In zuivere vorm kan cloud computing veel voordelen bieden, maar hoed u voor cloud washing! Dat kan u duur komen te staan.
Aanbieders van 'traditionele' IT-diensten komen in de verleiding de sticker 'cloud' op hun aanbod te plakken. Tot en met de bestuurskamer staat cloud immers op de agenda, en als de markt om cloud vraagt, geef je ze ook cloud. Noem online boekhouden 'cloud accounting', noem internetbellen 'cloud telefonie' en online backup 'cloud storage' en je krijgt in elk geval een voet tussen de deur om eens te praten over wat de klant daadwerkelijk nodig heeft – en dat is lang niet altijd een pure clouddienst.
Wat is cloud?
Gelukkig is er (nog) geen wet tegen het ongeoorloofd gebruik van het predicaat cloud. En die komt er ook niet, want cloud computing is op de keper beschouwd ook vooral een marketingterm, een vlag die een enorm brede en gevarieerde hoeveelheid producten en diensten dekt. Zaken die in een eerder tijdperk al werden verkocht onder populaire acroniemen als Software as a Service (SaaS), Infrastructure as a Service (IaaS) en Platform as a Service (PaaS). Krachttermen waar techneuten van watertanden, terwijl de rest van de wereld aleen maar hoeft te weten dat 'cloud' staat voor zonder al te veel geld en gedoe meteen aan de slag kunnen, dankzij internet.
Kenmerken 'in the cloud'
Een keiharde definitie van cloud computing is niet helemaal te geven, maar inmiddels is de IT-wereld het wel min of meer eens over de voorwaarden waaraan een aanbod moet voldoen, wil het met recht de cloud-sticker opgeplakt krijgen. In ruimste zin gaat het om gestandaardiseerde IT-middelen (hardware, software en data), die via internet ter beschikking wordt gesteld aan gebruikers, die op elk moment door self-service kunnen benutten wat ze nodig hebben en alleen afrekenen voor het gebruik dat ze van de clouddienst maken. De 'echte' cloud heeft een paar kenmerken die hem uniek maken:
1. Virtualisatie
Dat is het fenomeen, waarbij een servercomputer zichzelf dankzij software kan opdelen en gedragen als een hele reeks computers of 'virtuele servers' waarop software draait. Vanuit het perspectief van de gebruiker maakt het ook niet meer uit waar en op welke hardware zijn servers draaien. Voor hetzelfde geld verhuizen ze drie keer per dag van hot naar her: als de gebruiker maar kan inloggen om zijn eigen server volledig naar eigen wens in te stellen. Als een aanbieder deze mogelijkheid van zelfbediening niet biedt, moeten de alarmbellen gaan rinkelen: hier wordt gecloudwashed.
2. Hardware delen
Die virtualisatie maakt het mogelijk om de hardware te delen met andere gebruikers. Zo worden servers dus stukken beter benut, wat goed is voor de portemonnee en het stroomverbruik. Dat delen gaat ook voor software die op de cloudmanier wordt aangeboden en heet dan met een krachtterm multitenancy. Vroeger werd voor elke klant een installatie in de lucht gehouden door een zogenoemde application hosting provider, nu deelt een applicatie zichzelf op voor verschillende afnemers. Ook hier: elk signaal dat er één-op-één iets staat de draaien, kan duiden op een onterecht cloudetiket. Een jaarlijkse licentievergoeding is ook niet zo cloud.
3. Schaalbaarheid
Altijd een voorwaarde om zaken te kunnen doen, maar bij coud computing essentieel. Wie in cloud computing stapt, doet dat namelijk in de regel om de behoeften van een groeiend bedrijf of pieken in het verkeer aan te kunnen, zonder zoals vroeger in overbemeten eigen hardware te investeren. Als je weinig gebruikt, betaal je ook weinig, bij een stijgende vraag groeien de kosten mee: zo maak je een groter deel van de IT-kosten variabel. De echte cloudaanbieder rekent ook werkelijk alleen voor het gebruik van zijn dienst, soms na een opstartvergoeding voor het aansluiten van de interne systemen op de cloud. Maar de niet-zo cloudaanbieders houden vast aan een abonnementsmodel dat we kennen van hosting en de mobiele telefoon: een vaste vergoeding voor een bepaalde hoeveelheid opslag en bandbreedte. Zonde van het geld als klanten daar met hun verbruik ruim binnen blijven, en soms een grote schrik als ze de limieten overschrijden en naar een volgend pakket moeten.
4. Geautomatiseerd
Nog een belangrijk kenmerk van de echte clouddienst: die is in hoge mate geautomatiseerd. Bij onderhoud aan server of software zorgt de cloudaanbieder dat de dienst uit zichzelf doordraait, in voldoende backups voorziet en dat zonodig (fysieke) servers elders taken laat overnemen. Alles zonder dat er menselijk ingrijpen aan te pas komt. Wie te maken heeft met een partij die aan cloud washing doet, loopt waarschijnlijk tegen allerlei voorwaarden op die hem verantwoordelijk maken voor het voorzien in backups, omleidingen en andere trucs om te zorgen dat de dienst in de lucht blijft bij onderhoud.
Fake cloud
Aardig (en jegens sommigen juist onaardig) is de actie van cloudspecialist Appirio, die de handschoen opneemt tegen de neppers en heuse prijzen uitlooft aan de ergste cloudwashers. Zoals Hollywood de raspberries of razzies heeft voor de slechte films, noemt Appirio zijn schandpaal-awards de 'washies'. De grote winnaar, formaat 'Titanic' was volgens Appirio en het stempubliek vorig jaar Oracle, dat het woord cloud al te vaak gebruikte, alvorens het serieus stappen nam om zijn aanbod te laten voldoen aan de nieuwe wereld. Baas en oprichter Larry Ellison kreeg ook een paar prijzen voor persoonlijke cloudwashactiviteiten. Een mooie uitspraak: 'We've redefined cloud computing to include everything that we already do." Microsoft kreeg een tik op de vingers vanwege een tv-commercial, waarin consumenten 'de cloud' krijgen voorgeschoteld, die voorheen gewoon 'het internet' mocht heten.
