Als je de verhalen mag geloven, moeten ondernemers in Amerika erg creatief zijn om zichzelf te beschermen. Een klant zou tenslotte wel eens een hond in een magnetron kunnen drogen. Veel Nederlandse ondernemers piekeren er daarom niet over in de VS een bedrijf te beginnen of daarnaar te exporteren.
Advies
Jacob Willemsen begaf zich wel op het gladde ijs van een eigen onderneming in de VS. Hij begon in New York het adviesbureau New Amsterdam, dat bedrijven bijstaat die zaken willen doen in de Verenigde Staten. Hij heeft één werknemer, een Nederlandse. “Gelukkig maar. Ik ga er maar van uit dat zij het niet bedenkt om mij te suen als ze op kantoor over een telefoonkabel struikelt.” Wel is hij zich bewust van alle risico’s die een kleine ondernemer loopt, maar hij ligt er inmiddels niet meer wakker van. “Op een gegeven moment ben je murw en ga je gewoon zakendoen.” En dus heeft hij de broodnodige verzekeringen afgesloten en probeert hij er maar niet aan te denken wat er allemaal kan gebeuren.
Hete soep
Die murwheid is precies waar advocaat Jan Joosten zijn cliënten voor waarschuwt. Hij is partner bij advocatenkantoor Hughes Hubbard and Reed LLP in New York en adviseert Nederlandse bedrijven die de Amerikaanse markt op willen. ‘De soep wordt hier namelijk wél zo heet gegeten als hij wordt opgediend, en dus moet je je goed verzekeren als je hier zaken wilt doen. Daarnaast is het zaak alles contractueel vast te leggen. Gemakzuchtig denken dat het wel los zal lopen, kan wel eens het einde van je bedrijf betekenen.’
De enorme claims in de VS gaan vaak over productaansprakelijkheid. In Europa geldt het eigen schuld-principe bij ongelukken. Amerikanen redeneren andersom: had het bedrijf maar niet zo’n gevaarlijk apparaat moeten maken.
Goed werkgeverschap
Wel schuift in Nederland de werkgeversaansprakelijkheid steeds dichter naar het Amerikaanse model toe. Een werkgever in Amerika kan al een schadeclaim krijgen als iemand na een bedrijfsfeestje met een slok te veel tegen een boom rijdt. Ook worden werkafspraken soms afgezegd omdat het slecht weer is. IJzel betekent immers extra risico voor de baas.
Dit ‘goede werkgeverschap’, zoals de juridische term luidt, wordt ook in Nederland steeds ruimer uitgelegd. “Werkgevers zijn steeds verdergaand verantwoordelijk voor hun werknemers”, zegt Marco Zwagerman, letselschadeadvocaat bij Beer Advocaten in Amsterdam. “
Werkdruk
Een andere tendens is dat de negatieve gevolgen van toenemende werkdruk op de werkgever worden verhaald. Zwagerman: “Tien jaar geleden hoorde je er vrijwel niemand over, maar nu zijn er steeds meer werknemers die hun werkgever verantwoordelijk stellen voor hun burnout of overspannenheid. In dat soort zaken kunnen werknemers in het gelijk worden gesteld.” Maar het is geen gelopen race: psychische klachten kennen zelden één oorzaak. Je krijgt alleen een schadevergoeding als je kunt aantonen dat de klachten vooral door het werk zijn veroorzaakt.
Calvinisme
In verhouding tot Amerika blijven in Nederland de geldbedragen beperkt. Advocaat Joosten in New York: “De claimcultuur in Amerika hangt samen met het beperkte sociale vangnet. Mensen die arbeidsongeschikt raken, hebben ook echt compensatie nodig. Ze klagen een bedrijf aan, omdat ze anders niet meer in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Daarnaast werken veel advocaten bij dit soort zaken op een no-cure-no-paybasis. De drempel om een advocaat in de arm te nemen, ligt daardoor lager.”
