Een crisis is een broedplaats voor creativiteit en ondernemerschap. In de serie Starten in Crisistijd spreekt Sprout met succesvolle ondernemers over het starten in de vorige crisis.
Hugo de Koning en Bram Bosveld, samen met Rogier Thewessen oprichters van YoungCapital, zaten in de auto op de terugweg van wintersport in Oostenrijk, toen het belletje kwam. Ineke Kooistra aan de lijn, de ceo van hun bedrijf. Met de mededeling dat het kantoor grotendeels op slot ging, zoals Rutte een tien minuten daarvoor had aangekondigd op zijn gedenkwaardige persconferentie. “Boos was ik! Hoe kun je nu zo’n beslissing nemen zonder ons te informeren! Moesten we er niet een nachtje over slapen?”
Het was misschien een van de weinige keren dat zijn ceo sneller wilde dan De Koning. Maar nu blijkt dat een belangrijke les die hij en Kooistra donderdag gaven tijdens een gezamenlijk webinar bij Sprout: wees voorbereid op de dag van morgen, maar kom vandaag meteen in actie.
Coronaklappen
Voor uitzendbureau YoungCapital betekent de coronacrisis een flinke tik: na tientallen jaren groei, tot een omzet van meer dan een half miljard in 2019, krijgt het nu coronaklappen. “Dit was ons moment, in deze hoogcunjunctuur pakten wij onze kansen. Maar je wil als ondernemer nu niet in catering, horeca of mensen zitten. En dat laatste is bij ons het geval.”
Dat betekent: klanten sturen hun flexkrachten terug. het aantal vacatures is meer dan gehalveerd en de vraag naar nieuwe krachten voorlopig afwezig. Dat wil zeggen: buiten de supermarkten, distributiecentra en natuurlijk de zorg. “In de vitale banen hebben we een belangrijke rol te vervullen.”
Crisisteam
Het is wennen voor een groeiondernemer. Maar dat wennen zal De Koning vooral tijdens zijn slapeloze nachten hebben gedaan, overdag was het buffelen. YoungCapital vormde een ‘corona crisisteam‘ met alle disciplines: finance, hr, IT, operaties, uit verschillende lagen van het bedrijf. “We zitten met zijn allen goed in de energie, en voor zover ik kan nagaan is niemand van onze 1500 mensen in het ziekenhuis of de IC beland. 70 tot 80 procent werkt vanuit huis, er komen nog steeds mensen naar kantoor, maar minimaal.”
Dingen gaan ineens een stuk sneller
De marketinguitgaven zijn op nul gezet, ook op andere kosten wordt zoveel mogelijk bespaard. De Koning is continu in overleg met zijn belangrijkste klanten en samen met Kooistra en haar managementteam houden ze regelmatig Hangouts met hun eigen mensen. “Mooi om te zien dat dingen nu ineens een stuk sneller gaan”, zegt De Koning, die Kooistra in het verleden vaak genoeg belde als dingen wat hem betrof wat sneller mochten gaan. “Software waar we vroeger drie maanden over hadden gedaan, was er nu in twee dagen. Wat onze IT’ers kunnen bouwen: echt ongelofelijk!”
Scenario’s opstellen
Eigenlijk is dit de derde crisis in De Konings bestaan als ondernemer: in 2001 was er de internetkrach, in 2008 de financiële crisis en nu dus nummer drie.
Dieper dan de vorige twee waarschijnlijk, maar de ondernemer heeft geleerd. “Vooral in 2008. Van de ene dag op de andere misten we een derde van onze uitzenduren. We hadden toen helemaal geen scenario’s klaarliggen voor het what if van zo’n recessie. Nu hebben we een goed financieel teams dat drie scenario’s heeft opgesteld: een voor zoals het nu gaat, een voor als het een stuk slechter wordt en een echt drama-scenario. En dat geeft rust: voor elk secnario is uitgerekend hoe de organisatie er dan uit moet zien. Als je omzet halveert, hoeveel mensen heb je dan nog nodig, waar zitten ze, met welke budgetten in welke samenstelling? Ik raad dat elke ondernemer aan. Als je nog geen scenario’s hebt, ga er nu voor zitten.”
De saamhorigheid is geweldig
Door de scenario’s die klaarlagen, ook voor de verwachte lockdown, konden De Koning en Kooistra meteen ‘in de actie schieten’. “We hadden de IT goed ingericht, iedereen was meteen goed bereikbaar en kon gelijk thuis aan de slag”, zegt Kooistra. “De saamhorigheid is echt geweldig, en mensen hebben me verrast, ook met hun verborgen talenten.”
Er zijn borrels, pubquizzen, teams beginnen hun dag met een hangout. “Maar je wilt na twee dagen thuiswerken toch graag naar kantoor: voelen, zien ruiken, ik mis het. En we moeten dingen zoals onze assessments toch echt in ons kantoor houden.”
NOW voor uitzendkrachten
In een goede week had YoungCapital 50.000 krachten aan de slag. Dat zijn er nu duizenden minder. En wat dan steekt: YoungCapital komt als groeibedrijf niet in aanmerking voor de loonsteun van de NOW. Het kan niet de 20 procent omzetdip aantonen die een voorwaarde is voor de regeling. Randstad komt er wel voor in aanmerking, en dat levert de merkwaardige situatie op dat bij KLM de flexkrachten van Randstad worden gecompenseerd, maar dat YoungCapital niets kan doen voor zijn kandidaten.
“We nemen al heel veel kosten voor onze rekening als groeibedrijf. Dan willen we wel graag fair play hebben”, aldus Kooistra, die ‘volop in de lobby’ is om dit te veranderen. “De NOW-regeling moet worden aangepast voor uitzendkrachten: niet de omzet van het uitzendbureau dat ze ter beschikking stelt, maar de omzetdip bij de opdrachtgever zou uitgangspunt moeten zijn.”
Kansen voor ondernemers
De Koning zou geen ondernemer zijn, als hij niet de kansen kan aanwijzen die de coronacrisis hem biedt. “De vraag zal op sommige plekken stijgen, maar elders veranderen. Bijvoorbeeld in het onderwijs: daar maken leraren kennis met onderwijs op afstand. Misschien zorgt dat voor vernieuwing, waarbij voor ons een commerciële rol is weggelegd. Wij vinden niet alleen kandidaten, wij kunnen ze ook opleiden voor nieuwe functies.”
Eerlijk gezegd kan onze productiviteit nog wel omhoog
Intern pakt YoungCapital ook zijn kansen. “Het is een tijd voor bezinning: “We zijn zo lang zo hard gegroeid, is dat allemaal wel goed gegaan? Welke afdelingen heb ik nu allemaal ingericht, waar kan het beter, slimmer, sneller? We waren naar buiten toe het meest innovatieve bedrijf in onze sector, maar eerlijk gezegd kan onze productiviteit nog wel omhoog. Daarvoor gaan we met IT aan de slag, om te zorgen dat we straks weer het gas erop kunnen doen.”
Behoedzaam
Maar hier is De Koning toch behoedzaam: het is nog te vroeg om in de startblokken te gaan voor het ondernemen na de crisis. “Als je kijkt op LinkedIn, en naar onze eigen vacatures. Hoe dit het mkb raakt. Het zou een droom zijn om te denken: Rutte verklaart alles voor open en we gaan aan het werk alsof er niets is gebeurd.”
Wat dat betreft heeft De Koning moeite met de vraag hoe alle coronamaatregelen als middel zich verhouden tot de kwaal: maken we niet meer kapot dan nodig is? “Kijk naar Zweden, naar Duitsland: die doen het heel anders. Ik denk dat de lockdown goed is geweest, maar nu moeten we ook heel snel met zijn allen zo goed mogelijk aan de slag. Anders slopen we alles wat we hebben opgebouwd.”
Lees ook: Hoe starten we Nederland weer op?
Actie
Tips voor andere ondernemers heeft de YC-oprichter ook: ga meteen in de actiemodus. Stel die drie scenario’s op als je ze nog niet hebt. “En deel die met je mensen, zodat ze weten wat er speelt. Leg goed uit welke maatregelen je op dit moment neemt. Wij kwamen zelf snel in actie, maar hadden vanaf het begin beter moeten uitleggen waarom dat nodig was en alle vragen die leven bij onze mensen moeten beantwoorden. De belangrijkste blijft natuurlijk voorlopig: hou ik mijn baan? Die is dus ontzettend lastig te beantwoorden.”
“En verder, als je een bedrijf wil starten, zou ik het nu doen. Slechter dan dit kan het echt niet gaan. Dit is het moment. Als het je lukt om in deze marktomstandigheden geld te verdienen, zit je de komende tien, twintig jaar gebakken.”
Ook in serie Starten in Crisistijd:
Chris Zadeh (Ohpen): ‘Twee jaar lang heb ik ‘nee’ gehoord’
René Schoenmakers (Catawiki): ‘Goede ondernemers kunnen zich nu onderscheiden’
