Het Groene Brein koppelt bedrijven aan wetenschappers met kennis over duurzaamheid. Zo helpen ze je organisatie mvo-proof te maken.
Zelfs de meest duurzame bedrijven hebben bij hun innovatie vaak meer vragen dan antwoorden. De nieuwe denktank Het Groene Brein brengt daarom bedrijven in contact met wetenschappers die kunnen helpen bij het opzetten van duurzame businessmodellen, het bedenken van nieuwe marketingconcepten, het ontwikkelen van een ander HR-beleid of het oplossen van technische vraagstukken. De denktank werkt met 50 wetenschappers van 12 verschillende universiteiten. Projectleider Antoine Heideveld: “Bedrijven realiseren zich dat ze de concurrentiestrijd verliezen als ze duurzaamheid niet in de kern van het bedrijf integreren. Maar ze missen een link met kennis. Wetenschappers hebben die kennis wel, maar passen die weinig toe. Wij brengen die partijen bij elkaar.”
Tijdig bij zijn
Bedrijven die voorop willen blijven lopen moeten nú de omslag maken, waarschuwt Heideveld. “Niet alleen omdat Europese regels strenger worden, maar ook omdat klanten erom vragen. Duurzaamheid is allang geen luxe meer maar pure noodzaak. Je moet er tijdig bij zijn.”
Circulair proces
De eerste stap daarin is het opstellen van een duurzaam businessmodel. Heideveld: “Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om je product niet meer te verkopen, maar aan gebruikers te verhuren. Als het versleten is, haal je het weer op voor hergebruik. Als producent blijf je dus eigenaar van de grondstoffen, die je na gebruik opnieuw inzet. Zo’n circulair proces vraagt om een ander businessmodel. Wie financiert je product bijvoorbeeld? Welke prijs moet je berekenen? En hoe overtuig je klanten ervan dat ze beter af zijn als ze betalen voor gebruik in plaats van voor bezit? Wetenschappers kunnen dergelijke vraagstukken helpen oplossen.”
Technische kennis
De overstap naar een ander businessmodel heeft vaak technische consequenties. “Bij een circulair proces moeten allereerst je grondstoffen herbruikbaar zijn. Producten moeten daarnaast zo worden ontworpen dat ze gemakkelijk uit elkaar gehaald kunnen worden, zodat grondstoffen opnieuw verwerkt kunnen worden. In praktijk voldoen veel producten daar nog niet aan. Bovendien moeten je producten hoogwaardig zijn. Producten die snel kuren vertonen of stuk gaan leiden in duurzame businessmodellen alleen maar tot hogere kosten voor de producent. Er zitten dus allerlei aspecten aan die je door wetenschappers of studenten in kaart kunt laten brengen.”
Duurzaamheid naar het middenmanagement
Het overstappen op een duurzaam businessmodel zorgt voor nieuwe taken en competenties voor het middenmanagement. Heideveld: “De ceo heeft meestal wel een stevige visie op duurzaamheid. Maar bij het middenmanagement zit vaak een kennisgebrek. Staf- en lijnmanagers beschouwen duurzaamheid niet als hun kerntaak. Organisaties die voorop willen lopen in duurzaam ondernemen moeten dat stadium voorbij. Als duurzaamheid onderdeel is van je businessmodel, wordt het een succesfactor van je bedrijf en spreekt het vanzelf dat elke afdeling en elke manager zich ervoor inzet.”
HR en marketing
HR-managers hebben bijvoorbeeld een belangrijke rol in het duurzaamheidsbeleid van een organisatie. “Als duurzaamheid de kern van je bedrijf wordt, heeft dat grote gevolgen voor je functieprofielen. Een nieuw businessmodel betekent vaak een andere financiering, andere contracten, een ander netwerk, zaken doen met andere partijen. Dat vraagt nieuwe competenties en kennis. HR moet die inzichtelijk maken en er gericht beleid op voeren.”
Kwalitatief minder?
En ook de marketingmanager moet aan de slag. “Duurzaam wordt nog steeds vaak geassocieerd met een eerlijk maar ‘kwalitatief minder’ product. De marketingmanager moet weten hoe je van dat imago afkomt. Moet je je profileren als duurzaam of kies je daar juist niet voor? Kijk bijvoorbeeld naar het succes van kledingmerk G-sus. Dat werkt met biologisch katoen en handelt op basis van fairtrade, maar praat daar weinig over. G-sus verovert de markt bewust als hip merk, waarbij je pas later ontdekt dat het ook duurzaam is. Als marketingmanager moet je daar keuzes in maken.”
Medewerkers aansturen op lef
Voor lijnmanagers ligt er weer een andere taak. Heideveld: “Als lijnmanager is het essentieel om over de hokjes van je organisatie heen te kijken. Bedenk wat je medewerkers zouden moeten doen om de duurzaamheid verder te brengen en moedig ze aan om buiten de gebaande paden te treden. Stimuleer mensen om lef te tonen en contact te zoeken met partijen buiten de organisatie. Doe je R&D bijvoorbeeld in samenwerking met kleine MKB-bedrijven. Risico nemen wordt in functioneringsgesprekken vaak negatief beoordeeld. Dat is zonde, want je mist innovatiekansen.”
Samenwerkingsverbanden
Heideveld wil als projectleider van het Groene Brein de contacten tussen bedrijfsleven en wetenschap versterken. “Als je als bedrijf iets wilt maar je hebt niet de goede contacten, kom je niet verder. Ik hoor veel ondernemers en managers zeggen dat ze weinig contacten in de wetenschap hebben. Dat is jammer, want een samenwerking tussen bedrijfsleven en wetenschap levert synergie op.”
Beeld via Flickr door IRRI Images
