Klein land, wereldproduct. Deze aflevering: een van de bekendste en misschien wel populairste Nederlandse uitvindingen aller tijden, het scheerapparaat van Philips.
Van sigaar naar ei in tien jaar
In 1969 presenteerde Philips een speciale uitvoering van de Philipshave, naar aanleiding van de maanlanding in datzelfde jaar. Het was geen grote stap voor het Nederlandse bedrijf, want het scheerapparaat van het elektronicaconcern was op dat moment al dertig jaar succesvol. De zaadjes voor dat succes werden eind jaren 30 (van de vorige eeuw dus) gezaaid, toen een Philipsmedewerker naar Amerika werd gestuurd met een simpele opdracht: neem mee wat interessant is. Hij kwam terug met een koffer vol elektronica, waaronder enkele primitieve scheerapparaten.
Volgens de overlevering zou Anton Philips het maar niets hebben gevonden, een scheerapparaat met de merknaam Philips erop. Daar dacht Philips-ingenieur Alexandre Horowitz anders over. Hij wierp een blik op de Amerikaanse varianten en bedacht een slimmer elektronisch scheersysteem, waarbij hij de bronzen scheermesjes liet ronddraaien. In 1939 werd het resultaat voor het eerst in productie genomen, met als resultaat een sigaarvormig scheerapparaat, gemaakt van een eigen soort bakeliet dat Philips Philite noemde (foto). De bezoekers van de Voorjaarsbeurs in Utrecht waren meteen enthousiast. Ook de Amerikaanse markt werd veroverd, maar wel met aparte, ivoorkleurige modellen. Met de Muis (die de vorm had van een huidige computermuis) en daarna, in 1948, met het Eitje, een scheerapparaat in de vorm van een ei.
Made in Holland, en een beetje in China
De Philishave heet sinds 2006 eigenlijk geen Philishave meer. Philips liet toen de merknaam vallen, maar scheerapparaten verkoopt het bedrijf uiteraard nog steeds. Zowel in de Benelux als wereldwijd is het marktleider en in 2007 rolde het 500 miljoenste exemplaar van de band. Die band ligt onder andere in Drachten, een groot deel van de scheerapparaten is letterlijk made in Holland. Daar in Friesland zijn afdelingen bezig met conceptuele innovatie, productontwikkeling en de uiteindelijke productie. Philips maakt alle scheerkoppen in Drachten, en de high end-apparaten worden er volledig geproduceerd. Leuk feitje: in Drachten maken ze ook huishoudelijke apparaten en technologie wordt uiteraard gedeeld. Zo maakt een van Philips’ sapcentrifuges gebruik van de scheertechnologie bij het persen van fruit. Vorig jaar stond in de krant dat Philips een deel van de scheerapparatenproductie zou terughalen uit China, maar dat bericht klopte niet. Ook in China blijft Philips produceren en ontwikkelen, al is het maar omdat het land al 20 jaar een belangrijke afzetmarkt is, waar men andere wensen heeft, zegt senior marketingmanager male grooming Maarten van den Berg. “We hebben daar een tweekops-scheerapparaat geïntroduceerd, dat goedkoper is dan onze andere modellen en beter aansluit bij de lichtere haargroei van Chinezen. Dat apparaat wordt niet in de Benelux verkocht, want hier leeft weer een andere consumentenbehoefte.”
Testen tot alle foutjes zijn weggeschoren
Het apparaat heeft een flinke evolutie meegemaakt. De bronzen mesjes werden begin jaren 40 al vervangen door stalen varianten, in 1946 kwam Philips met de Staalbaard, een groter scheerapparaat dat met Mister Staalbaard als mascotte in reclames werd gecommuniceerd, in 1951 introduceerde Philips een model met twee scheerkoppen (foto), in 1959 kwam een Philishave met verende scheerhoofden, in 1965 met een ingebouwde tondeuse, in 1966 kwam een oplaadbare variant, in 1967 kwam de derde scheerkop erbij, in de jaren 80 bedacht Philips een systeem waarmee de baardharen werden opgetild, voor een gladder resultaat, intussen werd het aantal mesjes ook uitgebreid, en in de jaren 90 probeerde Philips natscheerders naar zich toe te trekken met de Cool Skin, een samenwerking met Nivea. In 2010 introduceerde het bedrijf de Senso Touch 3D, het huidige topmodel, dat een op drie punten meebewegende scheerkop als nieuwigheidje heeft. Het product is uitgebreid getest voordat het op de markt kwam, zegt Van den Berg. “In Drachten testen we doorlopend op kleine stukjes van het innovatieproces, door mensen uit te nodigen in ons testcentrum. We huren een onafhankelijk bureau in voor vergelijkingen met de concurrentie en onze oude producten. De Senso Touch 3D is zo nog eens door tweehonderd mensen uitgeprobeerd.”
Loyaal voor het leven
De markt voor scheerapparaten is redelijk stabiel, zegt Van den Berg. Gemiddeld vervangt de man zijn apparaat iedere zeven jaar. De productintroducties (en vernieuwingen) gaan wel steeds sneller. In de jaren 30 en 40 van de vorige eeuw duurde het 15 jaar tot een volgende serie op de markt kwam, tegenwoordig staat er nog maar een jaar of vijf voor. Philips ziet de laatste jaren een omslag in denken bij de man, zegt Van den Berg: “Ze zijn steeds meer met hun uiterlijk bezig.” Daarom introduceerde Philips ook andere scheerproducten, waarmee de man niet alleen zijn baard, maar ook bijvoorbeeld zijn borst kan scheren. “Traditioneel communiceerden we dat Philips de beste technologie voor het gladste resultaat had, we bevinden ons nu in een transitie naar het communiceren van oplossingen. Voor iedereen hebben we de ideale look.”
Philips heeft op dit moment vier verschillende scheerapparaatseries, die weer uit allerlei modellen bestaan. Twee series omvatten de Senso Touch-reeks, daarnaast is er nog de wat meer klassieke Powertouch-serie en de Aquatouch, gericht op jongeren van 15 tot 25 jaar. Die jongeren worden – uiteraard – benaderd via sociale media. Modellen uit de Aquatouch-reeks zijn goedkoper dan de high end-modellen, maar leveren op de lange termijn meer op voor Philips. Van den Berg: “Als ze eenmaal een apparaat van Philips hebben gekocht, zijn ze loyaal voor de rest van hun leven.”
> Dit artikel is afkomstig uit MT Magazine. Klik hier om het magazine online te bestellen.
