De tagline van de beroemde TEDx-events is ‘ideas worth spreading’. De Amsterdamse editie afgelopen vrijdag leverde slechts weinig van die ideeën op. Originaliteit of innovatieve out-of-the-box vondsten waren ver te zoeken.
Het risico van het organiseren van een evenement dat van te voren al een enorme hype is, is dat het zwaar tegenvalt. Maar de derde editie van TEDxAmsterdam ging niet alleen ten onder aan de hooggespannen verwachtingen. Het was vooral het gehalte aan creativiteit, of liever het gebrek eraan, waarmee het programma was samengesteld en wat de sprekers er vervolgens van maakten.
TED (Technology, Entertainment & Design) is al jaren een ongekend fenomeen. Van een Amerikaanse non-profitorganisatie die ooit begon met het houden van bijeenkomsten met de focus op technologie, is het uitgegroeid tot een wereldwijd netwerk aan conferenties, congressen, prijzen, een online videokanaal en een fellowshipprogramma. Op basis van een franchise kan iedereen overal ter wereld zelf een TEDx evenement organiseren, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan.
De evenementen staan bekend om hun topsprekers. Doel van de sessies is om te inspireren, mensen te verbinden en door middel van ideeën uiteindelijk de wereld te veranderen. TED is een vrijplaats voor uitwisseling van kennis, passie en baan doorbrekende ideeën. Maar in Amsterdam bleek daar weinig van. Het was vooral de E van Entertainment die ruim baan kreeg.
Intermezzo
Er waren ruim twintig sprekers, in sessies van een kwartier, onderbroken door enkele muzikale intermezzo’s. Een handvol sprekers en de award-winnaar daargelaten, was de inhoud van de praatjes en de ideeën zeer middelmatig. De meeste speeches bevatten zelfs helemaal geen ideeën maar waren een weergave van de stand van een onderzoek of van een bepaald vakgebied. Daardoor bleven ook in potentie veelbelovende toespraken hangen, zoals die van wetenschappers als Eveline Crone, neurocognitieve ontwikkelingspsycholoog in Leiden en van Henkjan Honing, voorzitter van KNAW en hoogleraar in muziekherkenning aan de UvA.
Herhaling
Een aantal van de sprekers, zoals surprise guest Mabel Wisse Smit was al eens eerder te gast geweest in andere edities, of was spreekstalmeester geweest, zoals komiek Pep Rosenfeld en journalist Joris Luyendijk. Daarbij riepen de bijdragen van Luyendijk en diens collega Harald Doornbos de vraag op of Nederland misschien te klein is voor een volwaardig TEDx-evenement. Waarom zou je naar een evenement willen om sprekers te zien, die ook maandelijks bij Pauw & Witteman of DWDD aanschuiven? Toegegeven, tegen de topsprekers die de Amerikaanse editie vereerden met een bezoek, is het natuurlijk moeilijk concurreren. Maar als je het programma van de vorige edities van TEDxAmsterdam bekijkt, lijkt het net of daar veel meer interessante sprekers tussen zaten.
Het leek bovendien of verschillende sprekers het zelf ook helemaal niet zo bijzonder vonden dat ze voor dit TEDx-publiek stonden. Zo leken verschillende slechte presentaties althans te suggereren. Louise Vet, hoogleraar evolutionaire ecologie aan de Wageningen Universiteit, in haar praatje over het cradle2cradle-gebouw in Wageningen waar onder meer ontlasting wordt gerecycled : “They asked me to give more on the poop story’, so here I am.”
Vredesduiven
Er was ongegeneerde reclame van iemand die vredesduiven borduurt en van een TEDx-medewerkster over de catering. Er was promotie voor kraanwater en het niettemin sympathieke initiatief jointhepipe.org. Er was pr van sponsor Philips en voor Defensie door oud-generaal Van Uhm. Er was een soort Outback-Jack die op sandalen kwam vertellen over de kracht van de natuur en de hele zaal een ‘uniek’ stukje steen in Sinterklaasjute gaf, afkomstig uit een beschermd natuurgebied waar hij gids was. Wonderbaarlijk dat hij daarmee door de douane was gekomen. En er was iemand die een donorhart had gekregen en daar sentimenteel over mocht vertellen, waarna zijn dochter de sessie afsloot door het nummer ‘Colours of the wind’ te zingen. Tja.
Incrowd
TED werkt op uitnodiging; wie voldoet aan de geheime TED-criteria – ‘You must be likely, in our judgment, to be a strong contributor to the TED community, the ideas discussed at TED, and the projects that come out of the conference’- dus in de ogen van de organisatie interessant genoeg is, krijgt toegang. (Daarbij moet vervolgens voor de conferentie en congressen flink betaald worden, wat TED al eens het verwijt van elitarisme heeft opgeleverd.) Het is een slimme constructie die werkt als een aanbeveling: wie uitgenodigd wordt op TEDx is cool. En zal dus weinig geneigd zijn tot kritiek.
De Libanees-Amerikaanse essayist Nassim Taleb, TEDx-spreker in 2008, heeft daar echter lak aan en bekritiseerde TED in zijn boek The Black Swan vanwege het gebrek aan inhoud: hij noemde het een monstrosity that turns scientists and thinkers into low-level entertainers, like circus performers.
Gelukkig was er dit circus ook een handvol echt inspirerende sprekers zoals Es´ra al Shafei, oprichtster van jongerenplatforms als MideastYouth.com, Crowdvoice.org en Mideastunes.com, ingenieur David Lentink en zijn camera´s die 22.000 beelden per seconde filmen, kunstenaar William Verstraeten en Andrew Hessel die boeiend over gentechnologie vertelde. Maar overal het algemeen was TexAmsterdam 2011 een onsamenhangende parade van mensen, niet van ideeën. Hopelijk revancheert de editie zich volgend jaar en bewijst dat Nederland wel genoeg onbekende inspirerende, innovatieve creatievelingen heeft.
De 'ideas worth spreading' uit TEDxAmsterdam 2011
-
Oud-generaal Van Uhm over wapens: “I chose the gun to stop who do evil, to protect the weak. Wapens zorgen voor vrede en stabiliteit. Oorlogen in ontwikkelde landen komen daardoor niet meer voor, dat heeft geleid tot economische voordelen.”
-
Eveline Crone, hoogleraar neurocognitieve ontwikkelingspsychologie over hersenonderzoek: “De hersenen van jongeren veranderen nog ingrijpend tot zeker begin twintig. Veranderingen in hersenen hebben veel meer invloed op doen, denken en gedrag dan hun hormonen. Dus adolescenten kunnen we nog heel goed positief beïnvloeden op die leeftijd.”
-
Rogier van der Heide, afdelingshoofd Philips Lightning over Philips: “Innovation does not happen in a vaccum.”
-
Irene Rompa, medewerkster TEDxAmsterdam over JointhePipe.org: “The water in plastic bottles is 900 times more expensive than tap water. Stop wasting your money on plastic.”
-
Pep Rosenfeld, Boom Chicago over humor: "Use more comedy within conflicts.”
-
Harald Doornbos over zijn tijd in Libië: “Een kat heeft meerdere levens, Arabische leiders hebben er maar 1.”
-
Joris Luyendijk over zijn blog in The Guardian: “We kunnen onze financiën niet overlaten aan de bankiers van deze wereld. Start sharing your learning curve. I will start sharing mine: “Women are not in favour of quota.”
-
Gary Wolf, the Wired over social applications: “The macroscope will help us gather more honest data on what we do, where we are and with who we connect.”
-
Andrew Hessel, Pink Army Cooperative over celgenetica: “We collect so many data, we need artificial intelligence to read it all. It will not last long until we have artificial synthetic humans. Viruses are the new computersoftware, we will need a mondial Norton anti-virus.”
-
Louise Vet, Wageningen Universiteit: “In nature there is no waste. Poop is gold.”
-
Hendrik Scharfe over zijn Android: “Now I have the ability to be absent at two places at the same time.”
- Wetenschapsjournalist Diederik Jekel: “The discussion on nuclair energy, should not be a fear-based discussion but a risk-discussion. As long as you don't eat the computer, I think your quite safe.”
