Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Hoe TomTom van kastjesboer in big data-bedrijf verandert

TomTom werd groot met navigatiekastjes, maar wil nu groeien met diensten rondom de gigantische kaartenbak. Hoe zit dat?

Stel: je hebt later op de dag een afspraak in Amsterdam. Maar ojee, het staat weer eens muurvast op de Ring. Dat betekent dat het verstandig is om nú alvast te vertrekken. Althans: daarvoor waarschuwt je smartphone je, terwijl je nog nietsvermoedend aan de lunchtafel zit. En een snellere weg binnendoor heeft hij ook alvast gepland. Laten we het woord toekomstmuziek maar afschaffen: voor alles wat je kunt bedenken, bestaat al een app. In dit geval is het TimesUpp, dat je agende doorvlooit en je persoonlijke logistiek plant aan de hand van kaartinformatie en de actuele verkeerssituatie.

Fijnmazige kaart

Zowel de informatie als de ondernemers achter de dienst komen regelrecht van TomTom, de navigatiekampioen uit Amsterdam. Het publiek zal voorlopig aan TomTom denken als leverancier van die handige kastjes, die je op het dashboard plakte voordat elke leasewagen zo'n beetje standaard werd voorzien van navigatie. Maar TomTom is teegnwoordig in de eerste plaats een databedrijf, dat de meest fijnmazige elektronische kaart ter wereld beheert, met een schat aan toegevoegde informatie. 

Groei uit diensten

Het gaat om een kaartenbak van vele terabytes. De enige wereldspelers die zich met TomTom kunnen meten zijn wat dat betreft Google en Nokia-dochter Here (voorheen Navteq). Dat de verkoop van navigatiekastjes zeker in het Westen op zijn retour is, moge duidelijk zijn als je de resultaten van het navigatiebedrijf volgt. De afgelopen jaren gaven vooral een slinkende omzet te zien, waarbij TomTom alle zeilen moest bijzetten om de marges en het resultaat van zijn oorspronkelijke activiteiten overeind te houden. De groei komt tegenwoordig uit diensten, en concentreert zich steeds meer rond de exploitatie van het rijke kaartmateriaal.

Location based services

Een van de nieuwste manieren waarop dat gebeurt, is door ook derden gebruik te laten maken van de database. De dienst die TimesUpp levert, valt te beschouwen als een location based service, een fenomeen dat al is uitgegroeid tot een complete industrietak, waarvan de Nederlandse app maar een van de vele vertegenwoordigers is. Rechtstreekse toegang tot de kroonjuwelen van TomTom krijgen appbouwers als TimesUpp echter niet. Ze krijgen via een technische koppeling aansluiting op een apart platform waaruit ze zogenoemde 'Map Tiles' vissen: voor elke zoekopdracht van hun gebruikers wordt het benodigde stukje kaartmateriaal dat daarvoor nodig is uit een database van TomTom gevist.

Kaarttegels

Nu zijn er meer appbouwers als TimesUpp die locatiegebaseerde diensten leveren, en het is dan ook de bedoeling dat de exploitatie van TomToms zogeheten LBS-Platform in de toekomst verder groeit. Dat kan een enorme hoeveelheid navigatieverzoeken en uit te serveren kaarttegels opleveren. En dat is waar de cloud, in dit geval die van Amazon, uitstekend geschikt voor is, zegt Simon Hania, die als corporate privacy officer bij TomTom waakt over de manier waarop het bedrijf met zijn data omspringt. Als hoofdregel blijven die overigens in eigen beheer.

Overal spitsuur

'De terabytes aan geografische informatie die we hebben verzameld, houden we in eigen beheer, vanwege de veiligheid en omdat het onze core business is. Het heeft uit kostenoogpunt bovendien op dit moment weinig zin zulke hoeveelheden bij een externe clouddienst op te slaan. Datzelfde geldt voor de rekencapaciteit,die het vergt om alle datastromen om te zetten in bruikbare verkeersinformatie: de pieken in de vraag, waar cloud computing zo vaak voor wordt ingezet, kennen we hier niet: het is op elk moment wel ergens in de wereld spitsuur, dus onze servers rekenen 24 uur per dag en 7 dagen per week: dan is het goedkoper om ook dat in eigen huis te houden.'

Kosten groeien mee

'Maar juist voor een relatief nieuwe business waarmee we de Map Tiles aan app-ontwikkelaars beschikbaar stellen, een dienst waarvan we snelle groei verwachten en waarbij heel vaak en heel snel data moet worden geserveerd, is cloud computing heel geschikt.' TomTom houdt zijn hoofddatabase veilig, de nieuwe dienst kan makkelijk opschalen en doordat je voor de Amazon-cloud afrekent naar gebruik, groeien de kosten netjes mee met de omzet. Wat ook meespeelt: Amazon heeft zijn datacenters op alle continenten staan. 'En ook al gaat het om gedeelten van een seconden, iemand met een smartphone in de VS zou het wel degelijk merken, als hij wil inzoomen op zijn kaart en de informatie daarvoor vanuit een server in Europa eerst de oceaan over moet.' 

Dol op TomTom

Dat enthousiasme over de Amazon-cloud is overigens wederzijds. Werner Vogels, de Nederlandse oppertechneut bij Amazon, vertelt overal waar hij komt (en ook op zijn eigen blog) dat TomTom gebruikmaakt van zijn clouddienst Amazon Web Services (AWS). Het is volgens hem het bewijs dat de Amazon-cloud niet alleen een handige oplossing is voor start-ups, maar ook voor miljardenbedrijven die klant bij hem zijn, zoals Shell, Unilever en de Amsterdamse navigatie-expert. 'Zo kan TomTom in één keer miljoenen ontwikkelaars wereldwijd bereiken zonder grote aanvangsinvesteringen te hoeven doen in datacenters.'

Wet is minimum

Overigens kijkt TomTom via TimesUpp niet mee in de agenda van de gebruikers: het levert alleen kaartinformatie aan de hand van geografische coördinaten. Het zou sowieso niet snel een publieke clouddienst inzetten als daarin data omgaan, die valt te herleiden tot een bepaalde auto of persoon, stelt chief privacy officer Hania. En dat is niet omdat wettelijke eisen zich daartegen verzetten: als je ervoor betaalt, willen cloudproviders bijvoorbeeld best garanderen dat data binnen Europa blijven. 'Maar mijn taak is niet eens zozeer na te gaan of we ons aan wettelijke eisen van privacy of data-exportrestricties houden: dat zijn hooguit minimumvoorwaarden, die uitgebreid worden getest en gecheckt door onafhankelijke instanties.' 

Sporthorloge

'Maar we leveren ook systemen voor wagenparkbeheer waarbij onze afnemers op elk moment kunnen nagaan waar hun chauffeurs zijn. We vergaren verkeersinformatie door via hun mobiele telefoon na te gaan waar automobilisten rijden en met welke snelheid. Als iemand met ons sporthorloge jogt, wordt voor eigen gebruik bijgehouden waar en hoe hard hij loopt. Ons businessmodel is deels afhankelijk van crowdsourcing. Of je een onderneming als de onze kunt runnen, valt of staat met het vertrouwen dat de klant je geeft.' Hania is dan ook degene die, als de ingenieurs of marketeers van TomTom een nieuwe dienst bedenken, uitlegt onder welke voorwaarden dat kan zonder de privacy van klanten te schaden. 'Vaak denken mensen dat het anonimiseren van data al voldoende is om aan wettelijke eisen te voldoen. Maar ook dat is een bewerking van klantgegevens die de wet niet zo maar toelaat.'

Wekelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Gegevens in ruil voor voordeel

Data en privacy vormen een hot topic, zeker bij clouddiensten, en zal dat de komende tijd blijven. En hoe belangrijk het vertrouwen van consumenten daarbij is, bewijst de overname van Whatsapp door Facebook: massaal verruilden gebruikers Whatsapp voor een andere mobiele berichtendienst, omdat ze hun berichtenverkeer blijkbaar niet veilig achten onder de grote blauwe vlag. En dat terwijl Whatsapp zelf al in oktober op de vingers is getikt door het College Bescherming Persoonsgegevens omdat het niet alleen de gegevens van gebruikers, maar ook die van hun telefooncontacten opslaat. 'Als je niet duidelijk kunt maken waar de data blijven en voor welk doel je die gebruikt, gaat het mis met het vertrouwen. Terwijl gebruikers best hun gegevens willen delen, als ze daar voordeel bij hebben. In Engeland bijvoorbeeld geven verzekeraars korting op hun premies als mensen rondrijden met onze professionele kastjes, die bijhouden waar iemand rijdt. En als je een geldwagen rijdt, is het ook best een prettig idee als je werkgever kan volgen waar je op elk moment bent.'

Doe mee met het Nationale Cloudonderzoek

Hoe ver ben jij met jouw reis naar cloud? En hoe ver zijn andere zakelijke beslissers? Welke voordelen en obstakels zien zij? Het Nationale Cloudonderzoek brengt het in kaart. Deel je mening en ontvang als dank de resultaten retour.

Meer over big data?