Waar Willem Haverkamp verschijnt, is het de directie die verdwijnt. Daar weten talloze Philips-managers alles van. Ook bij zijn volgende slachtoffer Aino is het bestuur er al uitgeknikkerd. En het personeel mag voortaan fietsen. “De lease-auto eruit of de WW als alternatief.”
Het doek lijkt die maandagochtend al gevallen voor noodlijdende automatiseerder Aino. Het op de website vermelde telefoonnummer blijkt afgesloten. En op het gratis servicenummer van de Houtense detacheerder van IT-personeel klinkt de merkwaardige mededeling dat er 'tijdelijk geen informatie wordt geleverd'.
Waarschijnlijk heeft Willem Haverkamp (1946) inmiddels ook zijn hoofd automatisering eruit geknikkerd. Een cruciale managementfunctie. En waar Haverkamp binnendendert, sneuvelen cruciale managementfuncties als eerste.
“Managers kunnen zelf geen veranderingen doorvoeren,” zo luidt zijn filosofie daarachter. “Als ze het al proberen, hoe vaak gebeurt het dan dat ze echt hun vriendje op straat zetten, als dat nodig is?”
Zelf heeft de ex-Philipsman daar absoluut geen moeite mee. Willem zet iedereen zonder aanziens des persoons rücksichtslos op straat. Het liefst managers. “In zijn Philips-tijd inspireerde hij ons tot een spreekwoord,” memoreert CNV-bestuurder Nico Bogaard. “Daar waar Haverkamp verschijnt, is het de directie die verdwijnt. Willem Haverkamp hanteert de stelregel dat managers die de door hem gewenste maatregelen moeten doorvoeren geen enkele persoonlijke relatie mogen hebben met de subjecten waarover beslissingen moeten worden genomen. Directeuren die verantwoordelijk waren voor beleid dat gewijzigd moet worden, vliegen er dan ook meteen uit. Dat geldt ook voor hoofden PZ die langer dan een half jaar in dienst zijn, en dus persoonlijke relaties hebben opgebouwd. De manier waarop hij dat doet, is ongekend bot. Het is letterlijk: u kunt gaan, ik wil u morgen niet meer hier zien.”
Daar weten ook de directieleden van Aino inmiddels álles van. Maar ze zwijgen als het graf. Bestuursvoorzitter René Vos pakte onmiddellijk zijn biezen toen Haverkamp voor de deur stond. Een paar weken later vertrok financieel-directeur Peter van de Berg. Het ontslag van algemeen directeur Ton Janssen werd door Haverkamp al in het Eindhovens Dagblad aangekondigd. Janssen en Van den Berg waren pas sinds januari in functie.
Leasebrommers
“Mijn eerste maatregel is: de top vertrekt,” aldus Haverkamp in het Eindhovens Dagblad. “De top is emotioneel gebonden aan het verleden. Dus als je iets wilt veranderen, moeten ze wel verdwijnen. Veel bedrijven in de technologiesector zijn opgezet voor groei. Ze missen de doorgewinterde managers die continuïteit in de bedrijfsvoering brengen. Alles moet nu eenvoudiger.”
De oplossing waarmee Willem Haverkamp ditmaal op de proppen komt is verbluffend eenvoudig. Aino, waar hij eind juni als topman werd benoemd, verkeert in zwaar weer. Over 2001 leed het 900 werknemers tellende bedrijf een verlies van 6 miljoen euro. In de eerste vijf maanden van dit jaar werd een verlies van 2,9 miljoen euro geïncasseerd. In het voorjaar werden al een kleine honderd medewerkers ontslagen. Voor de resterende 900 werknemers bood Haverkamp een genereus alternatief: “De lease-auto eruit of de WW als alternatief.” En niet alleen die lease-auto moest het ontgelden. Via de media liet Haverkamp weten: “Als het personeel niet akkoord gaat met een permanente reductie van de loonkosten met 20 procent, is de onderneming genoodzaakt het faillissement aan te vragen. Dit is echt het laatste redmiddel om uit de rode cijfers te komen. Het personeel moet offers brengen. Om te beginnen moeten we maar eens een eind maken aan die dure lease-auto's die hier in de garage staan. Laat ze maar een brommer of een OV-kaart nemen.”
En dat terwijl snelle Willem, zoals hij in de Philips-wandelgangen werd genoemd, zelf met een soort racewagen tussen Houten (Aino), zijn domicilie in Parijs en het Duitse plaatsje Pfronten heen en weer vliegt. In dat Pfronten is het in identificatie- en communicatietechnologie gespecialiseerde AmaTech AG gevestigd. En ook daar is 'der schnelle Willem' ingehuurd om orde op zaken te stellen. En inderdaad, er zijn sinds zijn komst al directieleden vertrokken. “Herr Haverkamp ist sehr direct.”
“De man is zondermeer ontzettend bot,” klinkt het in Breda bij het CNV. “Hij is wat moeilijk in de omgang en heeft volstrekt maling aan ondernemingsraden. Tot mijn verbijstering las ik dat de voorzitter van de OR van Aino nu een kamer naarst die van Haverkamp heeft gekregen. Dat kan maar één ding betekenen: zo kan hij die OR-voorzitter makkelijker zijn decreten opleggen.”
CNV-bestuurder Nico Bogaard kent Haverkamp uit zijn Philips-periode. Nou ja, niemand kent Willem Haverkamp écht. Ook de belastingdienst niet. Hij viel vanwege zijn veelvuldig verblijf in het buitenland jarenlang onder de regeling verminderde inkomstenbelasting. Om Philips Hearing Technologies verkoopklaar te maken zat hij enkele jaren in Parijs. Dat resulteerde in een overname door het Amerikaanse Beltone Electronics Corporation.Philips had dit bedrijfsonderdeel eerder al voor het symbolische bedrag van 1 Franse franc in de verkoop gedaan. Snelle Willem peurde er uiteindelijk een bedrag van 600 miljoen francs uit. “En na dat avontuur,” zo vertrouwde hij het Financieele Dagblad toe, “besefte ik dat wat ik in Parijs had bereikt, herhaald kon worden bij andere concernonderdelen.” Zo ontstond Philips Redesign: een officieuze afdeling van supersaneerders met Willem Haverkamp aan het hoofd. Een afdeling met een hoog James Bond-gehalte. Officieel bestond Redesign namelijk niet. Zelfs Philips-watcher Marcel Metze heeft er nog nooit van gehoord. De naam Haverkamp doet bij hem ook geen bel rinkelen.
De voormalige Eindhovense gloeilampengigant weet ook geen cv van Haverkamp te traceren. Ook in Houten lukt dat niet. Begrijpelijk. Supersaneerders met James Bond-achtige trekjes laten geen sporen na.En hun slachtoffers houden wijselijk de kiezen stijf op elkaar. Snelle Willem doet namelijk ook niet aan gouden handdrukken. Niemand die kan beweren dat partijen 'in goede overeenstemming uit elkaar zijn gegaan'. “Hij regeert als een absolute alleenheerser,” meent CNV-bestuurder Nico Bogaard. Hij zegt gewoon: ik ben vanaf dit moment de baas en u wordt vanaf vanmiddag geacht vertrokken te zijn.”
Die kreet heeft Reinoud Ykema, OR-voorzitter van Aino, nog niet bereikt. Dat ligt in het geval van een OR-voorzitter juridisch ook wat gecompliceerd. “En,” corrigeert hij, “het is ook niet zo dat ik, zoals De Telegraaf beweerde, nu een kamer naast Willem Haverkamp heb. Ik vind Willem Haverkamp absoluut niet lomp. Hij is gewoon erg direct. En tja, dat kan dan weleens tot botsingen leiden. Dat wij als OR een positief advies hebben gegeven over de loonkostenreductie, is absoluut niet vreemd. Daar bestaan precedenten van en we hebben ons ook door de bonden laten adviseren. Of het ook helpt en of Willem Haverkamp ons kan redden durf ik niet te zeggen. Ik ken Willem Haverkamp nog nauwelijks.”
CV Willem Haverkamp
Woont Parijs
Opmerkelijk spreekt zes talen waaronder Spaans en Arabisch
Hobby's varen, vliegen, golf en tennis
Curriculum
1946 geboren te Amsterdam
1971 wiskunde Amsterdam
1972 MBA Graduate School of Business, University of Alabama
1973 general manager computercentrum overheid Puerto Rico
1975 regionaal manager NCR, Minneapolis, VS
1977 Philips in o.a. Frankrijk, Duitsland Urugay, Marokko
1996 executive vice president Philips International, oprichter en directeur Philips Redesign Center
2002 oprichter Redesign partners, ceo AmaTech (Duitsland) en Aino
