Waar blijven de nieuwe TomToms, TNT's en Aholds? Nederland levert nauwelijks nog dergelijke grote multinationals af. Hoe erg is dat eigenlijk?
Op het oog lijkt er weinig mis met ons bedrijfsleven, zo valt te lezen in het blad Actueel van MeesPierson, de private bank van Fortis Bank Nederland. We behoren tot de landen met de meeste multinationals per hoofd van de bevolking. Toch stammen die reuzen vooral van jaren terug en dreigen ze te vertrekken als het vestigingsklimaat niet verbetert.
Kapers
Mees Pierson gaat in op de vraag waaróm Nederland na TomTom stil lijkt te staan op multinationalgebied. Het is bijzonder druk op de Nederlandse markten, waardoor de concurrentie bijzonder groot is en omzet en marges laag blijven. ‘Het is ploeteren op de vierkante meter'. Bovendien is er concurrentie vanuit het buitenland en zijn er voldoende overnamekapers op de kust.
Nichemarkten
Nederlandse bedrijven schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar zij opereren vooral in nichemarkten waar het plafond snel is bereikt, aldus Mees Pierson. Maakt u in Nederland een softwarepakket voor huisartsen, dan heeft u maximaal vijfduizend klanten. Brengt u hetzelfde product in de Verenigde Staten op de markt, hebben we het al snel over honderdduizend potentiële klanten.
Wallen
Waarom gaan we dan niet en masse de oceaan oversteken met onze bedrijven op weg naar een miljardenomzet? "We bevinden ons niet meer in de wederopbouwjaren van de zesdaagse werkweek, maar in een tijdperk van deeltijd en work-life-balans", zet het blad uiteen. "Iedereen wil graag iets ‘voor zichzelf doen'. Maar niet ten koste van alles. Welke ondernemer heeft er tegenwoordig nog wallen onder zijn ogen als John de Mol?"
Niets verliezen
Die mentaliteit delen we overigens ook met andere Europese landen, een duidelijk verschil met Azië en de VS. "Daar is het bestaan over het algemeen harder en speelt het competitie-element nadrukkelijker mee. De Aziatische ondernemer heeft altijd iets in te halen, de Amerikaanse heeft altijd iets te winnen. De Nederlander wil vooral niets verliezen." Het blad noemt het ‘onwaarschijnlijk' dat multinationals weer snel uit de Hollandse polder zullen verrijzen.
Erg
Hoe erg is dat? Belastingtechnisch gezien gaan we er als land niet op achteruit. Kleine ondernemingen betalen verhoudingsgewijs meer. Ook voor de werkgelegenheid maakt het weinig verschil of een multinational van Nederlandse oorsprong is. Belangrijker is, volgens het blad, dat we een vestigingsklimaat hebben waarin ook buitenlandse bedrijven hun hoofdkantoor willen vestigen en houden.
Voorbeelden
Wel is het jammer voor het mkb. "Een krachtig mkb is gebaat bij een goede doorstroom aan de onder- en bovenkant. Het heeft aansprekende voorbeelden nodig en die zijn er te weinig. Daardoor dreigt het midden- en kleinbedrijf zijn eigen marginaliteit als vanzelfsprekend te beschouwen."
