Ooit gehoord van Wal-Mart? Dat is de grootste supermarktketen – en en passant het grootste bedrijf – ter wereld. Groter dan de autofabrikanten en groter dan de oliegiganten. Over Wal-Mart kun je alleen maar praten in superlatieven. Met een omzet van bijna 250 miljard dollar verkoopt Wal-Mart in drie maanden wat de nummer twee in de Amerikaanse retailwereld, JC Penney, omzet in een jaar. Ahold leek ooit een dappere uitdager van het in 1962 door Sam Walton opgerichte mammoetbedrijf. En ook het Franse Carrefour – wereldwijd de nummer twee als het over supermarkten gaat – vormde, hoewel twee keer zo klein, tot voor kort een geduchte tegenstander op de wereldmarkt. Maar Ahold schakelde zichzelf vorig jaar uit en Carrefour is ook al een tijdje aan het sukkelen. En dus lijkt het slechts afwachten wanneer de familie Walton de macht grijpt in Europa. Zouden ze hun conservatieve overzeese strategie opzij zetten, dan hadden ze heel Albert Heijn op dit moment met groot gemak in kunnen lijven. Het zal meer dan waarschijnlijk niet gebeuren, al was het maar vanwege de cultuurverschillen. Maar in Duitsland is Wal-Mart met bijna 100 winkels al behoorlijk aan de weg aan het timmeren, Aldi of geen Aldi. Moeten we daar blij mee zijn? Als consument wel. Want Wal-Mart slaagt erin in alles de goedkoopste te zijn. De slogan Always low prices. Always spreekt wat dat betreft boekdelen. Maar in de VS klinkt de kritiek tegen de manier waarop Wal-Mart die lage prijzen afdwingt, steeds luider. De verhalen over uitgeknepen leveranciers, te laag betaalde werknemers en dorpen waar de complete middenstand vertrok na vestiging van een Wal-Mart-winkel (bij Wal-Mart kun je namelijk veel meer dan alleen de wekelijkse boodschappen halen) overstemmen in de Amerikaanse media zo langzamerhand de simpele bottom line dat het bij Wal-Mart toch zo lekker goedkoop is allemaal. Serieuze zakenbladen als Business Week Fortune en Fast Company en de kranten stellen zich al een tijdje hardop de vraag of Wal-Mart nou moet worden gezien als het beste wat corporate America heeft voortgebracht, of als een onverzadigbaar monster. En dan is er de website walmartwatch.com, waarop ex-werknemers hun gal spugen en alle onheilsverhalen over de grote boze reus verzameld zijn. Zou Wal-Mart de kritische grens hebben bereikt van wat ze in Amerika acceptabel vinden voor een bedrijf, als het gaat om omvang en macht? Waarschijnlijk niet. Een grote pot augurken, niet voor $ 1,10, maar voor $ 0,90, daar vallen de mensen voor.