Geen producten in de winkelwagen.
Ook al is de Nieuwe Politiek plotsklaps uit het centrum van de macht verdwenen, zo waarschuwen links en rechts hele knappe koppen, de onvrede onder de burgers blijft bestaan. Gevestigde partijen zouden geen grotere fout kunnen begaan dan nu net te doen alsof de situatie van vóór 15 mei is teruggekeerd. Het wordt nóóit meer zoals vroeger.
Die laatste constatering is weinig wereldschokkend, maar het gaat veel te ver om 15 mei tot een breekpunt in de Nederlandse politieke geschiedenis uit te roepen. Het enige wat alle consternatie tot nu toe heeft opgeleverd, is een nieuwe serie heilige huisjes. Alsof dit land van dominees en andere moraalridders daar gebrek aan had. Nu zitten we opgescheept met een nieuwe reeks ethische codewoorden waar we uiterst omzichtig mee om moeten springen. De allergevoeligste: 'Pim', 'normen en waarden', '1,6 miljoen kiezers'.
Heel wat begrippen zijn de afgelopen tijd op grote schaal misbruikt, maar het belang dat aan de 1,6 miljoen LPF-stemmers wordt toegeschreven slaat alles. Zullen we zeggen dat een flink deel van dat kiesvolk bestond uit lieden die doorgaans de 'file met kijkers aan de andere kant' veroorzaken? Sensatiezoekers met andere woorden, die op 15 mei even op hun wenken werden bediend, maar uiteindelijk in een nóg langere verkeersopstopping terechtkwamen.
Doorgaans hele redelijke, gestudeerde mensen zijn in dit volksdeel nu een machtsfactor van jewelste gaan zien. Zij geven de traditionele partijen ervan langs omdat die de onvrede onder bepaalde delen van de burgerij volstrekt miskend zouden hebben. Los van het feit dat het soms helemaal geen kwaad kan om machthebbers – liefst subtiel – eens goed te wijzen op hun verantwoordelijkheid om geluiden uit de samenleving serieus te nemen, is het vooral de vermeende onvrede die nu als drogreden wordt omhelsd.
Want waar bestaat die onvrede nu helemaal uit? Voor zover dat helder onder woorden te brengen valt, komt het volkse onbehagen neer op het chagrijn van een volgevreten kind dat vandaag zijn vierde lolly wordt afgepakt. Nederlanders hebben en masse geprofiteerd van de vette jaren negentig, waarin ons besteedbaar inkomen met sprongen omhoog is gegaan, en waarin ons genereuze sociale voorzieningensysteem goeddeels in stand is gebleven. Zo'n luilekkerland smaakt naar meer. Maar als dat er gezien de economische situatie even niet in zit, dan worden we opstandig en gaan we de Oude Politiek verwijten dat het met al zijn gedogen de goede dingen van dit land heeft verkwanseld. Wat heet: een verwend volkje.
Natuurlijk heeft de Oude Politiek flink wat steken laten vallen. Net zoals de burgerij zijn ook de twee opeenvolgende paarse kabinetten volgevreten geraakt van alle economische voorspoed. Dat maakt dat je de dingen wat minder scherp gaat zien, dat je bijvoorbeeld de problemen in het onderwijs, in de gezondheidszorg en in de achterstandswijken gaat veronachtzamen. In een goed functionerende parlementaire democratie hoeft dat geen probleem te zijn, maar dan moet er wel normaal oppositie worden gevoerd.
Daar heeft het de afgelopen jaren aan ontbroken. Met name het CDA, nu nota bene de morele hoeder van de Nieuwe Politiek, heeft zich onder Paars als een lamgeslagen konijn gedragen. Groen Links speelde evenmin weinig klaar sinds die partij nu ook wel eens een keer in het centrum van de macht wilde verkeren. Alleen de SP nam zijn oppositietaak serieus, maar werd in de nadagen van Paars overdonderd door het geschreeuwlelijk van Fortuyn en de zijnen.
De grootste wond die een maand of vijf Nieuwe Politiek heeft opgeleverd, bestaat uit een algehele hypocrisie ten aanzien van het veronderstelde Nederlandse onbehagen. Je moet van behoorlijk goede huizen komen wil je nog durven beweren dat alle opwinding een storm in een glas water is geweest. Opiniemakers wentelen zich in zelfcensuur, bevreesd als ze zijn dat 1,6 miljoen ontevreden stukken vreten hun voortuintjes eens flink gaan omploegen.
Welbeschouwd is een saaie, gedegen politiek een hele zegen. Een tevreden volk haalt zijn kicks wel ergens anders vandaan.
