Weet u wel wat u zegt? En hoe komen die woorden op de ander over? Semantiek is belangrijk binnen organisaties. Maar gebruik het niet om verstoppertje te spelen, adviseert Podiumauteur Siebren de Ringh.
Communicatie is niet zomaar iets. Het is de brug tussen mensen. De brug als verbinding in figuurlijke zin. Verbinding als randvoorwaarde voor begrip.Waar zou je het verder nog over willen hebben als hier geen sprake van was?
Sterk vereenvoudigd zijn er twee dingen waarmee mensen, andere mensen in beweging krijgen. Dwang en begrip. Dwang is niet plezierig, niet houdbaar en uit de mode op de postzegel waar wij leven. Ongetwijfeld lopen er mensen rond die niet de laatste mode volgen. Als de tijd voortduurt, verdwijnen ze nagenoeg uit het straatbeeld. Een enkeling blijft volharden als sketch van zichzelf. Dwang heeft begrip nodig om houdbaar te zijn. Begrip heeft dwang niet nodig.
Dwang en begrip
Begrip is dé manier om mensen in beweging te krijgen. Als er begrip is heb je geen woorden meer nodig. Als er geen begrip is, helpen woorden door ze niet uit te spreken of ze juist met aandacht te kiezen. Beide opties zijn niet eenvoudig. Het niet uitspreken van woorden is relatief het eenvoudigst. Als je het niet ontspannen kan opbrengen om te praten houd je met brute spierkracht je kaken op elkaar. Maar we moeten vooral goed worden in de tweede optie: woorden zorgvuldig kiezen zonder slaapverwekkend te worden of een communicatiestijl te hanteren die je niet past. Niks erger dan dat.
Verschillende betekenissen
Het probleem is dat woorden geen uniforme betekenis hebben. Verschillende mensen bedoelen verschillende dingen met identieke woorden. Het wordt nog lastiger als ik je vraag wat jij bedoelt met ‘…’. De kans is groot dat je het zelf ook niet helemaal weet. We gaan onbewust om met taal. Je komt er wel uit maar je moet er over nadenken. Op zichzelf al een nuttig proces.
Elke woord heeft een indirecte boodschap die de kwaliteit van onze communicatie bepaald. Met alles wat je zegt laat je ongemerkt zien hoe je jezelf, de ander en de wereld ziet. Deze indirecte boodschap is bepalend voor de effectiviteit van de communicatie. Het gaat niet over wat je feitelijk zegt of je intentie erachter, maar wat het doet met de ander. Het gaat om de metaboodschap van taal; semantics. Dit is cruciaal als mensen doelen willen bereiken met andere mensen. Door je bewust te worden van de semantiek van je taalgebruik versterk je jouw zelfkennis.
Wel of geen semantiek
Semantiek speelt organisaties parten. Twee typische voorbeelden van een context waar mensen doelen bereiken met mensen.
Talk about semantics
Mensen bespreken essentiële zaken met elkaar. Ze hebben ten onrechte het idee dat ze elkaar begrijpen. Op basis hiervan nemen ze besluiten en effectueren ze. Maar die vanuit het collectieve perspectief van de organisatie genomen beslissingen zijn onsamenhangend of onjuist. They should talk about semantics.
Don’t talk about semantics
Het tegenovergestelde is minder charmant, maar even destructief. Dat is het geval wanneer het praten over de betekenis van woorden een vorm van verstoppertje spelen wordt. Door een overdreven aandacht voor semantiek wordt de discussie over kernzaken, die mogelijk pijnlijke keuzes vragen, vermeden. Het wordt een subtiele manier om de energie uit een dynamiek te halen. They shouldn't talk about semantics.
Eerdere bijdragen
Over de auteur:
Dit Podiumartikel is geschreven door Siebren de Ringh, Senior Manager bij Deloitte.
Over het Podium:
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst. MT Magazine publiceert bovendien periodiek 'Het beste van MT Podium'.
