McDonald’s moet stoppen vlees in te kopen van fokkers die zwangere zeugen in te kleine kooien opsluiten. Dat vindt de 86-jarige activistische belegger Carl Icahn. De Amerikaan aast op twee zetels in het bestuur van het concern, om er bij de komende aandeelhoudersvergadering een punt van te kunnen maken.
De fastfoodketen stelt zelf 60 procent van zijn varkensvlees van fokkers te halen die zwangere zeugen niet in een minikooi zitten. Tegen het einde van dit jaar zou dat 85 tot 90 procent moeten worden, maar 100 procent is volgens McDonald’s niet mogelijk voor 2024.
Icahn, wiens dochter bij een dierenwelzijnsorganisatie werkt, lijkt niets te geloven van de intenties van de hamburgergigant. 100 procent moet het zijn en wel nu. De geschiedenis leert: als Icahn iets wil, gebeurt het doorgaans ook.
Carl Icahn was ‘pokerstudent’
Icahn kwam in 1936 ter wereld in de New Yorkse wijk Queens, als enig kind in een Joods gezin. Zijn moeder was docent en zijn vader werkte als cantor in de lokale synagoge, al noemde hij zichzelf atheïst.
Icahn studeerde in 1957 filosofie aan de prestigieuze Princeton Universiteit en toog vervolgens naar de New York Universiteit, om er aan een medicijnenstudie te beginnen. Zijn studies zou hij betaald hebben door poker te spelen.
Dat pokeren was een voorbode voor zijn verdere loopbaan. In 1961 ging Icahn aan de slag als effectenhandelaar bij de tien jaar eerder opgerichte investeerder Dreyfus & Co in New York. De jaren erop werkte voor vergelijkbare investeerders, totdat hij het in 1968 welletjes vond. Icahn was 32 jaar oud en de tijd was voor hem rijp om zelf een investeringsfirma te beginnen. Met 150.000 dollar eigen geld en 400.000 dollar van zijn oom kocht Icahn een notering aan de New York Stock Exchange en richtte hij Icahn & Co. op. Hiermee specialiseerde hij zich in onder meer risicoarbitrage, waarbij je als investeerder aandelen koopt in de hoop dat een toekomstig overnamebod de koers verhoogt.
Eerste klapper voor Carl Icahn: 3 miljoen
Tien jaar later, in 1978, beleefde Icahn voor het eerst een groot succes met deze investeringsmethode. Hij nam een groot belang in producent van keukenfornuizen Tappan, met als doel een plek in het bestuur te bemachtigen.
Dat lukte en Icahn wist het voor elkaar te spelen dat Tappan verkocht zou worden aan het Zweedse bedrijf AB Electrolux, waarmee de toen 42-jarige investeerder in één klap 3 miljoen dollar verdiende. De jaren erop zou hij met deze handelswijze vele honderden miljoenen winst maken. Zijn vermogen bedraagt momenteel zelfs 16,8 miljard dollar.
Bedrijfsovervaller
Icahn kreeg in de jaren 80 al snel bekendheid als zogenoemde corporate raider (vrij vertaald: bedrijfsovervaller), oftewel iemand die een groot aandeel neemt in ondernemingen.
Een corporate raider doet dit om een onderneming door middel van het stemrecht zo te sturen dat het eigen aandelenpakket meer waard wordt, ook al gaat dat tegen de wensen van het bedrijf in. Die moet er bijvoorbeeld door afslanken of mensen ontslaan. Icahn zelf lijkt meer te hebben met de term ‘activistische aandeelhouder’, dat wellicht wat positiever klinkt.
Toch is Icahn wel degelijk een ‘overvaller’ van bedrijven gebleken. Zo kocht hij in 1988 de noodlijdende vliegtuigproducent Trans World Airlines op met geleend geld, dat TWA uiteindelijk terug moest betalen – een zogeheten leveraged buyout. De producent kwam in de schulden te zitten en moest bedrijfsonderdeel na bedrijfsonderdeel verkopen.
Icahn verkocht zijn aandelen uiteindelijk met een winst van liefst 469 miljoen dollar, terwijl TWA bleef zitten met een schuld van 540 miljoen en zelfs een faillissement aan moest vragen. Vergelijkbare trucs haalde Icahn ook uit bij de bedrijven Xerox, Texano, Herbalife en Marvel Comics.
Gevreesd onder ceo’s
Als Carl Icahn een in zijn ogen ondergewaardeerd bedrijf tegenkomt, koopt hij een groot pakket aandelen op. Vervolgens eist hij zijn positie in het bestuur op en zet de ceo onder druk om bijvoorbeeld ontslagrondes uit te voeren.
Doen ze dit niet, dan haalt Icahn alle trucs uit de kast – tot pr-campagnes aan toe. Voor ceo’s is Icahn dan ook een van de meest gevreesde beleggers van Wall Street. Als Icahn belt, neem je op, gaat het gezegde.
Alhoewel Icahn momenteel sympathiek lijkt over te komen door zijn strijd voor de zwangere zeugen, lijkt het erop dat het de ‘activist’ doorgaans om weinig meer te doen is dan het verhogen van de waarde van zijn eigen aandelen.
Nadat Icahn in 2016 de verkiezingscampagne van die andere corporate vilain, Donald Trump, steunde, werd hij het jaar erop beloond met een – onofficiële – positie als speciaal adviseur. Al snel kreeg Icahn het verwijt vooral voor wetgeving te pleiten die zijn eigen bedrijven financieel zou helpen. Alhoewel hij zelf ontkende, trad Icahn al na een half jaar af als adviseur.
‘Liefdeloze man’
In zijn boek King Icahn is biograaf Mark Stevens niet mals over de meesterbelegger. Stevens omschrijft hem als een ‘relatief liefdeloze man’, die als volgt zou werken: ‘Het is Carls levensdroom om de enige brandweerwagen in de stad te hebben. Als je huis dan in brand staat, kan hij elke cent die je hebt uit je trekken.’
Eerlijk gezegd heb ik dit geld verdiend omdat het systeem zo slecht is, niet omdat ik een genie ben
Toen de biografie in 1993 uitkwam, was Carl Icahn – opmerkelijk genoeg – trots. Naar verluidt had hij stapels biografieën op zijn kantoor liggen, die hij gratis uitdeelde aan bezoekers.
Tegenwoordig lijkt Icahn toch iets bescheidener te zijn over zijn eigen kunnen. In de dit jaar verschenen HBO-documentaire Icahn: The Restless Billionaire is uitgerekend híj zelfs kritisch over het kapitalistische systeem: ‘Eerlijk gezegd heb ik dit geld verdiend omdat het systeem zo slecht is, niet omdat ik een genie ben.’
