Het loopt nog niet storm met gprs, de nieuwste techniek om via de mobiele telefoon te internetten. De mobiele operators zijn na het wap-debacle zeer terughoudend. “Het gaat om een markt van early adapters.”
Gprs staat voor General Packet Radio Service. Met behulp van een speciale mobiele telefoon, een laptop of een palmcomputer kun je overal draadloos internet op. Voor de zakelijke markt biedt het systeem het voordeel dat men ongeacht waar men zich bevindt, contact kan leggen met het interne netwerk van het bedrijf.
Gprs kan de missing link worden tussen wap en umts. Ten opzichte van wap via gsm heeft de nieuwe techniek het voordeel dat je niet steeds een verbinding tot stand hoeft te brengen om informatie binnen te halen. Want met gprs ben je permanent online. Maar in tegenstelling tot een normale mobiele telefoon hoef je voor die verbinding niet te betalen. Je betaalt pas als er data wordt verzonden. Bij gprs moet je dan ook niet de minuten afrekenen die je belt, maar de bits die je verzendt. Ten opzichte van umts heeft gprs het grote voordeel dat het gebruikmaakt van het bestaande gsm-netwerk. Het betekent dat de mobiele operators geen grote investeringen hoeven te doen om de nieuwe techniek te kunnen aanbieden. Wat een verschil met umts, waar de investeringen zo astronomisch hoog zijn dat het bijvoorbeeld Ben en Dutchtone, toch twee gedoodverfde concurrenten van elkaar, ertoe bracht om gezamenlijk een netwerk te bouwen. En omdat het veel geld kost, moet nog maar worden afgewacht of de meeste operators met een landelijk umts-netwerk komen. Te vrezen valt dat het zeker in de eerste jaren beperkt zal blijven tot het gedeelte van Nederland waar het meeste geld kan worden verdienen: de dichtbevolkte Randstad.
Ongeluk
Gprs is dus een systeem dat aanzienlijk betere resultaten haalt dan wap en dat fors goedkoper is dan de techniek van de toekomst: umts. Alle aanleiding dus, zou je denken, voor de mobiele operators om met forse reclamebudgetten de nieuwe techniek aan de man te brengen. Niets is echter minder waar. Zo blies marktleider KPN Mobile de introductie van de consumentenversie van gprs eind december vorig jaar op het allerlaatste moment af, naar eigen zeggen 'omdat de apparatuur nog onvoldoende gebruiksvriendelijk is'. Een terechte opmerking, zoals bleek uit een test van gprs-telefoons die NRC Handelsblad onlangs publiceerde. Een citaat: 'Voordat de telefoon kan worden gebruikt, moet hij eerst worden ingesteld. Dit levert eindeloze hoofdbrekens op. De handleidingen van de telefoons zwijgen over de instellingen omdat deze van de provider afhangen. Een ander probleem is het intoetsen van gegevens. Er moeten lange tekstfragmenten worden ingevoerd, zoals gebruikersnamen, wachtwoorden, mailadres en de server. Een mobiele telefoon is daarvoor ongeschikt. Deze ergernis loopt als een rode draad door de proefnemingen met gprs: je toetst je een ongeluk'.
Wanneer verwacht KPN Mobile wel met gprs voor consumenten te kunnen beginnen? Een woordvoerder: “Dat zal pas gebeuren als we een klant die bij ons in de Primafoon-winkel komt met de wens om zich op gprs te laten aansluiten, direct kunnen helpen. Hij moet bij wijze van spreken al internettend op z'n mobieltje de winkel weer kunnen verlaten. Het duurt nog wel even voordat het zover is.”
KPN Mobile beperkt zich vooralsnog tot het aanbieden van gprs voor zakelijke klanten. Hetzelfde geldt voor Vodafone (voorheen Libertel). Toch zal de in grootte tweede aanbieder van mobiele telefonie in Nederland consumenten die gprs willen niet de deur wijzen. “Er zijn natuurlijk altijd mensen die iets als eerste willen gebruiken, de zogenaamde early adapters. Als zo iemand in een van onze Businesspoints binnenwandelt, zullen we hem wel aansluiten. Het kan dus al wel bij ons, gprs voor consumenten, maar we zullen er zelf niet al te veel ruchtbaarheid aan geven,” aldus de woordvoerder van Vodafone.
Ook Ben is op kousenvoeten begonnen. Ben gelooft namelijk dat de introductie van gprs niet zal leiden tot een revolutie maar hooguit tot een evolutie. “Het zal zeer geleidelijk gaan. De markt van de mobiele telefonie is hoe dan ook aan het verzadigen. Daar zal de komst van gprs niets aan veranderen. Als je dat feit in aanmerking neemt, ligt het dus absoluut niet voor de hand om nu deze nieuwe techniek fors in de markt te zetten,” zo laat Ben ons weten.
Bij Telfort is hetzelfde geluid te vernemen. Opmerkelijk is dat Dutchtone zelfs nog helemaal niet met gprs van start is gegaan. Volgens de woordvoerder van deze mobiele operator is dat een bewuste keuze: “We hebben er twee redenen voor. Ten eerste: voor gprs heb je een nieuw type mobiele telefoon nodig. Wij vinden dat er op dit moment nog te weinig goede gprs-telefoons te koop zijn. De telefoons die nu voorhanden zijn, vinden we nog niet gebruiksvriendelijk genoeg. Daarnaast zijn er nog te weinig dingen mogelijk met de nieuwe techniek. Onze concurrenten zijn nu al op de markt met toepassingen voor het bedrijfsleven. Maar wij willen ook direct diverse diensten aan consumenten aanbieden. Dat kan nu nog niet, of slechts in onvoldoende mate. Pas als dat wel het geval is, komen wij met gprs. We hoeven niet per se de eerste te zijn. We wachten liever en komen dan direct goed op de markt. We verwachten dat dit in het derde kwartaal van dit jaar zal zijn.”
IBM
IBM experimenteert sinds maart 2000 met gprs. Het IT-bedrijf is daarmee de eerste klant van KPN. Willem Oepkes van IBM: “Het is nog steeds een pilot. Van maart tot december 2000 was het een beperkte proef in de directe omgeving van onze twee vestigingen in Amsterdam. Vanaf december 2000 is de proef fors uitgebreid. We zijn nu met gprs aangesloten op het landelijke gsm-netwerk van KPN Mobile. We kunnen het daardoor nu overal in het land gebruiken. Maar ik beschouw het nog steeds als een proef. We doen namelijk nog steeds nieuwe ervaringen op. Zo gebruiken we nog maar sinds een maand gprs-telefoons van Nokia, onze vaste leverancier.”
Bij IBM nemen vijftien mensen deel aan het experiment. Zij kunnen nu waar ze ook zijn mobiel toegang krijgen tot het intranet. Oepkes: “Stel dat een medewerker van ons bij een klant is om over een offerte te praten. Als die klant vragen heeft, dan kan onze medewerker via zijn laptop direct contact krijgen met ons intranet om het antwoord op te zoeken.”
De medewerkers van IBM gebruiken gprs niet alleen als draadloze schakel tussen hun laptop en het interne netwerk. De nieuwe techniek kan ook met een palmcomputer worden gebruikt. Oepkes: “We experimenteren met apparaatjes waarin de computer en telefoon in één zitten. Deze zogenaamde Blackberries zijn bijzonder handig voor als je veel onderweg bent. Stel dat je nog niet klaar bent met een klus, maar je moet wel op weg naar een klant. Als je nu toch eerst je werk wilt afmaken, moet je daarna heel hard rijden om op tijd bij je afspraak te zijn. Dat is met een Blackberry niet nodig. Je rijdt rustig naar je afspraak en omdat je ruimschoots op tijd bent, kun je op het parkeerterrein nog even via je palmtop je werk afmaken. Een druk op de knop en het is opgeslagen in het interne netwerk. Onderwijl kijk je of er nog mails zijn die je wellicht nodig hebt ter voorbereiding van het gesprek met de klant. Dat is heel efficiënt en het vermijdt stress.”
Vuilnisbakken
Een zeer bijzonder project met gprs vindt in Groningen plaats. Bij zes ondergrondse vuilcontainers in de stad is de nieuwe techniek geïnstalleerd om automatisch aan de centrale van de milieudienst door te geven wanneer de vuilnisauto langs moet komen om de vuilniszakken op te halen. Klaas de Vries van de Milieudienst Groningen leidt het project: “Het is een proef die we met Vodafone uitvoeren. Iedere ochtend om zeven uur zoeken de ondergrondse containers automatisch telefonisch contact met onze centrale. Ze geven dan aan of ze helemaal vol, bijna vol of nog niet vol zijn. Deze informatie komt in onze regelkamer direct op het computerscherm. Onze operators kunnen in een oogopslag zien langs welke containers ze de vuilnisauto moeten sturen.”
De voordelen van dit systeem zijn legio. Personeel en materieel kunnen veel efficiënter worden ingezet. En voorkomen wordt dat burgers, omdat een container vol blijkt te zijn, hun vuilniszak ernaast op straat zetten. Een ander voordeel is dat niet alleen de container via gprs kan communiceren met de centrale, maar dat het omgekeerde ook mogelijk is. De Vries: “De burgers die hun vuil in een ondergrondse container moeten doen, beschikken over een elektronisch pasje. Op die manier kunnen we de afvalstroom sturen. Want het systeem functioneert alleen maar als iedereen zijn vuil stort in de container die hem is toegewezen. Anders zijn sommige containers binnen de kortste keren vol en andere nog half leeg. Als nu iemand bij ons opgeeft dat hij zijn pasje heeft verloren, dan krijgt hij een nieuwe. We kunnen dan de nieuwe pasgegevens per telefoon aan de container doorgeven. Ook kunnen we het oude pasje blokkeren. Want we willen voorkomen dat iemand opgeeft zijn oude pasje te hebben verloren om vervolgens met twee pasjes extra vuil te storten in de container.” Volgens Klaas de Vries voldoet de proef goed. Daarom is de milieudienst van plan om op termijn op alle zeventig vuilcontainers gprs te installeren.
