Eén procent daling in ziekteverzuim kan Nederland 2,6 miljard kostenbesparing opleveren. Doe de bedrijfsestafette.
Het begon met een koekjesbakker. Enkele jaren geleden zag Kees Pater, eigenaar van koekjesbakkerij Veldt in Veenendaal – een middelgrote leverancier van ambachtelijke bakkers, horecagroothandel en retail in Nederland en België – zijn omzet dalen, zelf voelde hij zich ook niet al te best en zijn medewerkers mopperden dat ze niet tevreden waren en er niet naar hen geluisterd werd. Met behulp van een consultancybedrijf – ‘resultancy’ corrigeert Pater – ging hij een verandertraject in van 9 maanden waarbij hij leerde om de regie uit handen te geven en meer verantwoordelijkheid bij zijn medewerkers te leggen.
Niet medewerkers, maar mededenkers
Pater: ‘Ik spreek sindsdien liever over “mededenkers."’ Zijn werknemers werden verdeeld in vier teams die zich verdiepten in medewerkertevredenheid, samenwerkingsmanagement, innovatieve identiteit en herinrichting van het productieproces. ‘Dat loslaten,’ zo zegt Pater, ‘was heel moeilijk in het begin. Maar als je het voor elkaar krijgt, blijken je medewerkers opeens hetzelfde doel voor ogen te hebben als jezelf.’
Slimste bedrijf van Nederland
Die nieuwe instelling wierp voor koekjesbakkerij Veldt z’n vruchten af. Dankzij de input van zijn medewerkers wist Pater het tij te keren. De kwaliteit van de producten is verbeterd. Pater: ‘De concurrent maakt natuurlijk even goed lekkere koekjes, maar ik heb toch het idee dat blije medewerkers nog net even iets betere koekjes maken.’
De productiviteit binnen het bedrijf is bovendien met 25 procent toegenomen. De bakkerij werd in 2011 uitgeroepen tot ‘Slimste bedrijf van Nederland’ en valt hiermee ook op bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Manifest voor de minister
Pater wordt met z’n bedrijf benaderd mee te denken met nog honderd andere bedrijven over duurzame inzetbaarheid, waarvoor het ministerie van Sociale Zaken vorig jaar een campagne is begonnen. Volgens het ministerie kan 1 procent daling van verzuim zorgen voor 2,6 miljard aan jaarlijkse kostenbesparing. Pater: ‘We hebben een manifest vol tips aan de minister overhandigd. Maar zo’n manifest alleen leek me niet genoeg. Er werd ons gevraagd een praatje te houden bij andere bedrijven. Ik heb gezegd dat ik dat best wil doen als die bedrijven vervolgens zelf ook weer twee bedrijven helpen. Op die manier kom je nog eens ergens.’ Het bleek de basis van het project ‘Pay it Forward’. Pater: ‘Doordat elk van de honderd geselecteerde bedrijven heeft beloofd minimaal twee andere bedrijven verder te helpen, maken we ondernemend Nederland met elkaar een stukje beter.’
‘We zíjn het nieuwe werken’
Onder de bedrijven die meedoen, bevinden zich onder meer aardappelverwerker Aviko, DSM Sinochem Pharmaceuticals en Microsoft. Gonnie Been, directeur communicatie van Microsoft, vertelt: ‘De vraag is uiteindelijk: hoe creeër je een cultuur waarin mensen zichzelf kunnen zijn. Voor mij komt dat voor een groot deel neer op leidersschap. Een goed leider ondersteunt z’n mensen en houdt de menselijke maat scherp in de gaten. En als iemand vervolgens helder weet wat hij of zij kan en weet waar hij of zij zijn salaris mee verdient, maakt het niet uit of je een bakker bent, in retail werkt of bij Microsoft. De boodschap die we aan andere bedrijven kunnen overbrengen blijft hetzelfde.’
Hardloopclinics
En zo geeft het ene bedrijf – letterlijk – het kwartje aan het volgende bedrijf door. Van lessen in betrokkenheid en flexibiliteit tot fitheid bij bijvoorbeeld aardappelverwerker Aviko. Aviko verwerkt ruim 1,7 miljoen ton aardappelen per jaar en levert producten aan de fastfoodindustrie, foodservice en retail. Al in 2008 introduceerde het bedrijf het Levensfasebewust Personeelsbeleid in hun productiehal Steenderen 4. Werknemers werden op vrijwillige basis uitgenodigd om mee te doen aan een preventief medisch onderzoek. Maar liefst 95 procent deed mee. Bleek er bijvoorbeeld sprake te zijn van overgewicht dan kregen de werknemers begeleiding van een diëtist, sportleraar of psycholoog aangeboden. Zware rokers kregen een helpende hand geboden om eindelijk te stoppen. En door middel van hardloopclinics werden werknemers tot beweging aangespoord. De aanpak bleek zo succesvol dat het werd uitgebreid naar alle vestigingen.
Ongezond en vergrijsd
Aviko was niet voor niets een pionier. ‘Uit een personeelsanalyse uit 2007 bleek dat in 2012 de helft van ons personeel ouder dan 50 zou zijn’, zegt Jan van Brandenburg, P&O-manager van de Avikogroep. Naar aanleiding van deze analyse richtte Aviko een werkgroep op om de mogelijke problemen van de vergrijzing aan te kunnen pakken. Werkruimtes werden ergonomisch doorgelicht en aangepast. Uit het preventief medisch onderzoek was verder gebleken dat de Aviko-werknemer ongezonder was dan het Nederlands gemiddelde. Van Brandeburg: ‘We waren te zwaar, leefden ongezond en rookten te veel.’
Half jaar gratis begeleiding
Aviko bood aan alle werknemers uit de risicogroep een half jaar gratis begeleiding aan, waaronder hulp bij het stoppen met roken en bij afvallen. Het bedrijf verruilde bovendien ongezonde snacks voor gratis fruit, verbood roken op de werkvloer en stimuleert sportactiviteiten zoals hardloopclinics. Van Brandenburg: ‘Hoewel we nog niet op het gewenste niveau zijn, is het ziekteverzuim onder ouderen al gedaald van 7 procent naar 3,8 procent.' Inmiddels krijgt bouwbedrijf De Groot Vroomshoop advies van de aardappelverwerker. Ook al zijn het bedrijven uit verschillende industrieën, ze lijken toch veel op elkaar. ‘Ook bij ons is het een uitdaging om personeel dat fysiek werk doet gezond oud te laten worden,’ zo zegt hoofd P&O Janny Hendriksen. En zo wordt het stokje dus weer doorgegeven.
Beeld via Flickr.
