Mensen die er met jóuw idee vandoorgaan zijn razendmakend. Maar wat kun je ertegen doen?
Het kan een baas zijn die rustig alle krediet neemt voor jouw werk. Of een collega die schaamteloos pretendeert dat jouw Eureka-moment uit zijn of haar koker komt. Stampvoetend je gelijk proberen te halen heeft dan niet zoveel zin. Je klinkt dan immers al gauw als een klein kind. En je baas confronteren met zijn ideeënpikkerij kan ook behoorlijk averechts uitpakken. Is het dan maar beter om gewoon je mond te houden? Maar hoe voorkom je dan dat het in de toekomst weer gebeurt?
Acht tips van experts, gedeeld in een recent blog op Harvard Business Review.
#1. Besef het belang van krediet voor je werk
‘We willen allemaal graag geloven dat ons werk voor zichzelf spreekt’, zegt Karen Dillon, auteur van de HBR Guide of Office Politics. ‘Maar in de echte wereld telt wie de lof krijgt. Want dat bepaalt hoe waardevol jij gevonden wordt in een organisatie en wie vervolgens promoties, loonsverhogingen of een volgende goede nieuwe opdracht krijgt.’ ‘Ga er ook vooral niet van uit dat mensen wel zullen opmerken hoeveel tijd en moeite je in je werk stopt,’ zegt Brian Uzzi, hoogleraar Leiderschap en Organisatieverandering aan Northwestern Kellogg School of Management. ‘Als je samenwerkt aan projecten is het niet altijd duidelijk wie wat heeft gedaan. En daarmee staat de deur open voor een collega om lof te innen waar het niet verdiend is.’
#2. Neem de tijd om te kalmeren, maar niet te veel
Confronteer niet onmiddellijk degene die je werk steelt. Dillon: ‘Je komt dan al gauw over als een knorrig kind dat boos gaat staan pruilen.’ Daarnaast zorgt je woede ervoor dat je waarschijnlijk minder goed in staat bent je punten over te brengen. Neem daarom liever een dag of 2 tijd om te kalmeren. Broed er ook niet te lang op. Als je je alleen maar meer hebt opgewonden, spring je misschien nog meer uit je vel van woede. Je wilt ook niet te lang wachten, zodat niemand zich het incident meer kan herinneren.
#3. Peil hoe serieus de situatie is
Soms stelt een situatie minder voor dan je aanvankelijk dacht. ‘We’ verandert gedurende het beschrijven van het project onbewust steeds meer in ‘ik’ zonder dat iemand zich opzettelijk jouw werk wilde toe-eigenen. Uzzi adviseert om eerst eens op te schrijven wat je tegen de kredietsteler zou willen zeggen. Leg het vervolgens opzij en kijk er later weer naar. Vraag jezelf af hoe belangrijk het nu echt is en hoe groot de impact is die het op je carrière kan hebben. Op niet elk stuk werk dat je aflevert, hoeft je naam te staan en managers nemen vaak genoeg het krediet voor het werk van hun ondergeschikten. ‘Je baas laten schitteren hoort er nu eenmaal bij’, zegt Dillon. ‘Misschien krijg je niet het krediet voor een specifiek idee of voor de analyse waar je opgezwoegd hebt, maar hopelijk realiseert je baas zich wel wat een belangrijk onderdeel je van het team vormt.’
#4. Vraag waarom de ander het deed
Als je besluit om het incident aan de kaak te stellen, uit dan geen beschuldigingen, maar vraag eerst waarom. Hierdoor verschuift het accent en moet de ander uitleggen waarom hij zich gerechtigd voelde om zich jouw werk toe te eigenen. ‘Onderzoek toont aan dat het veel beter is om naar het waarom te vragen dan beschuldigingen te uiten’, zegt Uzzi. Zeg zoiets als: ‘Hoe vond je dat de presentatie ging?’ of ‘Denk je dat je de belangrijkste punten hebt weten te noemen?’ Het lijkt wat passief-agressief maar het geeft je collega of baas wel de kans zijn fout te onderkennen. Gebeurt dit niet dan kun je altijd nog opmerken: ‘Het viel me op dat je het bij de beschrijving van het project over ‘ik’ had in plaats van ‘wij’. Was dat opzettelijk?’ Het doel, zo zegt Dillon, ‘is niet zozeer beschuldigen als wel laten zien dat je het hebt opgemerkt en het niet correct vond.’
#5. Voorkom een volgende situatie
Als de kredietdief zijn fout erkent, bespreek dan hoe het recht gezet kan worden. Wellicht kan hij of zij een mail sturen naar het team waarin hij of zij je bedankt voor al je inzet. Als hij niets doet, kun je zelf nog actie ondernemen. ‘Gebruik elke gelegenheid om jouw betrokkenheid bij het project te onderstrepen’, zegt Dillon. ‘Als over het project of idee wordt gesproken – persoonlijk of in mails – schuif dan details naar voren die jouw kennis bewijzen.’ Je kunt eventueel ook nog een andere collega vragen om je te helpen en in een volgende bijeenkomst jouw betrokkenheid te laten onderstrepen. ‘Zo plant je in ieders hoofd wie verantwoordelijk was’, zegt Uzzi.
#6. Klaag niet. Opper dat je de sfeer wil bevorderen
Als je systematisch wordt ondermijnd door iemand die krediet voor jouw werk neemt, kun je het aankaarten bij een manager die er iets aan kan doen. Maar, zegt Dillon, ‘kom nooit over als een klager. Opper dat het een manier is om goede werkrelaties te bevorderen. Je baas wil dat iedereen goed met elkaar samenwerkt en zeker geen scheidsrechter spelen tussen ruziënde kinderen.’
#7. Wees proactief en voorbereid
Onderzoek van Uzzi toont aan dat het belangrijk is bij samenwerkingsprojecten om vooraf al af te spreken hoe het krediet nemen wordt verdeeld. Wie gaat het project presenteren bij hoger management? Wie beantwoordt de vragen? Wie stuurt mails naar de rest van het bedrijf? Tegelijkertijd, zegt Uzzi, ‘moeten medewerkers flexibel blijven in hoe het project verloopt en hoe taken eventueel toch anders worden verdeeld.’ Dillon stelt voor op papier bij te houden wie wat doet. Dan heb je er later ook minder discussie over.
#8. Wees zelf een goed rolmodel
Als je zelf wel genereus bent in het uitdelen van krediet, geef dan het goede voorbeeld zodat het wellicht door anderen wordt gevolgd. Aarzel niet aan je team te vragen wat de beste manier is om te zorgen dat ieders werk wordt erkend. Uzzi: ‘Ik eindigde vaak een presentatie met een slide waar ieders naam stond die aan het project had bijgedragen.’ Overdrijf het ook niet. Door iedereen die ook maar iets kleins aan het project heeft bijgedragen te bedanken, ondermijn je ook weer de input van degenen die wel serieus erkenning verdienen.
Lees ook
- 8 tips om je medewerkers te motiveren
- Zo werkt feedback dus wél stimulerend
-
De kracht van dankjewel zeggen
