je romans mag lezen. Dwaal je tijdens het lezen regelmatig af langs je eigen gedachtepaden dan ben je volgens Von Lovenberg goed bezig. Het afdwalen is ‘een essentiële, scheppende functie van het lezen.’ Door dat wat we lezen te combineren aan onze eigen associaties ontstaan nieuwe ideeen. Lezen helpt je met het voeren van een interne dialoog.
Wat te lezen?
Rest natuurlijk de vraag: hoe zoek je het juiste boek uit voor die innerlijke dialoog. Op die vraag heeft de Duitse literatuurcriticus geen pasklaar antwoord. Een mogelijk criterium leent ze van schrijver Umberto Eco. Vraag je af of je het boek na lezing zult weggooien. ‘Een boek weggooien nadat je het gelezen hebt is alsof je de vrouw met wie je een affaire hebt gehad nooit meer wilt zien’, aldus Eco. Uiteindelijk zul je je volgens Von Lovenberg moeten verlaten op je eigen oordeel. En dat gaat steeds makkelijker. ‘Hoe meer je leest, hoe beter je jezelf leert kennen, hoe beter je begrijpt wat je aanspreek en waarom, en hoe meer vertrouwen je in je eigen oordeel ontwikkelt’.
Mocht je toch richting zoeken in het leeslandschap dan helpen wij graag. Voor de zakelijke inspiratie kon je natuurlijk al bij onze Business Book Podcast terecht, maar de onderstaande boeken gooien leden van de MT-redactie nimmer in de prullenbak.
J. Bernlef – Hersenschimmen
Murat Işık – Wees Onzichtbaar
Hunter S. Thompson – Fear and Loathing in Las Vegas
David Mitchell -The Bone Clocks (Tijdmeters)
Ilja Leonard Pfeijffer – Grand Hotel Europa
Ernest Hemingway – The Old Man and the Sea
