Klein land, wereldproduct. Deze aflevering: de apparatuur voor verkeerscontrole van Gatsometer, in Nederland beter bekend als de flitspaal, ‘geliefd’ tot ver over de landsgrenzen.
Het idee van een racecoureur
De flitspaal is een uitvinding van rallycoureur Maurice Gatsonides. De op Java geboren Nederlander was snel op de weg: in 1953 won hij bijvoorbeeld de rally van Monte Carlo. Daarnaast deed hij verschillende pogingen om zakelijk te slagen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog experimenteerde hij met auto’s die op kolengas reden, daarna probeerde hij een eigen auto in de markt te zetten, wat mislukte. In 1956 legde hij een luchtslang over de finish van een raceparcours, om zo te kunnen meten wie als eerste de eindstreep passeerde. Hij ontwikkelde het systeem verder tot een snelheidsmeter (met twee slangen, eentje aan het begin en eentje aan het eind): de voorloper van de flitspaal was een feit. In 1958 verkocht hij het eerste exemplaar, onder de naam Gatsometer, aan de politie van Velsen. In 1966 werden in Haarlem de slangen voor het eerst vervangen door een radar en een flitscamera, die kan vastleggen of iemand door rood rijdt. Anno 2011 is ook het uiterlijk van de camera een aandachtspunt. Zo staat in Versailles op enkele locaties de nieuwe Monolite-flitspaal van Gatsometer, die geen doos is, maar is gevormd als één langgerekte paal en daardoor minder opvalt en een stijlvollere uitstraling heeft. De uitvoering verschilt overigens per land. Zo eist regelgeving in Engeland dat de flitspaal felgeel is, zodat het apparaat juist goed opvalt voor het verkeer.
You’ve been Gatsoed
“Als mensen me vragen wat ik doe, zeg ik altijd: ik maak die geliefde flitspaal”, zegt (kleinzoon) Timo Gatsonides, die sinds 1994 samen met zijn broer Niki de leiding heeft over Gatsometer. “Iedereen weet donders goed waar onze producten voor bedoeld zijn. Soms reageren mensen met een grap. Je wordt bedankt, zeggen ze dan. Maar na een paar minuten geven ze altijd toe dat ze weten dat onze producten bijdragen aan een veiliger verkeer.”
Door de jaren heen zijn de producten rond snelheidhandhaving in de Nederlandse volksmond flitspaal gaan heten. In Engeland daarentegen kennen automobilisten de producten onder de merknaam. Daar word je niet geflitst, zegt Gatsonides: “Daar zeggen ze: you’ve been gatsoed”.
Ook voor zwemmers
Gatsometer leverde aanvankelijk niet alleen producten rond snelheidshandhaving. Oprichter Maurice Gatsonides zocht kansen in andere markten. Zo ontwikkelde hij ook de platen die de tijden van wedstrijdzwemmers registreren. Die technologie werd gebruikt tijdens verschillende grote sportevenementen, zoals de Olympische Spelen van 1972.
Sinds 1978 richt Gatsometer zich alleen nog maar op verkeersproducten. Tegenwoordig levert het bedrijf naast de standaard flitspalen ook apparatuur rond rekeningrijden, trajectcontrole en kentekenherkenning, zoals het registratiesysteem rond de ring van Amsterdam, dat vervuilende vrachtauto’s herkent aan de hand van kentekens. Klanten kunnen bij Gatsometer ook terecht voor onderhoud, beheer en advies. Gatsonides: “Zo steunen we onze partners in de Verenigde Staten in de bewustwordingscampagne rond veiliger verkeer. Ons verdienmodel verschilt per land. Soms ontvangen we simpelweg geld voor de producten, terwijl we in de Verenigde Staten een maandelijkse service fee krijgen voor de apparatuur en het databeheer. In Nederland zit het model daartussenin: we krijgen vooraf een bedrag en daarnaast een onderhoudsbijdrage. De verzamelde data worden in Nederland door de politie geanalyseerd, in de Verenigde Staten doen we dat zelf.” Voor elke klant levert Gatsometer maatwerk: “We ontwikkelen standaardmodules, maar de exacte functionaliteiten van het eindproduct zijn afhankelijk van de klantwens. Geen model is dus hetzelfde.”
Flitsen in 50 landen
Gatsometer groeide door de jaren heen uit tot een Haarlems familiebedrijf, waar nu ruim 140 mensen werken, van wie 30 procent op de afdeling r&d. De jaarlijkse omzet bedraagt zo’n 22 miljoen euro, afkomstig uit zo’n 50 landen. De export startte in 1967, in eerste instantie naar Zuid-Afrika, waarna onder meer België en Groot-Brittannië snel volgden. Gatsometer heeft een groot partnernetwerk en plaatselijke salesafdelingen en regiomanagers om de contacten te onderhouden. “Een deel van ons succes heeft te maken met onze lange historie. Wat ook meespeelt is dat we een familiebedrijf zijn, waardoor we zeer betrokken zijn bij de bedrijfsvoering en er een goede continuïteit is. Dat geeft zekerheid voor onze partners”, zegt Timo Gatsonides. Ook de kwaliteit van de producten speelt een rol. Gastonides: “In Singapore staan bijvoorbeeld filmcamera’s van ons die 24 jaar oud zijn. Ze worden nog steeds gebruikt.”
> Dit artikel is afkomstig uit MT magazine. Bestel de nieuwste editie online
