Taaie onderhandelaar Marit van Egmond (ceo Albert Heijn) accepteert niet zomaar een nee

Albert Heijn is sinds dit jaar de grootste winkelketen van Nederland met ruim duizend verkooppunten. De supermarkt kreeg er in 2023 45 vestigingen bij en stootte daarmee Kruidvat van de troon, dat sinds jaar en dag op plek een staat.

Met de stijging van het aantal vestigingen afgelopen jaar loopt Albert Heijn verder uit op concurrenten als Jumbo, Lidl en Aldi. Deze sprong maakt de supermarktketen onder leiding van Marit van Egmond, die nu precies vijf jaar aan het roer staat van de Nederlandse marktleider.

Liedjes van Goldband

Voeding en technologie, die combinatie krijgt Van Egmond (1973) thuis al mee aan de keukentafel. Haar moeder komt uit een slagersfamilie in het Brabantse. Haar vader werkt als systeemanalist bij Philips. De eerste stap in haar carrière: een studie waarin ze eten, drinken en technologie kan combineren.

Dat wordt levensmiddelentechnologie aan de HAS in Den Bosch. Die studie komt vandaag nog altijd van pas. ‘Laatst zat ik nog met haar in een training en dan weet ze letterlijk waar de producten van zijn gemaakt. Maar ook hoe ze worden gemaakt, wat er goed is, wat er niet goed is en waar het beter kan. Dat is echt ongelooflijk’, vertelt Sonja Boelhouwer.

Zij is als operationeel directeur lid van het directieteam van Van Egmond. Dat kan intens werken zijn, maar ook ‘heel leuk ontladen’. Samen presenteren op de jaarlijkse AH-dag voor winkelmanagers, ondernemers en collega’s en vervolgens ‘helemaal uit ons dak gaan op de liedjes van Goldband’.

Pionieren in China

Boelhouwer en Van Egmond kennen elkaar al meer dan twintig jaar. ‘Ik ben net zoals Marit bij Albert Heijn gestart als managementtrainee. Zij zat altijd wat meer in de commerciële hoek, ik wat meer in de operationele en logistieke hoek.’

Van Egmond vertrekt op haar 25ste als commercieel manager naar Shanghai voor Ahold. Het is daar nog echt pionieren. De doener in haar krijgt in China een flinke boost. Deze ervaring bevestigt voor haar dat verandering de enige vooruitgang is.

Ook Boelhouwer gaat naar het buitenland, naar de VS, maar voor die tijd heeft ze jarenlang nauw met Van Egmond samengewerkt. ‘Marit was toen mijn leidinggevende. Ze zal je altijd challengen op inhoud, maar dat is uit pure betrokkenheid. Ze is ook erg sterk in haar non-verbale communicatie. Je ziet na één minuut al aan haar gezicht, dat is goed of dat is het niet helemaal.’

Waar ze echt een hekel aan heeft, is verrast worden, vertelt ze. ‘Ze kan het goed hebben als er fouten worden gemaakt. Als je maar open en bloot op tafel legt waar je tegenaan loopt. Transparantie is oké, maar schimmigheid niet.’

Nee? Dan doe ik het zelf wel

Schaart Van Egmond zich achter jouw plannen, dan is ze een formidabele medestander. Boelhouwer herinnert zich nog dat een directeur geen marketingbudget voor een project wilde geven. ‘Je kunt niet te veel tennisballen op de klant afvuren, was zijn reactie op mijn voorstel.’

Van Egmond is aanwezig bij dat gesprek. Boelhouwer krijgt op dat moment een les die ze later zelf ook nog regelmatig zal toepassen. ‘Marit draait die ‘nee’ om. Zij zegt tegen die directeur: “Je vertelt me nu dus op een indirecte manier dat ik het zelf moet doen.”

‘Kijk, in redelijkheid accepteert ze absoluut een ‘nee’. Maar als ze ervan overtuigd is dat het goed is voor het bedrijf, de klanten of de mensen, dan vindt ze een manier om het wel te doen. Ze duwt ook niet door als iets niet werkt, dan komt er gelijk een nieuwe manier. Ze heeft altijd nieuwe ideeën.’

Lees ook: Zo experimenteert Albert Heijn met een echte prijs voor koffie

Appjes uit de Appie

Boelhouwer vindt haar een gedreven, authentieke leider. ‘Waarbij ze erg gevoed wordt door de eigen kracht, de eigen authenticiteit. Niet door wat een ander vindt of denkt. Ze heeft niet alleen veel lef, maar ze krijgt ook vaak gelijk.’

Dat komt omdat Van Egmond altijd weet wat er speelt, of dat nu om grote internationale trends gaat of kleine issues om de hoek. ‘Ze leest ook echt alles, van de Libelle tot het Financieele Dagblad. Als ze op vakantie of een weekendje weg is, krijg je de hele tijd appjes met een klein fotootje van een artikeltje, of weer een linkje. Dat vind ik wel grappig.’

Appjes worden ook verstuurd naar Johan van der Zanden, directeur marketing en communicatie. ‘Marit doet ook zelf graag boodschappen bij Albert Heijn. En dan ziet ze veel. Dan stuurt ze ook in het weekend nog berichtjes: ik heb dit gezien, hier kan het beter. In retail sta je altijd aan.’

Met beide benen op de winkelvloer

Van der Zanden is afkomstig van de bank ING. Ook een groot en belangrijk merk, maar bij Albert Heijn gaat het er toch wel even anders aan toe. Directer en vooral sneller. ‘Marit heeft een hoog tempo: snel praten en snel denken. Daarin vinden we elkaar, maar we zijn ook allebei van de vernieuwing.’

Waar Van Egmond echter nooit van zal afwijken is het hogere doel: samen beter eten bereikbaar maken voor iedereen. Eten en drinken niet alleen gezonder en duurzamer maken, maar ook socialer.

‘Dat is haar kompas. Alles wat er binnen Albert Heijn gebeurt, raakt zes miljoen borden zegt ze altijd. Zes miljoen Nederlanders eten en drinken wat er bij ons op de schappen ligt. Marit is heel goed in conceptueel denken, maar ze staat ook met beide benen op de winkelvloer.’

Taaie onderhandelaar

De baas zijn van 125.000 medewerkers is een zware baan, maar ‘ze heeft weinig nodig om gemotiveerd te zijn. Dat zit gewoon in haar.’ Waar ze haar energie vandaan haalt? ‘Ze weet hoe belangrijk het is om lekker in je vel te zitten. Ook daarin geeft ze het goede voorbeeld. Ze blokkeert haar agenda elke woensdag en zaterdag om te sporten.’

Frans J.N. Kramer geeft leiding aan de Kramer Food Family, waaronder Koninklijke Vezet. Een belangrijke partner voor de vers- en convenienceafdeling van Albert Heijn. Hij kent Van Egmond al uit de tijd dat ze nog categoriemanager was. Ze was toen best een taaie onderhandelaar, zegt hij.

‘Ik vind dat juist een positieve kant van haar, ze weet wat ze wil. Maar ze is daarbij wel gericht op de belangen van beide partijen. Ze zal je nooit onheus behandelen. Marit heeft veel affiniteit met ondernemerschap en het familiebedrijf. Die cultuur neemt ze ook mee in haar managementstijl.’

Gamechanger: maaltijdsalades

Kramer is de vierde generatie in het West-Friese familiebedrijf. De band met Albert Heijn bestaat ook al zo’n vijftig jaar. Van Egmond heeft met het bedrijf nog voor een gamechanger bij AH gezorgd, vertelt hij: de introductie van maaltijdsalades in 2005. ‘Dat is echt een groot marktsegment geworden.’

De huidige trend naar vegetarisch en vegan heeft Van Egmond al jaren geleden voorzien. Daar zijn op productniveau veel stappen gezet. Nu ze ceo is, kan en zal ze nog veel meer impact maken, weet hij. ‘Marit voelt ook echt die verantwoordelijkheid. Ze is een invloedrijke aanjager van de voedseltransitie.’

‘Ze wil dat mensen gezond, smakelijk en gemakkelijk eten. Ze draagt die visie uit, en weet die ook over te dragen. Op een charismatische manier: overtuigend, maar ook realistisch. Heel knap vind ik dat.’

Lees ook: Verdringt huismerk AH Terra de pioniers uit het vegaschap?

Juichen voor AZ

Nog altijd komt Van Egmond bij Kramer over de vloer. Niet alleen bij Koninklijke Vezet, maar ook bij voetbalclub AZ waar hij in het verleden mede-eigenaar van was. ‘Haar partner is een echte AZ-fan, maar zij ook.’

‘Dat geeft weleens wat strijd op het hoofdkantoor in Zaandam, want daar heb je natuurlijk veel Ajax-fans rondlopen. Dick Boer is een Ajax-man. Als ze vroeger naast elkaar zaten op de tribune, gaf dat altijd een bijzondere dynamiek.’

Boer heeft Van Egmond toen hij zelf ceo van Albert Heijn was ‘gevolgd en zien groeien’. Wat hem al vanaf het begin opviel aan Van Egmond was haar openheid. ‘Bij elke rol die ze pakte was ze toch weer open genoeg om naar buiten te kijken, om de vernieuwing te zien. Dat is belangrijk voor Albert Heijn.’

Gall & Gall weer in beweging

Wanneer hij ceo wordt van Ahold in 2010 en na de fusie in 2015 van Ahold Delhaize blijft hij ‘haar benoemingen stimuleren’. Ze heeft in al die rollen successen geboekt. Een voorbeeld van die realisatiekracht: als ceo krijgt ze Gall & Gall ‘weer in beweging’. Ze transformeert de wat stoffige slijterij naar een veel hippere drankenspeciaalzaak.

Haar volgende stappen – senior vicepresident merchandising & sourcing vers en commercieel directeur bij Albert Heijn – waren ook niet de gemakkelijkste weet Boer. ‘Elke keer wordt er weer meer van je verwacht. En meer van je geëist om te laten zien dat je ook die rol weer kan invullen. Maar ze heeft het waargemaakt.’

Reorganisatie voor het retailministerie

Bij haar start als ceo van Albert Heijn in 2019 heeft Van Egmond twee grote reorganisaties op het oog. Eerst moet het retailministerie op de schop. Albert Heijn is te stroperig, te veel intern bezig. En dus haalt ze op het hoofdkantoor er een hele managementlaag tussenuit.

Ze wil meer ondernemerschap, een scherpere focus op de groeigebieden, wendbaarder worden en dichter bij de klanten staan. Ook de winkels worden op een andere manier aangestuurd. Meer focus op vers, meer service en gemak en gespecialiseerde managers voor de afdelingen.

Dat haar aanpak werkt, blijkt onder meer uit het feit dat ze al vijf jaar marktaandeel pakt op de concurrentie in Nederland. ‘Marit stapt niet op een rijdende trein, ze maakt haar eigen keuzes. Ze durft te kiezen voor vernieuwing. Daar kun je het mee eens zijn of niet, maar dat is ook leiderschap’, zegt Boer.

Drive van perfectie

‘Haar kracht zit in de details, maar ze heeft ook geleerd om meer te helikopteren. Voor retail moet je de details begrijpen. Je moet een goed gevoel hebben van wat er speelt. Om vervolgens in de boardroom het juiste besluit te kunnen nemen.’

Dat het daarbij weleens kan botsen, is niet erg. ‘Een sterk leiderschap ontwikkelt zich juist daarin. Je moet kunnen omgaan met feedback die niet altijd fijn is. Ook conflicten moet je af en toe durven aangaan met elkaar. Daar maak je het bedrijf beter mee. Maar je moet er dan wel uit zien te komen.’

‘Marit is ook open genoeg om dan in haar eigen spiegel te kijken en daarover te praten. Ze is misschien wel wat ongeduldig, maar dat is niet erg voor een leider. Ze wil ook veel en ze wil het ook goed doen. Er zit een drive in van perfectie.’

Lees ook: Kadir Ahmed ligt nu ook met halal pizza’s bij de Appie

De erfenis beheren

Dat is gewoon Albert Heijn, legt Boer uit. ‘Het is een merk waar je van houdt, waar je voor gaat, waar je passie voor hebt. Dan heb je de drive om het goed te doen.’ Hij wijst erop dat je als leider een erfgoed beheert van meer dan 137 jaar. ‘Dat is een groot goed. Marit wil die legacy goed beheren en verder brengen.’

Boer staat vandaag wat meer op een afstand van het bedrijf, maar hij blijft graag ‘carrières volgen’. Hij ziet Van Egmond nu in een fase komen waarin ze ‘als leider haar vleugels wat meer kan uitspreiden’.

‘Er zijn genoeg uitdagingen in de maatschappelijke omgeving waar Albert Heijn een rol kan spelen. Ik denk dat Marit nog onderschat wat ze daarin kan betekenen, welke impact ze kan hebben.’

Meer aandacht voor duurzaam

Laurens Sloot ziet dat er toch al belangrijke stappen in die richting zijn gezet. Hij is oprichter en directeur van businessschool EFMI, een kennisinstituut waar ook heel wat Albert Heijners al opleidingen hebben gevolgd.

Hij kent Van Egmond, maar ook haar vier voorgangers. ‘In mijn ogen is zij de eerste directeur die echt veel aandacht heeft gegeven aan gezondheid en aan duurzaamheid.’ Een mooi voorbeeld daarvan vindt hij de Beter voor Natuur & Boer-programma’s.

Albert Heijn geeft een premie aan boeren die duurzamer en met meer oog voor de omgeving hun bedrijf runnen. ‘Ze heeft Albert Heijn een purpose meegeven die breder is dan de commercie. Ze wil echt een voortrekkersrol spelen om de wereld beter te maken.’

Wel sturen, niet betuttelen

‘Om een voorbeeld te geven. Albert Heijn heeft aangegeven dat ze in de hele keten 45 procent CO2 willen reduceren. Dat moet in 2030 gerealiseerd zijn. Dat is een enorme opgave, maar daar staat ze wel achter. Ze durft haar nek dus uit te steken.’

‘Marit wil ook het gedrag van de klant een beetje sturen. In die zin dat mensen wat gezonder kunnen eten. Maar zonder te betuttelen, want daar houden we in Nederland niet van. En ook zonder de commercie uit het oog te verliezen. Ze heeft daar een goede balans in gevonden.’

Lees ook: Albert Heijn heeft sinds kort een eigen startup voor generatieve AI