ICT 2007: Inleiding Detachering

Detachering moet tekort opvangen

Detachering is de komende vijf jaar de voornaamste remedie tegen de te geringe instroom van jong en kwalitatief hoogwaardig ict-talent. Het tijdelijk inhuren van specialistische expertise heeft kostenbesparing verdrongen als hoofdreden om aan detachering te beginnen.

Detachering is een erg cyclische markt, die nu duidelijk op de top van de golf zit. Die ontwikkeling is twee jaar terug begonnen en zal ook dit jaar en volgend jaar nog aanhouden. Daarna wordt voorspellen wat lastiger vanwege de conjunctuurgevoeligheid van de sector.” Peter Vermeulen, consulting director van IDC Benelux, voorspelt voor de sector detachering in 2007 een groei van meer dan 10 procent, tegen een groei in de bredere sector van de ict-dienstverlening van 7 tot 8 procent.

 

De hele ict-sector is een conjunctuurgevoelige bedrijfstak, erkent de brancheorganisatie ICT~Office in de ICT Marktmonitor 2007, het ‘statistisch jaarboek’ van de bedrijfstak, als altijd gebaseerd op onderzoek van marktonderzoeker Heliview. De sector reageert met hogere pieken en diepere dalen bijzonder sterk op macro-economische ontwikkelingen. De groei in 2006 tot 12,8 miljard pakte met 4,9 procent zelfs hoger uit dan de voorspelde 4,5 procent. Voor het lopende jaar 2007 rekent ICT~Office op een groei voor de hele ict-bedrijfstak met 4,3 procent.

 

De oplopende conjunctuur was een sterke impuls voor de groei die detachering de afgelopen anderhalf tot twee jaar doormaakte, vindt ook Andrzej Hajdasinski. Hij is hoogleraar Outsourcing aan de Nyenrode Business Universiteit en business development manager bij Capgemini Outsourcing. Maar naast de economische conjunctuur liggen er volgens hem ook meer structurele oorzaken aan die groei ten grondslag: de focus van de onderneming op zijn kernactiviteit en de steeds moeizamer verlopende zoektocht van bedrijven naar kwalitatief hoogwaardige ict-medewerkers.

 

“Ondernemingen hebben traditioneel een omvangrijke interne ict-dienstverlenende organisatie. Maar de heroriëntatie op de sleutelactiviteit verandert de ict-afdeling langzaamaan van een strategisch doel in een strategisch middel. De komst van standaard softwarepakketten heeft die tendens alleen maar versterkt. De onderneming wordt zo een organisatie, die om aan de eisen van de markt te voldoen projecten entameert en bestuurt met tijdelijke medewerkers die nieuwe, gespecialiseerde vaardigheden met zich meebrengen. Detachering is een goed middel voor de tijdelijke inhuur van die nieuwe expertise.”

 

Peter Vermeulen van IDC wijst er in dit verband op dat de afnemers van detachering vaak andere ict-bedrijven zijn. “Die worden in toenemende mate geconfronteerd met het feit dat ze onvoldoende medewerkers in huis hebben op de relevante ict-specialismen. Het verloop bij dit soort bedrijven ligt vaak tussen de 12 en 20 procent per jaar. De grote dienstverleners hebben dus jaarlijks behoefte aan duizend tot tweeduizend nieuwe ict’ers. Het op peil houden van het personeelsbestand lukt ze nog net, maar groei is daarmee onmogelijk geworden. Ze moeten daarvoor naar medewerkers buiten de deur kijken, net als hun klanten doen. Bij de middelgrote en kleinere detacheerders, of bij de eenmansbedrijfjes.”

 

De tweede structurele pijler onder de groei van detachering heeft wellicht nog een grotere impact op de ontwikkelingen van de komende jaren: de te geringe uitstroom van ict’ers vanuit hbo-instellingen en universiteiten. Voorzitter Henk Broeders van de branche-organisatie ICT~Office formuleert het zo in zijn voorwoord van de ICT Marktmonitor 2007: “Het toenemende tekort aan goede ict-professionals baart de sector zorgen. (…) Het tekort loopt de komende jaren sterk op, tot bijna 10.000 in 2010. Dit vraagt om aanpassing van de opleidingen, zodat onderwijsinstellingen mensen afleveren die zich in de groeiende Nederlandse markt blijven ontwikkelen.”

 

De ict-sector is volgens de Marktmonitor op het ogenblik de snelst groeiende sector van de Nederlandse economie. Ook het CWI verwacht een hogere groei van de werkgelegenheid in de ict-sector dan die van de totale werkgelegenheid van Nederland. Dat leidt onafwendbaar tot een kwantitatief en kwalitatief tekort, vooral aan hoger opgeleide ict’ers. Het aanbod aan afgestudeerde ict’ers op hbo- en universitair niveau zal de komende jaren blijven dalen, verwacht de Marktmonitor. Het aantal aanmeldingen voor hbo-opleidingen in de ict is bijvoorbeeld van 2002 tot 2006 gedaald met 17 procent.

 

Het totale tekort aan hoogopgeleide ict’ers bedroeg in 2006 ruim 2.800, in 2007 loopt dat snel op tot ruim 5.100 en tot ruim 9.000 in 2010. Opmerkelijk is dat de tekorten zich vooral voordoen in de ict-sector zelf, en niet zozeer op de ict-afdelingen van ondernemingen in de rest van de economie. De vacaturegraad buiten de ict-secor in de industrie en bij de financiële instellingen bedroeg in 2006 8 procent; in de ict-sector 14 procent. Van de vacatures voor ict’ers buiten de ict is 34 procent moeilijk invulbaar; in de ict bedraagt dat percentage maar liefst 43 procent.

 

Andrzej Hajdasinski van constateert dat er drie cyclische bewegingen door elkaar heen actief zijn: economische ontwikkeling en herstructurering, de vraag naar nieuwe kennisbronnen en de vergrijzingproblematiek. “We hebben te maken met een businesscyclus en een opleidingscyclus die niet gelijk op lopen. De opleidingen van universiteiten en hbo-instellingen schieten kwalitatief en kwantitatief te kort.” Het lijkt een koekje van eigen deeg: “We hebben in Nederland het wetenschappelijk onderwijs en onderzoek tot vijf jaar terug zo plat mogelijk gemaakt. Universitaire opleidingen stonden op het vroegere hbo-niveau, de hbo-opleidingen op mbo-niveau. We waren volgers geworden in de ict, in plaats van uitvinders.”

Nederland is de afgelopen jaren in zijn ogen bezig aan een inhaalslag. “Bij de nieuwe generaties studenten valt een omslag waar te nemen: die willen weer voluit gaan voor hoge kwaliteit. Hoelang we nog nodig hebben voor het oude niveau weer is bereikt? We hebben nog wel vijf jaar nodig, schat ik.” 

Detachering zal die ‘tijdkloof’ van vijf jaar moeten opvullen,” aldus Hajdasinski.  “Senior medewerkers met ervaring in interim-management, projectmanagement of als systeemontwikkelaar wel bijzonder gezocht. Dat zijn mensen tussen de 35 en 45 jaar met heel veel ervaring, die bedrijven graag (tijdelijk) via managementcontracten willen binnenhalen.”

 

Ook volgens Peter Vermeulen van IDC zijn het voornamelijk de universitair opgeleiden en de hbo’ers die worden aangezocht voor dit soort detacheringopdrachten. “Bedrijven zoeken professionals voor SAP-trajecten en business intelligence-professionals. Bedrijven die aan webservices zijn begonnen, zoeken experts op het gebied van moderne programmeertalen als Dot Net en Java. Offshoring en detachering zijn bedoeld om dat kwaliteitsprobleem op te lossen. Gedetacheerde professionals zijn absoluut noodzakelijk om projecten in de ict te kunnen uitvoeren.”