Ondernemers denken dat het dieptepunt van de tweede economische dip achter ons ligt.
De waardering voor het economisch klimaat (-23,7 %) is positiever dan een jaar geleden (-27,3 %) en laat een stijgende tendens zien. Voor een omslag naar een positief oordeel over het economisch klimaat is er nog een lange weg te gaan. Dit blijkt uit de resultaten van COEN, die vandaag door de Kamer van Koophandel zijn gepubliceerd.
Seizoensinvloeden
Het omzetverloop is, als gevolg van seizoensinvloeden, grillig. Na een negatief eerste kwartaal (-12,3%) volgde een positief tweede kwartaal (4,5%). De verwachting voor het derde kwartaal is echter weer uitgesproken negatief (-12,6%). Het paradepaardje van economisch herstel – de export – verliest aan glans.
Exportgroei stijgt minder hard
Het aantal ondernemers met exportgroei is in het tweede kwartaal minder hard gestegen (6,2%) dan verwacht (11%). De verwachtingen voor het derde kwartaal komen nog maar net boven de nullijn uit (1,4%). De export blijft daarmee wel het trekpaard van de economie, maar met te weinig PK om de economie vlot te trekken.
Werkgelegenheid krimpt verder
De krimp in de werkgelegenheid neemt toe. Na een iets positiever tweede kwartaal (van -12,5% naar -10,3%) wordt er voor het lopende derde kwartaal toenemende krimp verwacht (-15,2%). Ook het aantal bedrijven dat geneigd is tot investeren loopt terug van per saldo -6,5% in het tweede, naar -10,2% in het lopende derde kwartaal. Vraag neemt nog niet toe De winstgevendheid is vorig kwartaal verder verslechterd van -20% naar -22,7%.
Doordat de vraag nog steeds niet toeneemt is het dieptepunt waarschijnlijk nog niet bereikt. De rek raakt er steeds verder uit, wat zich volgens de Handelsregistergegevens van de Kamer van Koophandel waarschijnlijk ook zal vertalen in recordaantallen bedrijfsopheffingen en faillissementen in 2012.
Terugkeer van de groei
De barometer De Stand van het Land van website Z24 bevestigt het beeld. De Nederlandse economie laat volgens die Barometer in september, voor het eerst dit jaar, een duidelijke groei zien van 0,7 procent. "September is de eerste maand van 2012 waarin, ook vergeleken met een jaar eerder, duidelijk sprake is van terugkeer van groei", stelt Jeroen de Boer van Z24. "In juli en augustus stond de economie per saldo nog in de nulstand"
Lichtpuntjes
Hoewel veel indicatoren nog zwak ogen, duiken beetje bij beetje lichtpuntjes op. Zo blijkt uit de meest recente peilingen van ING dat werknemers een fractie minder somber zijn over de arbeidsmarkt en dat huiseigenaren een beetje minder negatief zijn over de huizenprijs in hun straat. Ook de situatie op de vacaturemarkt lijkt licht te verbeteren, zo blijkt uit de cijfers van vacaturesite Monsterboard. Vergeleken met een jaar eerder is de krimp van het aantal vacatures de afgelopen drie maanden steeds milder. In de zorg was in juli zelfs weer sprake van lichte groei van de vacatures.
Pril herstel
Wel blijft het herstel pril. Zo ziet Tennet bij het elekriciteitsverbruik nog steeds dalende volumes. Bij de autoverkopen was in juli zelfs sprake van een forse terugval, na een uitzonderlijke opleving in juni, zo blijkt uit de cijfers van Bovag.
Afbeelding: Boomerang
