Tot voor kort werd hij geroemd. Rob ter Haar, topman van Hagemeyer. Hij werd zelfs getipt als opvolger van Aholds brokkenpiloot Cees van der Hoeven. Inmiddels lijkt de houdbaarheidsdatum van Rob ter Haar zelf verstreken.
Voorjaar 1975. Durk Jager, die het later tot de top van Procter & Gamble zal schoppen, is zeer gecharmeerd van de jonge man die tegenover hem zit. Zijn naam luidt Ter Haar. Rob ter Haar. Hij oogt sympathiek, is welbespraakt zonder arrogant te zijn, en hij is slim. Dit is kortom een man die kan helpen Procter & Gamble in de vaart der volkeren op te stuwen. Jager aarzelt dan ook geen moment. Of Rob ter Haar maar even wil tekenen. Nu, ruim een kwart eeuw later, herinnert Durk Jager zich Ter Haar nog tot in details. “De man is bijzonder intelligent en doortastend, het is echt een goeie figuur,” laat Jager met een sterk Amerikaans accent vanuit zijn kantoor in de Verenigde Staten weten. “Ik heb vier jaar lang met hem samengewerkt. Hij was mijn brandmaster assistent. Dat hij op een gegeven moment besloot op te stappen, vond iedereen bij Procter & Gamble echt vreselijk. Ik zat in die periode in Japan. Ik heb hem telefonisch verschillende malen benaderd, maar het hielp niet. Als Rob ter Haar eenmaal iets in z’n kop heeft, dan krijg je dat er absoluut niet meer uit.”
Na een korte aarzeling: “Ja, ook ik ken de geruchten dat hij is benaderd om bij Ahold Cees van der Hoeven op te volgen. Of hij daar geschikt voor was geweest, kan ik moeilijk bepalen. Maar hij is dus zeer doortastend en ja, hij heeft het grootste deel van zijn carrière in de retail gezeten.” Nu zit Rob ter Haar (53) niet meer in de retail. Nee, hij zit diep in de misère. Dat beseft ook zijn voormalige superieur. “Ik weet niet of Hagemeyer nog te redden valt, ik weet niet precies wat daar speelt, maar ik weet wel dat ze herfinanciering nodig hebben en dat is tegenwoordig knap lastig.”
Narcist
Knap lastig. Eufemistischer valt de situatie waarin Hagemeyer en zijn hoogste baas verkeren, niet uit te drukken. Rampzalig lijkt toch een betere typering. In 2001 schreef Hagemeyer (20.000 werknemers) nog zwarte cijfers. De eerste helft van dit jaar bedroeg het verlies 123 miljoen euro. De schuldenlast steeg de afgelopen maanden met 77 miljoen euro tot maar liefst 973 miljoen. Hamvraag: hoe heeft Cees II dit voor elkaar gekregen? Bij zijn aantreden in 1999 was Hagemeyer nog een beursfavoriet. Tegenwoordig is het een met Ahold vergelijkbaar rampenfonds. En er zijn meer overeenkomsten. Ook Cees II heeft zich zwaar aan Amerikaanse acquisities vertild, denkt dat hij overal verstand van heeft en is soms een tikketje té doortastend. Ook Cees II is kortom een narcist! Zo herinneren ze zich hem ook bij Laurus nog. Als een narcist. “Hij is,” zo weet een manager uit de hogere Laurus-echelons, “iemand die erg overtuigd is van zijn eigen gelijk. Dat kon bij ons geen kwaad, want de man heeft écht verstand van retail. Hoewel je daar gezien de latere gang van zaken misschien ook wel vraagtekens bij kunt zetten. Het is hem – ook hier intern – nooit door iemand aangerekend, maar echt soepel is de door hem geleide reorganisatie toch ook niet verlopen. Maar wanneer zo iemand dan na jarenlang in dezelfde branche te hebben geopereerd naar een totaal andere sector overstapt, gaat het gegarandeerd fout. Vraag is alleen of hem dat valt aan te rekenen. In wezen is Hagemeyer zo’n versnipperd bedrijf dat het door niemand valt te managen.”
Blunder
Een totaal versnipperd bedrijf. Dat is inderdaad wat Rob ter Haar in 1999 aantreft. “Bij Hagemeyer,” zo onthult hij een jaar na zijn aantreden in De Telegraaf, “zaten bedrijven in de portefeuille, met name in de consumentendivisie, die absoluut geen samenhang vertoonden. Ik heb een achtergrond waarbij ik heel streng op bedrijfs-portefeuilles moest letten. Daar ben ik op getraind bij Procter & Gamble: doe waar je goed in bent en blijf van de rest af.” Dus wat doet Cees II? Hij verkoopt alle retailactiviteiten, activiteiten waar hij goed in is, en stort zich op de elektrotechnische groothandel. Een branche die zeer recessiegevoelig is. “En dat was natuurlijk een blunder van de eerste orde,” constateert interim-manager en Hagemeyer-watcher Ben Eppenhof. “Vooral de snelheid waarmee hij veranderingen wilde doorzetten was desastreus en bovenal nergens voor nodig. De ongeveer honderd verschillende bedrijven binnen Hagemeyer draaiden bijna allemaal winstgevend. Dat gaf Ter Haar nota bene vorig jaar nog in een interview toe. ‘Het ging goed met de onderneming. De noodzaak ontbrak om iets te ondernemen.’ Maar ja, zo’n narcistische manager kan het dan niet laten om toch een totaal andere koers te gaan varen. Een beetje Cees van der Hoeven nadoen en ook acquisities in de Verenigde Staten realiseren. Met alle gevolgen van dien. Het is echt jammer dat deze man Hagemeyer zoveel schade heeft berokkend. En je zag het gewoon aankomen. Ik heb een paar keer mijn diensten als interim-manager aangeboden, overigens niet om Ter Haar te vervangen. En dan kreeg ik telkens weer brieven van Robbert Hin, waarin stond dat het allemaal zo goed ging met Hagemeyer.” Met Robbert Hin, lid van het executive committee van Hagemeyer, heeft Ter Haar een uiterst merkwaardige relatie. Hij durft hem niet als ondergeschikte te behandelen. En dat terwijl Cees II toch als behoorlijk autoritair bekend staat. Hin kwam enkele jaren geleden binnen als human resources manager. Tegenwoordig zit hij in het aanhangsel van de raad van bestuur, het executive committee en is daarnaast ook perschef. Een functie met macht. En die gebruikt Hin dan ook gretig. Hij heeft bijna dagelijks contact met de maar liefst 24 geldschieters waarmee Hagemeyer desolaat tot een oplossing probeert te komen. En hij heeft, zoals zijn functie-aanduiding al doet vermoeden, ook contact met de pers. Daar gaat hij resoluut
mee om. Hij staat zelfs niet meer toe dat zijn afdeling het cv van Rob ter Haar aan redacties stuurt. “Het lijkt er verdacht veel op dat Hin nu al de scepter zwaait,” constateert ook Hagemeyer-watcher Ben Eppenhof. “Maar dat is een foute analyse,” vernemen we te Naarden, alwaar Hagemeyer gevestigd is. “Hin is zijn adjudant, Ter Haar zal altijd baas blijven, zo is zijn karakter. Hij is behoorlijk dominant en autoritair. Alleen zijn de banken daar niet zo van gecharmeerd. Het Financieele Dagblad wist zelfs al te melden dat de banken het aftreden van Ter Haar eisen. Sindsdien is hij even opvallend in de luwte.” Uit dat noodgedwongen verblijf in de luwte is hij inmiddels wellicht verlost. Vraag is namelijk wie eerder uit is. Cees II of deze nieuwe editie van MT.
CV Rob ter Haar
BURGERLIJKE STAAT Gehuwd, drie kinderen
WOONT Onbekend. Hagemeyer verstrekt zijn CV niet meer
OPMERKELIJK Is een narcist. Een karaktereigenschap die hij met veel topmanagers deelt
1950 geboren in Amsterdam
1977 rechten te Leiden
1977 manager bij Procter & Gamble
1986 manager bij luierfabrikant Mölnlycke
1990 manager Sara Lee/Douwe Egberts
1993 voorzitter raad van bestuur Unigro, later Laurus
1999 voorzitter raad van bestuur Hagemeyer
