Volgens het Economisch Bureau van ING heeft liefst 83% van de Nederlanders het voornemen dit jaar het leven te beteren. Maar hoe lukt dat?
Afvallen staat bovenaan het lijstje van goede voornemens. In de top-3 duikt ook meer bewegen en meer sporten op, naast het bijstellen van het inkomsten– en uitgavenpatroon.
Lage kans van slagen
Nu is een goed voornemen doorzetten bepaald niet makkelijk. Zo keken onderzoekers van de University of Scranton hoezeer de Amerikaanse bevolking hun goede voornemens door het jaar heen blijven uitvoeren. Slechts 8% blijkt hierin min of meer succesvol, meesten geven al na de eerste 2 fanatieke weken op. Aan het einde van het jaar is men volgens de onderzoekers terug bij af. Of erger: loopt men nog verder achter dan toen het goede voornemen in eerste instantie werd bedacht.
Cultureel uitstelgedrag
Waarom is je houden aan je goede voornemens nu toch zo moeilijk? Volgens Timothy Pychyl, hoogleraar psychologie aan de Carlton University, zijn goede voornemens eigenlijk een vorm van cultureel uitstelgedrag. ‘Mensen proberen zichzelf zo wel te motiveren, maar ze zijn er helemaal niet echt klaar voor om hun slechte gedrag te veranderen.’
Valse hoopsyndroom
Peter Herman, hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Toronto, noemt dit het ‘valse-hoopsyndroom’. ‘Mensen falen in de uitvoering van hun goede voornemens omdat ze onrealistische doelen stellen.’ Herman keek daarbij vooral naar mensen die als goede voornemen hadden gezonder te eten. ‘Ze willen te snel succes en onderschatten hoe moeilijk de taak eigenlijk is.’
Niet de gehoopte carrièreverbetering
Maar er spelen nog andere demotiverende redenen mee. Herman: ‘Zelfs als mensen er wel in slagen om hun goede voornemen meteen uit te voeren en heel snel gewicht te verliezen leidt dit vaak niet tot de verbeteringen waar men op had gehoopt op het gebied van bijvoorbeeld carrière, in hun sociale leven of door zich echt meteen gezonder te voelen.’
Bevorderen en voorkomen
Hoe kun je dan wel zo goed mogelijk je goede voornemens tot uitvoer brengen? Volgens Tory Higgins, hoogleraar psychologie en business aan Columbia University en hoofd van het Motivation Science Center, zijn er twee soorten goede voornemens. Enerzijds voornemens om bepaald gedrag te bevorderen, anderzijds zijn er voornemens om gedrag te voorkomen. In het eerste geval gaat het om de aspiratie voor een betere of bijvoorbeeld gezondere toekomst zoals ‘Ik zal de marathon gaan rennen’. Voorkomen gaat om verplichtingen, bijvoorbeeld je voornemen dat je schulden op tijd zult afbetalen. Het een zorgt voor een verbetering, het andere gaat om het goed in stand houden van wat je al hebt. Higgins: ‘Je kunt meespelen om te winnen of spelen om niet te verliezen.’
Goede gewoontes inslijten
De voornemens ter bevordering van goed gedrag worden volgens Higgins eerder overboord gegooid. Die marathon kan een maand later makkelijk vervangen worden door lid te willen worden van een tennisclub en een maand later weer iets anders. En uiteindelijk gebeurt er wellicht helemaal niets. Voornemens om slecht gedrag te voorkomen hebben volgens Higgins een hogere kans op slagen. Hierbij draait het om goede gewoontes beter te laten inslijten, niet om een abstract doel te bereiken. Het motiveert meer, zet je op het goede pad en vervolgens wordt die marathon rennen ook een stuk bereikbaarder.
