Kies de uitblinker in barre tijden

Welke topman blinkt er echt uit in deze barre tijden? De MT-redactie maakte een voorselectie, elke redacteur koos zijn favoriet. Aan u de keuze het pleit te beslechten. Help ons de uitblinker in barre tijden te kiezen!

Vijf mannen (sorry dames!), in de schijnwerpers gezet door de MT-redactie. In een persoonlijk betoog pleiten vijf redacteuren voor hun favoriete bestuurder in deze moeilijke tijden. Aan u de taak de beste te kiezen.

Stemmen kan niet meer 

De eindstand

[VOTELIST GROUP="Uitblinkers: bestuurders 2011"]

De kandidaten

Stem ook op de beste ondernemer in barre tijden

Feike Sijbesma

Daad: Crisis of niet, Feike Sijbesma positioneert DSM in het hart van de menselijke beschaving
Pleitbezorger: Arjan Zweers

[VOTEBUTTON GROUP="Uitblinkers: bestuurders 2011" ITEM="Feike Sijbesma"]2011 was geen uitzonderlijk jaar voor Feike Sijbesma. Toegegeven, zijn DSM imponeerde in dit barre jaar met een winststijging van 61 procent. En, opnieuw toegegeven, alle stakeholders – aandeelhouders, werknemers, overheden en NGO’s – droegen hem ook in 2011 op handen. Sijbesma is het onbetwist icoon van het hedendaags leiderschap. Beminnelijk, bescheiden, consistent, succesvol en effectief. Maar nogmaals, 2011 was geen uitzonderlijk jaar. Sijbesma blinkt al langer uit.

Meer dan een ceo

Toch is Sijbesma de uitblinker van 2011. Ook omdat hij veel meer is dan enkel de ceo die DSM met schijnbaar gemak – haast achteloos – met vaste hand door de crisis loodst. Hij is slimmer, aardser en analytischer dan die andere ‘gemiddelde’ uitblinkers. Feike heeft visie. En lef. Sijbesma is voorbereid. Barre tijden en crisis, het zijn woorden die de context voor andere bestuurders schetsen.

Hoger doel

Sijbesma weet dat het niet gaat om vandaag. Of morgen. Hij regeert met het oog op het hogere doel, zijn blik richt zich op De Toekomst. Want dan is het grote gevecht van de mensheid opnieuw een naakte strijd om het bestaan. Een strijd om schoon water, schone lucht, goed voedsel en gezondheid definieert de komende decennia. De arena is Azië. Dat is zijn business en de toekomst van DSM. Sijbesma weet en ziet. Hij zag het kraken van koolwaterstoffen voor wat het is – vervuilend, conjunctuurgevoelig en passend bij de 20ste eeuw. Hij analyseerde, accepteerde de uitkomsten en handelde ernaar. Sijbesma schenkt DSM een duurzame toekomst.

Werkelijk duurzaam

Het klinkt hoogdravend. Is het ook. Maar Sijbesma bewijst als werkelijk duurzame ceo, dat zo’n visie zonder geitenwollensokken en kleurrijke zwevende aura’s kan. Zijn visie is een Dyneema (‘s werelds sterkste vezelmateriaal, uit de keuken van – uiteraard – DSM) richtsnoer. Net zo sterk in 2012 als in eerdere jaren. Hij ligt op koers. In 2011 was al 39 procent van de omzet afkomstig van duurzame business in opkomende markten. Niet slecht voor een bulkende chemiereus.

Zijn visie, lef en leiderschap kwam samen in de verassende overname van Martek in februari 2011. Dat biochemisch bedrijf werd door analisten over het hoofd gezien. Sijbesma betaalde er bijna een miljard voor, hij voorzag daar, na het afstoten van de hyperconjunctuurgevoelige bulkchemie, de toekomst van zijn DSM. Martek past in zijn visie en draagt nu al fors bij aan de imponerende resultaten die DSM boekt.

Toch één maar. Als het niveau zo constant zo hoog is als bij Sijbesma, wat moet hij dan doen om volgend jaar opnieuw uit te blinken?

Dick Boer

Daad: Dick Boer let op de kleintjes, koopt Bol.com
Pleitbezorger: Rob van Leeuwen

[VOTEBUTTON GROUP="Uitblinkers: bestuurders 2011" ITEM="Dick Boer"]Al jaren probeert Albert Heijn meer geld te verdienen aan non-food-producten, en al jaren hoopt de supermarktketen online klanten aan zich te binden, via bezorgdienst Albert.nl. Maar nog steeds kopen de meeste klanten pindakaas en hagelslag en nog steeds komt een meerderheid van de omzet van de winkelvloer.

Stuk serieuzer

Niets meer aan te doen? Nee hoor, dacht Dick Boer, die in september 2010 werd voorgesteld als nieuwe ceo. Al in datzelfde jaar had hij een vrijblijvend gesprek met Bol.com-baas Daniel Ropers, eind 2011 werd het overleg een stuk serieuzer en in februari van dit jaar werd aangekondigd dat de Nederlandse internetretailer voor 350 miljoen euro werd overgekocht van Cyrte Investments en NPM Capital.

Epertise

Handig voor Ahold, dat daarmee zowel non-food-expertise als online kennis koopt, daarnaast zijn er flink wat synergievoordelen. Zo kunnen de fysieke winkels van het Ahold-concern dienst doen als afhaalpunten voor Bol.com. En ach, als klanten er dan toch zijn, kunnen ze net zo goed even de dagelijkse boodschappen doen. Kassa!

Kassa, tot op zekere hoogte. Ahold draaide in 2011 een totale omzet van 30,3 miljard euro, waardoor de online omzet bijna te verwaarlozen lijkt. Met de omzet van Bol.com van vorig jaar, 355 miljoen euro, komen de online verkopen van Ahold namelijk op een totaal van 850 miljoen euro. De aankoop van Bol.com: laten we het op de kleintjes letten noemen.

Grote impact

Veel kleintjes maken samen echter grote impact. Zo werd eerder bekend dat Boer klanten wil bewegen online hun shoplijstje in te voeren, om daarna de boodschappen op te komen halen in de plaatselijke supermarkt. Ook hoopt Albert Heijn eindelijk te gaan profiteren van alle data die het verzamelt met de bonuskaart, via het voordeelprogramma Mijn Bonus.

Kortom, voormalig kroonprins Boer maakt de tongen los. Gewetensvraag: wie kan zich de naam van zijn voorganger nog herinneren? Het antwoord zegt eigenlijk al genoeg.

Loek de Vries

Daad: overleeft Amerikaans crisisprotectionisme
Pleitbezorger: Peter Boerman

[VOTEBUTTON GROUP="Uitblinkers: bestuurders 2011" ITEM="Loek de Vries"]Loek de Vries is een van de unsung heroes van het Nederlandse bedrijfsleven. Geen celebrity-ceo die je snel bij Pauw & Witteman of Van Nieuwkerk aan tafel zult aantreffen, wel de man die een bijna failliet bedrijf in tien jaar aan de eigen haren uit het moeras omhoog wist te trekken. En nu, op 61-jarige leeftijd, er gewoon nog steeds van droomt de omzet te verdubbelen nog voor hij officieel met pensioen mag.

Hollandser vind je ze niet

Hollandser dan Loek de Vries vind je ze bijna niet. Nuchter, hardwerkend, niet het type dat op een verjaardag als vanzelf alle ogen op zich gericht weet. Maar wel iemand die dingen voor elkaar weet te krijgen en zich nergens te goed voor voelt. Toen het twee jaar geleden even niet zo goed ging bij de divisie kunstgras van het Twentse textielbedrijf, nam hij er bijvoorbeeld doodleuk zelf de leiding op zich. Niet dat toen meteen het lek boven was (de divisie was ook in 2011 nog wel een zorgenkindje), het tekent wel de mans betrokkenheid en inzet.

16 procent groei in barre tijden

Toen hij in 2000 aantrad als ceo bedroeg de jaaromzet van het bedrijf 666 miljoen. Afgelopen jaar, toch geen topjaar voor veel bedrijven, stokte de teller pas bij het recordbedrag van 1,14 miljard euro, een stijging van 16 procent in één jaar. En dat voor een bedrijf dat begin jaren 90 nog op omvallen stond en bijna ten onder ging aan hoge loonkosten, bestuurscrises en gebrek aan focus. De multinational maakte in die tijd van alles, van surfplanken tot printers en van rubber leidingen tot technische componenten, behalve één ding: winst.

Blijvend kiezen voor innovatie

De Vries’ grootste verdienste zit erin dat hij continu voor innovatie koos. De materialen die dat oplevert zijn zo hightech, dat het Amerikaanse leger bijvoorbeeld nergens anders meer wil winkelen voor zijn brandwerende camouflagekleding. En dat wil wat zeggen, want zoveel buitenlandse bedrijven krijgen daar geen voet tussen de deur.

Dat kun je misschien allemaal geluk noemen, maar als het gaat om zoveel succes over zo’n lange periode, dan is dat natuurlijk geen geluk meer. Dan ben je met recht: een uitblinker, ook in barre tijden.

Paul Polman

Daad: Stopte met publicatie van kortzichtige kwartaalcijfers
Pleitbezorger: Philip Bueters

[VOTEBUTTON GROUP="Uitblinkers: bestuurders 2011" ITEM="Paul Polman"]Al Gore, niet de minst bekende duurzaamheidsgoeroe, gaf hem een enorme pluim. Als meer ceo’s het voorbeeld van Unlievers Paul Polman zouden volgen en stoppen met de publicatie van kwartaalcijfers krijgt duurzaam ondernemen een eerlijker kans. En voor het eerst waren wij het eens met klimaatpaniekzaaier Gore. Want we noemen Den Haag wel eens kortzichtig vanwege zijn beleidshorizon van maximaal vier jaar, beursbedrijven worden elke drie maanden afgerekend. Als je het lef hebt om zand te strooien in deze hijgerige mallemolen ben je wat ons betreft een uitblinker.

Topper van AEX

Nou heeft Polman weinig ellende te verbergen – het Unilever-aandeel was vorig jaar de topper van de AEX-index en doordat zijn klanten nu eenmaal moeten eten groeit het bedrijf gestaag door – maar hij ontwikkelt graag beleid voor de wat langere termijn. En hij vult daarbij het begrip duurzaam in zoals dat hoort: Unilever is niet alleen lief voor plantjes, dieren en mensen, maar geeft bijvoorbeeld ook zijn serieuze aandeelhouders de zeggenschap die hen toekomt.

Sustainability

Maar in tijden van crisis is het belangrijkste aspect van ‘sustainability’: vandaag ingrepen kunnen en durven doen, die garanderen dat je bedrijf ook morgen nog doorgroeit. Als dat betekent, dat je je je moet inspannen om de levensstandaard van een miljard potentiële klanten te verhogen en de milieu-impact van je kolossale productie moet halveren, so be it. De lof van klimaatkruidenvrouwtje Al Gore neem je dan op de koop toe.

Jan Aalberts

Daad: Zat bovenop de zaken en wist bedrijf vanuit crisis naar recordjaar te stuwen
Pleitbezorger: Kunieke Luth  

[VOTEBUTTON GROUP="Uitblinkers: bestuurders 2011" ITEM="Jan Aalberts"]Verbluffend eerlijk. Jan Aalberts. Hij vond het zwak van zichzelf dat hij de crisis van 2008 niet had zien aankomen. Voor een partij als Aalberts Industries, een grote speler in de halfgeleider industrie hakte die erin, bedrijfsbreed. Door scherp in de kosten te snijden en tweeduizend banen te schrappen wist Aalberts zijn bedrijf na een enorme dip in 2008 en 2009 weer op het droge te krijgen. En hoe. 2011 ging de boeken in als recordjaar en ook de vooruitzichten voor 2012 zijn bijzonder goed. Alles wijst op nieuwe records.

IJzersterk bedrijf

Jan Aalberts, oprichter in 1975, inmiddels 72 jaar oud. Geen manager, maar ondernemer. Bouwde Aalberts Industries op voor eigen geld en risico. En laat straks eind april, als hij de dagelijkse leiding overdraagt aan zijn chief operating officer (coo) Wim Pelsma, een ijzersterk bedrijf achter.

Realist

Altijd met beide benen op de grond. We maken nog erg veel fouten, en ik waarschijnlijk de meeste, zei hij eens. En dat hij de crisis zelf niet had zien aankomen vond hij waardeloos. Hij had in de hoogtijdagen moeten ingrijpen. Voorraden verkleinen, werkkapitaal krimpen, schulden verlagen. Zodra hij de crisis zag deed hij dat alsnog.

Krachtige basisformule

De basisformule die Aalberts in de jaren ontwikkelde staat nog steeds als een huis: een bonte verzameling bedrijven in Europa, Noord-Amerika en Azië, die zelfstandig de boer op mogen. Met de verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie. In crisistijd werden de banden tussen directie en werkmaatschappijen aangehaald. Aalberts bezocht zoveel mogelijk bedrijven om er zeker van te zijn dat zijn plannen en kostenmaatregelen agressief werden doorgevoerd. Hij luisterde niet alleen naar de top, maar ging de vloer op, voor een compleet beeld van de situatie, én omdat in crisistijd de sterktes en zwaktes van medewerkers duidelijk zichtbaar worden. Managers die de urgentie van de maatregelen niet zagen, werden vervangen. 

Weer draaien

Op 26 april draagt Jan Aalberts de dagelijkse leiding van Aalberts Industries over aan chief operating officer (coo) Wim Pels. Aalberts blijft betrokken bij overnames, management en andere zaken.
Zodra het weer begon te draaien kon een deel van het personeel terugkomen. Ook de strategie van overnames werd weer opgepakt. Met het Amerikaanse Conbraco Industries als eerste score.

Ook beleggers hebben vertrouwen in de formule van Aalberts. Het aandeel steeg afgelopen jaar een kwart in waarde en beleggers verkozen Aalberts tot topman van het jaar 2010, terwijl zijn piekjaar nog moest komen. Jan Aalberts, met recht uitblinker in crisistijd.

Dagelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

De eindstand

[VOTELIST GROUP="Uitblinkers: bestuurders 2011"]