Vijf jaar geleden stopte Teun de Nooijer met hockeyen. Met het Nederlands elftal won hij twee keer Olympisch goud, werd Europees en wereldkampioen en won zes keer de Champions Trophy. Sinds september vorig jaar is hij Principal Consultant bij headhunter McDermott & Bull.
Je hebt een flink hockey-cv, maar je hebt ook altijd al dingen naast het hockeyen gedaan; hoe zit dat?
‘Hockey is een grote sport, maar anders dan bij voetbal of tennis kun je er na je carrière niet meer van leven. Er wordt daarom ook altijd gekeken naar je maatschappelijke loopbaan, je school en daarna studie, stage enzovoort. Gelukkig maar, want daardoor viel ik na 2013 niet in een zwart gat.
De enige periode dat ik voltijd heb gehockeyd, was in 2008. Ik werkte bij advocatenkantoor Clifford Chance en de Spelen in Peking kwamen eraan. Met mijn leidinggevende bekeek ik het Olympisch programma en hij zei: “Dat is niet te combineren, ook niet in deeltijd. Focus jij je maar volledig op het hockey en dan zien we je daarna terug.” Dat liep trouwens anders want in dat half jaar ontstonden de plannen voor de Teun de Nooijer Academy.’
In de Teun de Nooijer Academy kwamen sport en bedrijfsleven samen, klopt dat?
‘Het idee was om alles wat we uit de wetenschap, psychologie enzovoort gebruikten om onszelf en ons team te verbeteren in de sport, te vertalen naar programma’s voor het bedrijfsleven. Natuurlijk is niet alles in de sport en het bedrijfsleven hetzelfde, maar zeer veel processen wel: je bent bijvoorbeeld een groep die van elkaar afhankelijk is, hoe individueel je job ook is. De kennis van jezelf en elkaar is in de sport maar ook in het bedrijfsleven essentieel als je optimaal wilt samenwerken en alle ruis die er is uit de groep en het proces wilt halen. We hebben het in onze programma’s meegemaakt dat bijvoorbeeld onduidelijk was wie nou precies de leidinggevende was. Het klinkt gek maar het gebeurt. In de sport ga je dan niet naar de Olympische Spelen. Een sportteam is een groep mensen die iets met elkaar voor elkaar wil krijgen, dat is in het bedrijfsleven niet anders.’
Hoe kwam je terecht bij headhunter McDermott & Bull als Principal Consultant?
‘Met de Teun de Nooijer Academy, TDNA, gaven we inspiratiesessies en via via werd ik gevraagd als spreker voor een event georganiseerd door McDermott & Bull Europe. Na de voorbespreking zei Rod McDermott: “Wat jij eigenlijk altijd hebt gedaan, zowel als speler en coach als bij de TDNA, is een bijdrage leveren aan het bouwen van winning teams. Dat is precies wat wij doen; een bedrijf komt bij ons omdat er iemand weg is uit het team en die plek moet zo snel en goed mogelijk worden opgevuld om dat team weer winning te maken. Welke ervaring en kwaliteiten zijn er nodig voor een perfect fit, wat voor een persoonlijkheid gaat passen binnen dit team, wat zijn de normen en waarden binnen de organisatie, wat is de cultuur? Dit is een ongelooflijk zorgvuldig proces dat jij in de sport heel vaak mee hebt gemaakt.” Diezelfde week, na een paar vervolggesprekken, bood hij me een baan aan. Het sprak me eigenlijk meteen al aan en het bevalt me hartstikke goed.’
Wat maakt volgens jou een winning team, in de sport en het bedrijfsleven?
‘Ik vraag me altijd af: waar staan we nu, waar komen we vandaan en waar willen we naartoe? De dingen die we vandaag doen, doen we die over twee jaar ook nog? Hoe ontwikkelen concurrenten zich? Wat is ons speelveld? Ken ik mezelf en kennen we elkaar goed genoeg? Natuurlijk gaat het in de sport en in het bedrijfsleven ook om techniek en vaardigheden, maar uiteindelijk is het vooral een groep mensen die het moeten gaan doen. Als het in de sport goed ging was het ook eigenlijk altijd dit proces dat goed ging.
Samen door dalen en successen, je kwetsbaar opstellen en jezelf laten zien, binding krijgen. Feedback geven en ontvangen. Daar wordt vaak te weinig aandacht aan gegeven in het bedrijfsleven, het schiet er ook vaak bij in door druk; die weet niet wat die aan het doen is, die werken niet samen – vaak is het wel te begrijpen, maar als ik dat in de sport al die jaren zo had gedaan, dan hadden we nooit wat gewonnen. Ik geloof erin dat resultaten beter kunnen als we vaker voor de lange termijn zouden kiezen.’
Als sporter streefde je ernaar om de beste te zijn. Is dat nu nog zo?
‘In de sport kon het altijd beter, en zo zit ik er nu ook nog in. Die vijf kandidaten ik aan de klant voorstel, moeten ook echt de beste zijn. Ik ben daar heel kritisch in, ook naar mijn eigen functioneren. Ik kan wakker liggen van opdrachten. De kandidaat moet ook passen als mens binnen die organisatie, ook in zijn of haar cv moet het een logische stap zijn. De perfect fit is een enorme uitdaging, maar als het lukt voelt het zeker als het scoren van bijvoorbeeld een doelpunt.’
Geeft het dezelfde voldoening?
‘Ik denk… Op het veld, met elkaar iets bereiken – wereldkampioen worden, vijf keer op rij kampioen met Bloemendaal of Olympisch kampioen – dat is toch een andere beleving. Mijn job nu is ook super en waanzinnig, maar die beleving op het veld is lastig te evenaren.’
In de sport zoek je altijd je grenzen op. Doe je dat nu ook nog?
‘Ik coach de dames in het eerste bij Bloemendaal. Dat ben ik gaan doen vanwege de uitdaging; de heren ken ik na al die jaren wel. Ik wil uit mijn comfortzone stappen, kijken: kan ik dit, gaat me dit ook lukken. Dat is hartstikke goed om te doen.
Ik ken veel mensen door mijn carrière, die kan ik makkelijk bellen. Maar iemand ‘cold callen’, iemand die ik niet ken, dat doe ik niet zo graag. Het vraagt veel meer voorbereiding, geeft onzekerheid. Vaak zijn het heel leuke gesprekken maar ik moet wel ergens doorheen. Ik ben dan vaak nog steeds de hockeyer. Dat lijkt een voordeel, maar het nadeel kan zijn dat ze je als hockeyer blijven zien en niet als Principal Consultant.’
Ben je resultaatgericht?
‘In de sport vond ik het proces, denk ik, nog belangrijker dan het uiteindelijke resultaat. Hebben we het goed gedaan, goed besproken, hadden we iets anders willen doen? Dat past eigenlijk heel goed bij McDermott & Bull; we willen een case en bedrijf helemaal begrijpen. Resultaat volgt mijns inziens uit een goed proces.
Ik probeer dat de dames ook te leren. Als we fantastisch hebben gespeeld maar we hebben met 4-2 verloren omdat tegenstander een maatje te groot was, dan blijft overeind dat we fantastisch hebben gespeeld. Meten is inderdaad weten dus ik gebruik statistieken. Bijvoorbeeld: vorige keer zijn we drie keer in de cirkel geweest, nu vijftien; dat hebben we fantastisch gedaan, en we hebben het gedaan met waar we op getraind hebben. Ik maak het inzichtelijk om het proces te laten zien.’
Denk je dat sport iedereen wat kan leren?
‘Sporten is goed voor je ontwikkeling. Ik keek als sporter hartstikke vaak in de spiegel. Als je niet bereikt wat je wilt, waarom dan niet? Je kunt wijzen naar anderen, maar wat is jouw rol daarin? Spelenderwijs krijg je van alles mee wat van toegevoegde waarde is voor je maatschappelijke carrière, en je leert jezelf kennen – en dat is altijd goed.’
