Bij SHV doen ze niet aan foto’s van de topbestuurders. Niet in het jaarverslag en niet bij zeldzame interviews. Het gaat om de business, om de medewerkers en om de familie, niet om het ego van het bestuur, schreef FD. Ook de huidige CEO Jeroen Drost ziet zichzelf in dienst van SHV, in handen van de familie Fentener van Vlissingen: ‘Als je een groot probleem hebt dat onder jouw leiding tot stand is gekomen, moet je als bestuurder je verantwoordelijkheid nemen en je takenpakket overgeven aan een ander. Als je daar niet tegen kunt, moet je geen CEO worden’, zei hij in een interview met Managementscope.
‘Je speelt je rol en na een tijdje ga je weer weg,’ zei Drosts voorganger Piet Klaver al in een zeldzaam interview met de Volkskrant in 2006. ‘Veel belangrijk dan je eigen ego, is de continuïteit van het bedrijf.’ Drost speelt die rol sinds april 2016, toen hij de in 2014 aangetreden Stephan Nanninga opvolgde. De aandeelhouders van SHV, grotendeels leden van de familie Fentener van Vlissingen, kozen met Drost voor een volledige buitenstaander als topman. Drost werkte 22 jaar voor ABN Amro in Europa en Azië, voordat hij in 2008 de leiding kreeg over zakenbank NIBC. Hij slaagde erin de rode cijfers bij die bank om te buigen naar zwarte. In een interview met Managementscope zei Drost daarover: ‘Ik raak niet zo snel in paniek. En ik vond het een uitdaging om het herstel te realiseren. Maar je bereikt niet veel zonder een goed team. Effectieve leiders stemmen hun stijl op de situatie af.’
Kroketten
Per 1 februari 2015 werd hij directeur van participatiemaatschappij NPM Capital, een dochterbedrijf van SHV. Tegen Managementscope zei hij daarover: ‘Ik ben gefascineerd door de vraag hoe bedrijven werken en succesvol zijn. In de financiële wereld worden geen tastbare producten gemaakt. Hier maken we producten – uiteenlopend van kroketten tot schepen.’
Na een jaar bij NPM werd Drost dus bestuursvoorzitter van SHV. SHV (Steenkolen Handels Vereeniging) is het grootste familiebedrijf van Nederland, dat in 1896 ontstond uit een fusie van een aantal belangrijke kolenhandelsbedrijven. Het hoofdkantoor van de multinational staat aan de Rijnkade in Utrecht en er zijn ruim 60.000 medewerkers werkzaam in 58 landen. De omzet bedroeg vorig jaar 20 miljard euro. Het bedrijf handelt in uiteenlopende zaken als olie, gas, technische onderdelen en diervoer.
SHV is gevormd door de rijke en invloedrijke familie Fentener van Vlissingen. President-commissaris is Annemiek Fentener van Vlissingen. Lange tijd heeft SHV familieleden en bestuurders uit eigen gelederen gehad. Tot 2006 stonden de broers Paul en Frits Fentener van Vlissingen aan het roer, maar bieden overleden dat jaar. Er werd toen gekeken naar de derde broer John, zei deze in een interview met MT, maar hij koos ervoor om zich volledig op zijn eigen bedrijf BCD Group te richten. ‘Ik ben blij met die keuze, al was het moeilijk. Volgens mij is het beter geweest voor zowel BCD als SHV. Nu is de president-directeur een outsider en dat gaat uitstekend. De familie is er nauw bij betrokken’, zei John Fentener van Vlissingen.
Schikking
Drie dochterbedrijven van SHV zijn nu onderwerp van strafrechtelijke onderzoek door de fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst (FIOD). SHV hield lang slechts beperkt toezicht op de vele vestigingen in veelal corruptiegevoelige landen, schrijft NRC, die het FIOD-onderzoek aan het licht bracht. In 2015 trad de nieuwe accountant KPMG aan, voor zover bekend de eerste accountant die de omkoping bij Econosto extern meldde. Het bedrijf besloot toen schoon schip te maken. SHV onderzocht de misstanden intern en ontsloeg medewerkers die erbij betrokken waren.
Econosto (technische onderdelen) en Mammoet (zwaar transport) worden verdacht van oplichting, omkoping, valsheid in geschrifte en overtreding van de sanctieregelgeving. Een woordvoerder van het Openbaar Ministerie (OM) bevestigt de verdenkingen. Het onderzoek richt zich ook op een derde SHV-dochter, diervoederfabrikant Nutreco.
Het OM lijkt af te stevenen op een schikking met SHV. Het moederbedrijf is zelf niet officieel als verdacht aangemerkt.
