De strijd om de filmconsument zal de komende jaren in de woonkamer plaatsvinden, door de opkomst van Video on Demand. “Ik geloof in het Spotify-model”, zegt A-Film-directeur Wilco Wolfers.
De consument consumeert meer films dan ooit, zo vertelde Winnie Sorgdrager, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Bioscoopexploitanten (NVB), tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Nederlandse filmindustrie, die gisteren in Amsterdam plaatsvond. Als voorbeeld gaf ze, uiteraard, het bioscoopbezoek, dat “tot ongekende hoogte steeg.” Voor de Nederlandse bioscopen was 2011 een recordjaar: voor het eerst in 33 jaar werden er meer dan 30 miljoen tickets verkocht. Het aantal bezoekers steeg met 8% ten opzichte van 2010, de omzet steeg met 9% tot bijna 240 miljoen euro. Gooische Vrouwen is in Nederland de best bezochte film van 2011: bijna 2 miljoen mensen kochten een kaartje, waarmee het de populairste Nederlandse film is sinds Flodder (1986).
Internetvrijheid? Niet absoluut
Geen vuiltje aan de lucht dus? Daar denkt de filmindustrie zelf anders over, piraterij wordt nog steeds gezien als Het Grote Gevaar. Sorgdrager pleitte nogmaals voor een downloadverbod, en benadrukte dat het echt zo goed niet gaat met de industrie. “De financiering van films moet in windows worden terugverdiend. In de keten is de bioscoop de belangrijkste schakel, maar door de oneerlijke concurrentie van het gratis downloaden daalt de verkoop en verhuur van dvd’s. Dat vreet aan het complete financieringsmodel van de film en dat is ook een bedreiging voor de bioscopen. Als downloaden diefstal is, dan moet het worden verboden. De zogenaamde internetvrijheid is niet absoluut.”
VOD heeft de toekomst
De windows waar Sorgdrager het over heeft zijn de verschillende periodes die worden aangehouden door de filmindustrie, om de opbrengst van een product te maximaliseren. Een film verschijnt dan bijvoorbeeld achtereenvolgens in de bioscoop, op televisie, in de videotheek en in de winkel. De laatste jaren is aan dat rijtje een extra exploitatiemogelijkheid toegevoegd: video on demand (VOD), films kijken via een kastje van de kabelaars of via internet. VOD wordt gezien als de grote groeimotor voor de komende jaren, zo denkt PWC dat video on demand in 2015 voor meer dan 200 miljoen aan omzet zal zorgen in Nederland, op een totaal van ruim 800 miljoen euro omzet voor de filmindustrie.
Bioscoop creëert de waarde
“VOD is de markt die nu bevochten gaat worden”, zegt ook Ron Sterk, managing director van de NVB. “Maar het kost veel geld en veel geduld om daar mee te slagen.” Voor partijen die VOD willen aanbieden is het juist door de windows lastig om een goed en compleet aanbod aan films te verzamelen, daarnaast moeten internationale spelers voor ieder land apart de rechten afkopen, waardoor onderhandelingen steeds opnieuw moeten plaatsvinden. Ook is de manier waarop VOD wordt aangeboden een discussiestuk. Universal en Disney hebben bijvoorbeeld geprobeerd een film kort na de bioscooprelease via VOD aan te bieden, maar dat werd niet door iedereen gewaardeerd. “Dan komen de exploitanten in opstand”, zegt Sterk. “Ik ben er ook van overtuigd dat je zo de waarde van het filmproduct naar beneden haalt. Een film als Harry Potter kon alleen zo groot worden dankzij de bioscoop. Dat heeft de waarde gecreëerd, die dan later in de keten kan worden terugverdiend.”
Apple, Google, Netflix
De komende tijd worden spelers als Apple, Google, Lovefilm en Netflix verwacht op de Nederlandse markt voor VOD, terwijl Pathé recentelijk al de filmdienst Pathé Thuis introduceerde. Wilco Wolfers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Filmdistributeurs (NVF) én algemeen directeur van filmdistributeur A-Film, zegt al in gesprek te zijn met Apple. Ook bij A-Film zit de grootste groei in VOD, al is de groei nog relatief: de omzet ging in 2011 met een factor 2,5 omhoog, maar deze VOD-omzet is nog maar zo’n 5% van de totale omzet van het bedrijf. Wolfers: “België loopt voor op Nederland, een partij als Telenet heeft betere systemen en adverteert ook meer met VOD. Nederlandse kabelaars staan wel sterk tegenover eventuele internationale concurrenten, want elke Nederlander heeft een abonnement bij ze en heeft dus ook al een betaalrelatie.”
Het Spotify-model
Wolfers ziet vooral kansen voor het SVOD-model, waarbij consumenten een vast bedrag betalen voor toegang tot films. “Dankzij VOD wordt de uitnutting van films ook beter, want films die de bioscoop niet gehaald hebben, of snel uit de roulatie zijn gehaald, kunnen zo alsnog een succes worden via video on demand.” SVOD staat voor een abonnementmodel, zoals dat bijvoorbeeld door Spotify wordt toegepast op streaming muziek. Wolfers: “Spotify is voor mij het bewijs dat SVOD de toekomst heeft, ik geloof in dat model.” De consument is er klaar voor, want die wil meer films kijken dan ooit. Nu is het nog wachten op de partij die het lukt om het ideale VOD-platform aan te bieden.
