Suiker maakt je moe en van aspartaam krijg je kanker. De natuurlijke zoetstof stevia lijkt ideaal voor suikerverslaafden.
Ben u ook zo dol op een lekkere koek bij de koffie, een glas vruchtensap bij de lunch en een chocoladereep tegen de middagdip? Grote kans dat u verslaafd bent aan suiker. Als u niet te dik bent maakt u zich waarschijnlijk geen zorgen. Ten onrechte, zeggen wetenschappers: suiker is net zo gevaarlijk als alcohol. Maar wat dan? Koek en frisdrank voorgoed uit uw leven verbannen? Ongezellig. Alleen nog maar lightproducten met kunstmatige zoetstoffen gebruiken? Gevaarlijk. Maar er is nog een andere oplossing en die zit in een heel klein plantje uit Zuid-Amerika.
Suikerconsumptie verdrievoudigd
Wetenschappers van de Universiteit van Californië pleitten onlangs voor regels om het gebruik van suiker te beperken. Suiker is net zo schadelijk en verslavend als alcohol en tabak. In de westerse wereld eet bijna iedereen teveel suiker. Suiker ontregelt de spijsvertering en veroorzaakt daardoor overgewicht, diabetes, hart- en vaatziekten en leverproblemen. Zelfs als je weinig snoept krijg je nog suiker binnen door bijvoorbeeld sladressing, ketjap, bouillonblokjes, kruidenmixen, crackers en groenten uit potjes of blikjes. In de afgelopen 50 jaar is de consumptie van suiker wereldwijd verdrievoudigd. Bijna elk voedingsmiddel bevat tegenwoordig toegevoegde suiker.
Alcohol en tabak
De Amerikaanse professor Robert Lustig, specialist op het gebied van obesitas bij kinderen, pleit in het februarinummer van het toonaangevende tijdschrift Nature voor belastingmaatregelen om het toevoegen van suiker aan levensmiddelen te ontmoedigen. Lustig vindt ook dat de verkoop van zoete snacks aan kinderen aan banden moet worden gelegd.
Het is niet uitgesloten dat dergelijke maatregelen op termijn daadwerkelijk worden doorgevoerd. In sommige landen bestaat al een belasting op producten met verzadigde vetten. En accijnzen op alcohol en takbak kennen we al langer.
Maar willen we daarop wachten? Wie bewust met zijn gezondheid omgaat heeft waarschijnlijk al eerder gemerkt dat suiker je het ene moment hyperactief maakt, om je een paar uur later in een enorme energiedip te storten. Daarnaast zorgt het bij veel mensen ook nog eens voor overgewicht. Een alternatief voor suiker is dus welkom, maar niet makkelijk te vinden.
Lekker light?
Lang dachten we dat kunstmatige zoetstoffen de oplossing waren, maar ook die zijn niet zonder gevaar. De Amerikaanse voedingswetenschapper Woodrow C. Monte waarschuwt al sinds 1984 voor aspartaam. Toen werd hij niet serieus genomen, maar inmiddels lijkt Monte gelijk te krijgen. Aspartaam wordt steeds vaker in verband gebracht met allerlei akelige aandoeningen, variërend van hoofdpijn of verkoudheid tot miskramen en hersentumoren.
Volgens professor Jan Geuns, hoofd van het Laboratorium voor Functionele Biologie van de Katholieke Universiteit Leuven, is dat ook niet zo vreemd. Methanol uit aspartaam wordt in het lichaam omgezet in formaline en dan in mierenzuur. Formaline is een stof die onder meer wordt gebruikt als ontsmettingsmiddel en om biologische monsters te prepareren en bewaren. De Britse kunstenaar Damien Hirst gebruikte het onder meer om een schaap en een haai te prepareren. Geen lekker middel om binnen te krijgen dus.
Gezond alternatief
Toch is er volgens Geuns wel degelijk een alternatief voor suiker en kunstmatige zoetstoffen: het plantje stevia rebaudiana. Stevia rebaudiana (ook bekend als honingkruid) is een struikachtig gewas en bevat stevioside. Stevioside smaakt ongeveer 300 keer zoeter dan suiker maar bevat nauwelijks calorieën. Stevia wordt in Japan, China, Rusland, Australië en de V.S. al jaren gebruikt als zoetmaker. Maar in de Europese Unie mogen steviolglycosiden (zoetstoffen uit de steviaplant) pas sinds enkele maanden worden verkocht. Opmerkelijk genoeg zijn de gedroogde blaadjes van de plant nog steeds verboden. Die worden gezien als een 'novel food' en dat betekent dat ze onder een andere, uitgebreidere wetgeving vallen dan de zoetstoffen.
Volgens Geuns kunnen we stevia bijna als wondermiddel beschouwen. Stevia doet bijvoorbeeld de bloedsuikerspiegel niet stijgen, en is daarom veilig voor diabetici. Het is ook niet slecht voor je tanden. Hoge concentraties zouden zelfs als medicijn kunnen worden gebruikt. Uit proeven met dieren blijkt dat een hoge dosis de groei van tumoren afremt. Andere (experimentele) onderzoeken wijzen uit dat stevioside kan helpen tegen een hoge bloeddruk, ouderdomssuikerziekte en aderverkalking.
Nadelen
Steviolglycosiden kunnen niet alle suiker vervangen. Stevia heeft een wat bittere, zouthoutachtige nasmaak. Dat proef je niet in koffie of chocola, maar in sommige andere combinaties wel. Suiker is onmiddellijk superzoet in je mond. Bij stevia komt die zoete smaak minder snel op gang, en blijft hij langer hangen. Stevia is wat duurder dan suiker, maar omdat je er weinig van nodig hebt is het omgerekend juist voordeliger.
Producten
Nu stevia ook in Europa is toegelaten als zoetstof, is de verwachting dat de komende maanden steeds meer producten met steviolglycosiden op de markt komen. In België heeft chocolade met steviolglycosiden onlangs zelfs een prijs gewonnen. Professor Geuns zelf gebruikt stevia als tafelsuiker, en drinkt zelfs steviabier. Volgens de Belg smaakt dat beter dan gewoon bier. Steviabier is in Nederland nog niet te koop, maar wordt ook hier binnenkort op de markt verwacht. En in Zeeland wordt inmiddels de commerciële productie van stevia onderzocht.
Geen wondermiddel
Wie gezonder wil leven en zijn suikerinname wil beperken is er niet met een potje stevia op tafel. Minstens even belangrijk is het kiezen voor verse of diepvriesgroenten in plaats van potjes, en het afzweren van kant-en-klare sauzen. Hoe minder suiker we binnenkrijgen, hoe minder we er naar verlangen. Maar als u dan écht eens trek heeft in iets zoets, is (een product met) stevia een mooie oplossing.
Waar te koop
Stevia (steviolglycosiden dus) is online onder meer te koop via:
Lees ook:
- Een gezond lijf door meer slaap en minder informatie
- Gezond leven is makkelijk
- Haal het beste uit uw brein
-
Ceo traint alleen met topsporter
