"De Verenigde Staten gaan op een recessie af, dat is vrijwel zeker. Dat heeft ook gevolgen voor ons, maar wij zullen hier geen recessie krijgen." Dat stelt Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie aan de Universiteit van Tilburg.
VVD-leider Mark Rutte zegt dat Nederland niet immuun is voor een dreigende recessie in de Verenigde Staten. Eijffinger, tevens gasthoogleraar aan de Universiteit van Harvard, is het niet eens met die uitspraak van Rutte. Hij verwacht niet dat Europa met een recessie te maken krijgt. "Om in een recessie te komen, moet je twee kwartalen achter elkaar een krimpende groei hebben, dat is heel serieus. We zullen wel te maken krijgen met een lichte daling van het bruto binnenlands product, maar we krijgen geen recessie. Hoe lang deze daling duurt, hangt af van de periode dat de kredietcrisis in Amerika en Europa doorsuddert."
Eerste tekenen
Eijffinger voorzag begin vorig jaar al de eerste tekenen van de subprime crisis en daarmee een financiële crisis voor Amerika. Op 18 maart 2007 schatte hij in het programma Buitenhof de kans op een recessie al op 50 procent: "Alan Greenspan (voormalig voorzitter van de Fed) heeft de kans op recessie met 30 procent toen nog onderschat. Een recessie in de VS betekent twee kwartalen van negatieve groei. De kans daarop is inmiddels veel groter geworden."
Lijken
Eijffinger legt uit waarom hij deze recessie zag aankomen. "Met financiële derivaten kun je grotere risico's nemen en daarmee haal je hoge rendementen. Dat is geen probleem als de economie opwaarts gaat. Maar door de hefboomeffecten kan dit omslaan bij een keerpunt van de conjunctuur, wat nu is gebeurd in Amerika. Al die grote risico's, die door banken en beleggingsfondsen bewust of onbewust genomen zijn, komen nu uit de kast. En een heel groot deel van de lijken moet nog uit de kast komen. Dat heeft effect op de economische groei door het verminderde consumentenvertrouwen en de dalende aandelenkoersen (vermogenseffecten). Ze gaan op een recessie af, dat is vrijwel zeker."
"Dat heeft ook gevolgen voor ons," zegt Eijffinger doelend op Europa. "Nederland exporteert relatief veel naar Amerika. We zullen geen recessie krijgen, maar we zullen het wel merken in onze exporten. China is een grote motor, net zoals Amerika dat is. Als die stilvalt, is het net als een vliegtuig dat vier motoren heeft, waarvan er eentje uitvalt. Dan gaat het vliegtuig van de wereldeconomie toch wat langzamer vliegen"
Vertrouwen
Op de vraag of bedrijven een recessie in Amerika kunnen voorkomen, antwoordt Eijffinger stellig ‘nee'. "Er zijn twee problemen. Allereerst de ‘roots of all evil': de huizenmarktcrisis. Dat moet opgelost worden. Daar zijn ze in de VS nu mee bezig, maar het gebeurt veel te langzaam. Het tweede probleem is het niet goed functioneren van de geldmarkt. De banken komen maar heel spaarzaam met hun informatie over hun slechte risico's naar buiten. Het gevolg is dat op de geldmarkt de banken elkaar onderling niet vertrouwen."
"De ideale oplossing zou zijn als alle banken hun slechte risico's tegelijk zouden melden. Maar het individuele belang van de banken is om de risico's niet te melden, want bonussen en andere beloningen voor het topmanagement hangen daarvan af."
