Van de geredde Chileense mijnwerkers valt veel te leren over leiderschap. Eén van hen bleek over een natuurlijk talent te beschikken: het vermogen te bemoedigen, een essentieel element van charismatisch leiderschap.
Vorige week heb ook ik (wie niet?) gekeken naar de redding van de Chileense mijnwerkers op de televisie. De wereldwijde media-aandacht voor deze mijnwerkers in de afgelopen maanden was tegen het overdrevene aan, maar leverde wel een hoop inzichten op. Door al het contact dat wij via de media hadden met de mijnwerkers onder de grond, weten we welke dingen zich hebben afgespeeld binnen de groep.
Wanneer een groep mensen onverwacht onder grote druk komt te staan, komen de natuurlijke rollen van de groepsleden naar boven. Het verschijnsel is bekend en talloze malen beschreven in literatuur, films, toneelstukken en heldendichten. Ook in organisatieland is het een bekend verschijnsel: the job makes the man; when the going gets tough, the tough get going, e.d. Er bestaat een beschrijving van een peloton Amerikaanse soldaten die in de jungle in Vietnam verdwaalden. Slecht nieuws natuurlijk en de druk in de groep moet enorm geweest zijn. De rollen veranderden navenant. Een eenvoudige soldaat bleek als vroegere matroos op de sterren te kunnen navigeren en gaf nu de richting aan. De commandant had de wijsheid om te luisteren in plaats van commando’s te geven. Weer een ander bleek over de gave van “bemoedigen” te beschikken, en kon er derhalve voor zorgen dat zijn makkers volhielden, ook als de krachten helemaal op waren.
Dat bemoedigen is van groot belang, en wordt helaas nog wel eens over het hoofd gezien bij kenmerken van leiderschap. De mijnwerkers in Chili hadden een voorman, Luiz Urzura. Hij nam als een ware aanvoerder verantwoordelijkheid voor zijn groep en werd daarom ook als laatste uit de mijn gehaald. Het bleek echter dat er onder deze omstandigheden naast hem ook een natuurlijke leider was, vanwege een bijzonder talent. Dat was ene Mario Gomez Heredia, 63 jaar oud. Mario is een bemoediger: hij zorgde er kennelijk voor dat de anderen niet de hoop verloren, ging voor in gebed en organiseerde een buddy-systeem. Hem valt inmiddels een heldenstatus te beurt, ook al omdat hij als eerste een briefje naar boven wist te krijgen met de coördinaten van de rampplek. Hoe werkt dat bemoedigen eigenlijk?
In 1982 beklom Don Bennett een berg in de buurt van Seattle. Niets bijzonders, maar hij was wel de eerste gehandicapte die dat deed. Bennett (inmiddels in de 80) beschikt over een uitzonderlijke wilskracht: nadat hij door een ongeluk een been verloor zei hij niet een ski-vakantie af, maar leerde eerst op één been te skiën. Maar de berg in Seattle was hem nog niet gelukt, en het was niet zijn eerste poging. Dit keer ging zijn dochter mee. Tijdens een moeilijk gletsjerachtig stuk van de beklimming was zij niet van zijn zijde geweken: “je kunt het pap, je bent de beste pappa van de wereld, pap je kunt het”. En daardoor kon hij het. Ondanks zijn eigen wilskracht en winnaarsmentaliteit moest hij constateren dat hij het toch niet alleen had gekund.
Dat is de kern van bemoedigen: de ander moet een prestatie wel zelf leveren, maar weet dat hij niet alleen is. Mario Gomez wist dat gevoel bij zijn lotgenoten te wekken en is daarom, onder deze omstandigheden, hun leider. Wie over een natuurlijk talent tot bemoedigen beschikt is een uiterst waardevol lid van een team. De leider die over dat talent beschikt heeft een machtig instrument in handen: een wezenlijk element van charismatisch leiderschap.
Dit Podium-artikel is geschreven door Prof. Dr. Jan de Vuijst van TiasNimbas Business School.
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst.
