Je kent het probleem ongetwijfeld: de kraan lekt. Je weet dat je de loodgieter moet bellen, maar je hebt a) geen tijd en b) geen zin in de moeite die het gaat kosten. En dus pak je een emmer. En een dweil. En vloek je nog maar eens wanneer je ziet dat de emmer is overgelopen. Uiteindelijk bel je de loodgieter.
Het klinkt wat raar, maar volgens Wouter Fioole is dit precies het gedrag dat we ook op werk vertonen. Een werknemer die bij zijn manager aanklopt met een probleem? Vaak wordt hij onder het mom van zelfsturend denkvermogen weer weggestuurd. ‘De manager denkt dat de medewerker het blijft vragen, als hij het een keer opgelost heeft.’ Onzin, in de ogen van Fioole. ‘Er is vaak een reden dat de medewerker bij zijn manager aanklopt.’
Symptoombestrijding
Organisatieadviseur Fioole somt wat redenen op die zoal kunnen spelen. ‘Er kan een probleem zijn met collega’s, waarop hij jou wil attenderen. Of hij wil toetsen of de oplossing die hij bedacht heeft voor het probleem wel in lijn is met het beeld van de organisatie.’ Daarnaast zijn er soms praktische redenen. ‘Hij heeft niet de juiste middelen of vaardigheden tot zijn beschikking.’
Hem wegsturen om zijn eigen probleem op te lossen is een typische vorm van symptoombestrijding, stelt Fioole. Wordt hij ingehuurd om te kijken naar een oplossing, dan hebben twee partijen daar op korte termijn baat bij: ‘Ik als organisatieadviseur, want ik krijg betaald voor m’n werkzaamheden. En de organisatie, want het probleem van een team lijkt opgelost.’ Er is alleen een probleem: dat probleem is niet opgelost. ‘Organisaties zijn vaak gericht op korte termijn oplossingen maar zolang je de kern niet verandert, blijft het probleem hetzelfde. Het enige wat je zeker weet is dat je over drie jaar weer terug bent voor een ander team met hetzelfde probleem.’
Nieuwsgierig
Het ligt in de menselijke aard om dingen te verdoezelen, erkent Fioole. ‘Als ik een vochtlek in de kelder heb, dan doe ik ook liever het luik dicht dan dat ik direct de loodgieter bel.’ Toch is dat geen excuus om je gedrag niet aan te passen. ‘Je kunt daarin een bewuste keuze maken.’
En dus is er werk aan de winkel. Voor de manager, welteverstaan. ‘Vaak is het advies rondom problemen dat je het maar niet te veel op moet zoeken, maar volgens mij moet je dat juist wel doen.’ Wees nieuwsgierig naar beweegredenen van medewerkers, durf verder te kijken dan je neus lang is. ‘En ga juist op zoek naar de dingen die fout gaan binnen een bedrijf. Dan overvalt het je niet meer de volgende keer, maar heb je het bij de kern aangepakt voordat het de kop opsteekt.’
Het probleem met problemen is hier te bestellen.
