Michael Jordan is de beste basketballer ooit. Toch zag hij individueel talent secundair aan teamwork. Had hij gelijk?
Wie kent ze niet: teammeetings die weinig zoden aan de dijk zetten en waarin krampachtig als team getracht wordt om tot een oplossing te komen waar je wellicht alleen al lang uit was geweest?
Individueel talent secundair
De wetenschap verdiept zich al sinds jaar en dag in hoe de raders in de menselijke psyche in teamverband precies werken. Kan een team van heel slimme mensen toch heel domme beslissingen maken? Maakt veel individueel talent een team juist beter of slechter? De legendarische basketbalspeler Michael Jordan wist het antwoord wel. Volgens de waarschijnlijk meest getalenteerde basketballer ooit was individueel talent secundair aan teamwork. Maar klopt zijn theorie ook?
Teams nader bekeken
Om het antwoord daarop te vinden, deden Thomas Malone (hoogleraar en directeur aan het MIT Center for Collective Intelligence), Christopher Chabris (hoogleraar psychologie aan Union College) en Anita Wooley (assistent professor behaviourial sciences aan de Tepper School of Business) uitgebreid onderzoek naar teamwork. Eerst met twee onderzoeken in 2010 en vervolgens met een recent gepubliceerde variant hierop. In de eerste twee onderzoeken werden 697 participanten verdeeld in teams van 2 tot 5 leden. Elk team werkte samen om een aantal korte taken te vervullen. De taken zelf reflecteerden het soort problemen waar groepen zich ook in de realiteit vaak mee moeten bezighouden: logische analyse, coördinatie, planning, brainstorming, enzovoorts.
Slim betrof niet IQ
‘Algemene intelligentie bij mensen geldt ook voor groepen’, zo legt Wooley uit. ‘Wie goed is in het een, bijvoorbeeld taal, is vaak ook goed in het ander, zoals wiskunde. Ondanks dat vaak gedacht wordt dat de twee gescheiden zijn.’ Ook de ‘slimmere’ groepen bleken beter te scoren op alle taken. Slimmer bleek echter niet te gaan over een verzameling individuen met een hoger IQ. Sterker nog: de teams met een gemiddeld hoger IQ scoorden zeker niet beter dan de groepen met een lager IQ. Ook motivatie of extravertie speelde nauwelijks een rol: de teams die aangaven meer gemotiveerd te zijn of bijvoorbeeld de teams met meer extraverte teamleden scoorden niet per definitie beter. Wat dan wel?
Sensitief, gelijkwaardig en meer vrouwen
De drie karakteristieken die wél bleken te leiden tot betere resultaten:
- Teams waarin de leden allemaal gelijkwaardig aan de discussies bijdroegen, in plaats van dat enkelen de groep domineerden.
- Teams die relatief voor een groter deel bestonden uit vrouwen.
- Teams waarvan de leden hoog scoorden op sociale sensitiviteit.
Emoties aan ogen aflezen
Om dit laatste in te schatten, hadden de participanten een test gedaan genaamd Reading the Mind in the Eyes. Hierbij werd gemeten hoe goed mensen andermans emoties konden aflezen aan gezichten op getoonde beelden, waarop alleen de ogen zichtbaar waren. Vorige maand verscheen een variant op het bovenstaande onderzoek van de drie wetenschappers en twee collega’s in de wetenschappelijke publicatie Plos One. Ditmaal werkten 68 teams samen. De ene helft kon elkaar zien, de andere helft werkte online samen. ‘Dergelijk teamwork is nu steeds meer gebruikelijk’, aldus de onderzoekers. ‘Groepen werken samen aan complexe projecten zonder elkaar ooit te ontmoeten. We wilden zien of teams die online samenwerken nog steeds collectief intelligent zijn en of de sociale sensitiviteit die bleek uit de eerste onderzoeken ook zonder elkaar te zien nog steeds zo bepalend zou zijn.’
Anticiperen op de ander
En inderdaad bleek wederom gelijkwaardige participatie en goede communicatie van alle leden tijdens de discussies binnen het team doorslaggevend te zijn bij het success van het team. En of de teams nu online of offline werkten, de teams waarbij de meeste leden emoties goed konden aflezen, golden als de slimmere, beter presterende teams. Het gaat daarbij volgens de onderzoekers dan ook niet alleen om in staat te zijn om gezichtsuitdrukkingen goed af te lezen, maar ook om de vaardigheid om andermans gevoelens op te merken, in de gaten te houden en op te anticiperen. De aanwezigheid van vrouwen in de teams werd ditmaal niet aangemerkt als een doorslaggevend kenmerk voor succes.
Juiste componenten van het team
De Nederlandse wetenschapper Roderick Swaab (assistant professor of Organisational Behaviour aan INSEAD) publiceerde op zijn beurt vorig jaar ook een opmerkelijk onderzoek over de juiste componenten voor het beste teamwork. Hij wees erop dat te veel toptalent een team er niet beter opmaakt. Sterker nog, er is een limiet aan hoeveel voordeel een team heeft aan een grote pool van toptalent.
Teamwork aan de hand van drie sporten
De onderzoekers onder leiding van Swaab kwamen tot deze conclusie na het bestuderen van drie sporten: basketbal, voetbal en honkbal. Ze stelden hiervoor allereerst percentueel vast wie de topspelers waren en bepaalden vervolgens het percentage topspelers per team. De teamprestaties werden gemeten over een periode van 10 jaar en aan de hand van het aantal keer dat het team won of verloor.
Hoe meer sterren, hoe slechter het resultaat
Voor zowel basketbal als voetbal gold dat toptalent het succes van het team voorspelde. Maar wel tegenovergesteld dan verwacht. Basketbalteams en voetbalteams met het hoogste aandeel topspelers in het team presteerden slechter dan teams met een meer bescheiden aantal topspelers. Bij honkbal, een meer individuele sport, lag dit anders. Meer sterren in het team had daar geen negatief effect op de algehele prestatie.
Teamwork wint kampioenschappen
Te veel talent is dus niet goed voor het team, zo concludeerde Swaab. Waar het om draait is teamwork. Of het nu op het sportveld is of in een corporate omgeving, Succesvol presteren vraagt om samenwerking dat verder gaat dan de talenten van een enkel individu. Zoals Michael Jordan altijd al zei: ‘Talent wint wedstrijden, maar teamwork en intelligentie winnen kampioenschappen.’ Had de grootste basketballer aller tijden daar toch ook weer gelijk in…
