Kind of carrière? Voor veel vrouwen is het kiezen voor een van beide. Uit onderzoek in diverse landen blijkt dat hoe langer jonge moeders verlof nemen, hoe kleiner de kans dat ze daarna promotie maken, in het management komen of salarisverhoging krijgen. Het risico dat ze ontslagen of in een lagere positie gezet worden neemt juist toe. Ook in Nederland oordeelt het College voor de Rechten van de Mens geregeld dat werkgevers discrimineren vanwege zwangerschap, en bijvoorbeeld een contract niet verlengen.
En niet alleen hun leidinggevenden, ook hun collega’s relateren de lengte van verlof aan het niveau van commitment dat ze denken dat deze moeders hebben. Dat terwijl in deze landen geprobeerd wordt langere verloven wettelijk vast te leggen, en te zorgen dat er daarin geen onderscheid gemaakt wordt tussen vaders en moeders.
In recent onderzoek wordt uitgezocht welke mechanismen hierachter zitten, en op welke manier organisaties een betere balans kunnen vinden voor hun jonge moeders. Het onderzoek is uitgevoerd in Canada, waar verlof tot 12 maanden kan duren, en bestaat uit drie delen.
Betrokkenheid en ambitie
Eerst werd de beeldvorming onderzocht van vrouwelijke sollicitanten op basis van sollicitaties waaruit kon worden opgemaakt dat ze een zwangerschapsverlof hadden opgenomen van 12 maanden (wat gebruikelijk is in het Canadese bedrijfsleven), of een zwangerschapsverlof van een maand. De onderzoekers zagen dat degenen die een langere zwangerschapsverlof genoteerd hadden op hun cv werden gezien als minder aantrekkelijk om aan te nemen.
Wat daarbij interessant is, is dat de aanname dat een vrouw die een langer zwangerschapsverlof neemt, minder betrokken is bij haar loopbaan, gelijk was onder mannelijke en vrouwelijke deelnemers aan het onderzoek. Dat suggereert dat het vooroordeel wijdverspreid is.
Vervolgens keken de onderzoekers naar de rol van achtergrondinformatie (in dit geval een brief van een voormalig leidinggevende). Beïnvloedt het geven van meer informatie over de loopbaanambities en werkgewoonten van een sollicitante die langer zwangerschapsverlof neemt, de beeldvorming van haar ambitie en betrokkenheid bij haar loopbaan?
Het antwoord is ja, het kan negatieve percepties bij besluitmakers overwinnen om extra informatie te geven. Met andere woorden: als een brief werd bijgevoegd, was er geen verschil te zien in de aantrekkelijkheid van de langere-verlof-kandidaat.
Hou contact
Tenslotte onderzochten ze de rol van ‘hou-contact’-programma’s. Dit zijn programma’s waarmee ouders met verlof in contact kunnen blijven met hun werkplek en collega’s terwijl ze weg zijn. Dergelijke programma’s worden nog niet veel gebruikt maar er zijn bijvoorbeeld advocatenkantoren en pr-bureaus in Canada en Australië die er stappen mee zetten. Vaak wordt de verlofnemer gekoppeld aan een collega, die haar bijvoorbeeld op de hoogte kan houden van haar projecten, klanten en andere collega’s.
In een experiment met een steekproef van 558 Canadese werknemers, ontdekten ze dat vrouwelijke aanvragers die 12 maanden zwangerschapsverlof namen, werden gezien als meer betrokken, toegewijd aan hun werk en een goede kandidaat, vergeleken met wanneer niet zo’n programma werd gebruikt. Het is daarbij niet genoeg dat deze programma’s er zijn; de positieve uitkomsten deden zich alleen voor wanneer vrouwen er actief gebruik van maakten.
Vaders
Langer zwangerschapsverlof is goed voor het welzijn van moeder en kind en zelfs gerelateerd aan lagere kindsterfte en stress. Dit onderzoek wijst er alleen op dat het in de wet ervan vastleggen echter niet per se gunstig is voor de carrière van deze vrouwen. Maar het laat ook zien dat er wat aan te doen is.
Naast het bijvoegen van een brief door de leidinggevende en werken met ‘hou-contact’-programma’s, opperen de onderzoekers dat het zou kunnen helpen om vaders ook verlof toe te wijzen. Mannen krijgen wereldwijd minder verlofdagen, en als de dagen naar wens verdeeld mogen worden tussen de moeder en vader, gaat het leeuwendeel doorgaans naar de vrouw. Wanneer een deel van het verlof gereserveerd is voor de vader, is de gedachte, wordt zwangerschapsverlof minder gender-georiënteerd. Zo zijn er minder vooroordelen, minder ongelijkheid en kunnen bedrijven hun medewerkers ondersteunen en behouden.
