Iemand ontslaan is een bloedserieuze zaak. De gemiddelde manager doet het maar een paar keer in zijn carrière zélf. Een routineklusje wordt het dan ook zelden. En leuk is het nooit. Nog erger is het als u zelf aan de beurt bent. Of toch niet? Ze willen van u af, zijn natuurlijk vergeten uw personeelsdossier vol te stoppen met uw blunders en dat kan maar één ding betekenen: kassa! Dit Ontslag ABC dient vooral als ruggensteuntje voor managers die geen lid zijn van een Raad van Bestuur, maar wel willen cashen als ze dat mes in hun rug krijgen.
A
Dat ze na al die jaren trouwe dienst van u af willen: prima! That’s all in the game. Hoge bomen…. Maar ze zullen er wel voor bloeden! U gaat dus voor de máximale afkoopsom. Detail: de tegenpartij gaat in principe juist voor de mínimale afkoopsom. En dat betekent dat u ’in goed overleg’ een keihard partijtje oorlog hebt te voeren met de mensen die tot vandaag nog uw beste (werk)vrienden waren. Of erger: mensen die zijn ingeschakeld door de mensen die tot vandaag nog uw beste (werk)vrienden waren. Dat vereist een omschakeling. In úw denken. Vanaf nu is het: eurotekens in uw hoofd, totale gevoelloosheid in uw ogen.
B
Vijftien jaar heeft u een uiterst winstgevende divisie geleid en die wordt nu om bedrijfseconomische redenen (lees: nog hogere winsten) naar het Verre Oosten verplaatst. Daar komt uw werkgever bij de aanvraag van uw ontslagvergoeding wel mee weg, maar in godsnaam: ga niet akkoord met een sociaal plan of een afkoopsom volgens de ABC-formule (zie verder). Want toevallig weet u dat die divisie straks onder die koperen ploert op zestien uur vliegen geleid gaat worden door uw naaste direct report. U wordt dus genaaid. En daar zullen ze (euromatig) voor bloeden!
C
Bent u ooit gedwongen een concurrentiebeding te tekenen? Tja, take it or leave it, zo gingen die dingen in de tijd dat er keus genoeg was in de vijver van goede salesmensen. En zit u er mee in uw maag. Ze willen van u af, maar naar de directe concurrentie kunt u niet. De oplossing is simpel: onderhandel dat concurrentiebeding úit bij uw vertrekgesprekken (tenzij ze u dat jaar volledig doorbetalen natuurlijk, náást uw afkoopsom).
D
Ondanks allerlei cursussen en trainingen en indringende mailtjes van de hoogste verdieping is het opbouwen van dossiers bij u op de zaak vast nooit helemaal goed op gang gekomen. En als het al gebeurde, werden kool en geit opzichtig gespaard. Zou anders nogal demotiverend zijn voor de mensen die het toch moesten doen. Dát komt u nu even goed uit! Over u zit níets negatiefs in de mappen bij P&O. Niets althans wat u ’voor gezien’ heeft getekend of dat aangetekend is verstuurd. Dat betekent maar één ding: kassa!
E
Het is nogal wat, als je te horen krijgt dat je bij het grofvuil wordt gezet. Toch geldt vanaf het moment dat dat goede nieuws u bereikt dat u uw emoties vol-le-dig moet uitschakelen. Het is keiharde handel geworden en die handtekening van de werkgever onder uw arbeidsovereenkomst is het product.
F
Een trucje dat werkgevers wel eens gebruiken om werknemers goedkoop naar buiten te pesten is het veranderen van de werkzaamheden. Als u voelt dat dat er aan zit te komen, pak uw functieomschrijving zoals die op papier staat er dan maar vast bij. En ook alle mailtjes, brieven en alle andere bewijzen die duidelijk maken wat u nú bent (en vooral: wat niet). En daar wordt niet van afgeweken zonder uw instemming!
G
Die warme hand, daar zit u niet op te wachten als u voor het laatst richting lift gaat. Een gouden handdruk, dat is het doel. Als u – in tegenstelling tot menig RvB’er – niet al bij uw entree in het bedrijf een en ander hebt vastgelegd, moet u het achteraf bevechten. Weet daarbij één ding: het is het bedrijf best veel waard als uw vertrek werkelijk in goed overleg, zonder intern en extern gedoe, liever nog vandaag dan morgen, met respect voor elkaars standpunten, etc., etc., etc., etc., etc, tot stand komt. Werkt u daar aan mee, dan wordt die blikken handdruk snel verguld – geloof het of niet.
H
Heijblok, Ad. Staat model voor de P&O-adviseur die je als bijna vertrokken manager vooral niet wilt treffen. Jarenlang heb je ‘m echt een aardige gozer gevonden. Trok je samen op. Nu sta je lijnrecht tegenover elkaar. Begint ie over zijn eerstvolgende vakantie. Over de wederopstanding van jullie gezamenlijke cluppie Feyenoord. Bedenk je op tijd dat ’ie van iemand die naast je stond opeens iemand is geworden die lijnrecht tegenover je staat? En ga je dan voor de kill? Hoe onmenselijk wil je zijn?
I
Waar je als toekomstige ex-werknemer naar op zoek moet in de onderhandelingen over je vertrek is niet de DKF (Dubbele Kantonrechters Formule), maar de MIP (Maximale Irritatie Premie). Ze willen al van u af. Maar er komt een moment dat ze ’nú!’ van u al willen, dus onmiddellijk. Dat is als u ze genoeg heeft geïrriteerd met uw briljante onderhandelings-, vertragings- en ziek- en zuigtactiek. Dan is er een bonus te scoren die bekend staat (vanaf nu) als de irritatiebonus. Het is wel een linke. Want gaat u te ver, dan gaat uw toekomstige ex-werkgever opeens alles uit de kast halen om u gratis te lozen. Dan gaat úw bonus naar hún advocaten.
J
Als u met juristen op de proppen komt, gaat bij uw werkgever een zucht van verlichting door de gangen. Case bijna closed. Doe Dit Dus Niet Te Snel. En nog veel belangrijker: neem een echte, niet zo’n vakbondstijger die uw dossier zo snel mogelijk wil sluiten en die ook zaken doet met uw werkgever. Noch een rechtsbijstandssukkeltje, die geen uurtarief kan declareren.
K
A x B x C. Menig P&O’er kan die kantonrechtersformule dromen – en als u kort in dienst bent, doen ze dat ook. Aantal dienstjaren keer de wegingsfactor keer uw maandsalaris inclusief extra’s. Er is al eens een wegingsfactor 17 toegepast in Nederland, maar meestal zit het tussen de 0,5 en 2. Daar loopt u dus niet op binnen, tenzij u lang in dienst was en ouder bent dan 40 (jaren boven de 40 tellen zwaarder). Voor iemand die 20 jaar onderpresteert en toch een tonnetje per jaar opstrijkt en pakweg 50 is, hebben we het zelfs bij de ABC-formule over serieus geld. Maar u bent een echte manager, u blijft nergens 20 jaar aantobben. Dus beschouw die kantonrechtersformule als een aardig ding, maar voor u volstrekt niet relevant. En meldt dat uw aanstaande ex-werkgever duidelijk. En snel. Maatwerk wilt u.
L
Natuurlijk is die kale, brildragende graaier die van u af wil het. Maar in hemelsnaam, doe het niet. Denk alleen nog maar aan die pot met goud die op uw staat te wachten en noem uw baas géén L..!!! (Noch k……k, h….r, m…..l en wat u verder ooit straatschoffies op straat tegen elkaar hoorde zeggen.)
M
Als ontslagonderhandelaars namens werkgevers (meestal P&O’ers) érgens een hekel aan hebben, is het mediation. Het bedrijf wil helemaal niet lijmen, het bedrijf wil van u af. Dreig dus onmiddellijk met mediation als de zaak nijpend wordt. En toon uw bereidheid van zo’n beroepsslijmjurk af te zien – mits daar de juiste compensatie tegenover staat natuurlijk.
N
Werkgevers die de druk willen opvoeren, kiezen er nog regelmatig voor om een toekomstige ex-werknemer op non-actief te zetten. Ga in elk geval schriftelijk meteen niet akkoord, weiger autosleutels, telefoon en laptop in te leveren en meld u die dag en de volgende en de volgende en de volgende (enz.) gewoon op uw werk. En eis ondertussen via kort geding opheffing van die wandaad van uw baas. Voor alle duidelijkheid: goed komt het niet meer, dus u moet die opgelegde vrije tijd (ze laten u namelijk niet toe) wel benutten om úw dossier op te bouwen.
O
Wij kennen persoonlijk (ex-)collega’s die in de OR gingen vanwege de ontslagbescherming. Dat getuigt van een tragisch arbeidsethos. Zulke mensen kunnen wat ons betreft dan ook aan de hoogste boom. Een opzegverbod dat een stuk fatsoenlijker is: zeggen dat je zwanger bent. Als het tenminste waar is
P
U zult in het laatste stadium van uw verblijf bij de firma veelal via de afdeling P&O met uw baas communiceren (die baas wil namelijk – buiten het plaatsen van de finale paraaf – geen energie meer aan u besteden). Bedenk dit: wat ze ook zeggen, P&O is geen BE-P&O (speciaal voor dummies: Bijna Ex-Personeel).
Q
Als u in afwachting van de definitieve regeling even thuis uitbuikt, krijgt u het gejank van uw afdeling over het onrecht u aangedaan per mail en mobiel dagelijks over u heen. En als u definitief weg bent, het gemekker over uw opvolger. Dit staat bekend als quitshit. Geneuzel van achterblijvers, die dolgraag met u zouden willen ruilen. U bent (zo goed als) weg bij uw werkgever, neem ook maar alvast afscheid van de mensen die uw nek niet gered hebben.
R
Als u (of uw lichaam) kiest voor de optie die we bij de letter ‘Z’ bespreken, komt u dankzij de ‘Wet Poortwachter’ in het re-integratietraject. Als u het wel eens aan de andere kant heeft meegemaakt, snapt u waarom dat uw afkoopsom niet verhoogt. Zo’n traject is een berg nutteloos werk voor P&O, uw eigen baas, de bedrijfsarts en zelfs uzelf – en dat u ze dat bezorgt, is niet goed voor de sfeer. En in ieders ogen úw schuld.
S
Laten we ook een kritische noot kraken: hoe goed we u ook vinden, hoe zeer we ook achter u staan, er is één moment waarop we onze handen meteen van u aftrekken: als u een staande voetje hebt gekregen. Dan is het echt crisis en heeft u waarschijnlijk gestolen (hebben we een hekel aan), aan een collega gezeten (hebben we nog meer een hekel aan) of werk geweigerd (hebben we het allermeest een hekel aan). Dan zoekt u het maar lekker zelf uit.
T
Doe schrijver dezes nou één plezier: vraag bij de onderhandelingen niet om een schriftelijke trap na, ook wel bekend als ’het getuigschrift’. Het is een waardeloos vodje waarin de werkgever niet over u hoeft te liegen, maar het is een ’favor’, dus het kost u wel geld als u vraagt om zo’n ding. Te uwer informatie: sinds 1973 heeft geen werkgever een potentiële topmanager meer om een getuigschrift gevraagd. Zinloos dus!
U
Te allen tijde voorkomen: een uitkering. Ten eerste is de WW maximaal 2593,30 euro. Niet netto per week, maar bruto per maand. Dat zou dus een probleem met de hypotheekverstrekker worden… Ten tweede staat het beroerd op uw cv. Ten derde wilt u helemaal niks met die deprimerende CWI-figuren (en kantoren) te maken krijgen. Ten vierde… had u toen u onderhandelde over uw vertrek natuurlijk al lang de volgende job geregeld. U bent immers geen sukkel!
V
Een beetje manager krijgt zijn vakantiedagen niet op. Bij een nakend vertrek, heeft u dus vast nog een stuwmeer. Nu kunt u die natuurlijk laten uitbetalen omdat u sinds de letter A van dit alfabet eurotekens in de ogen heeft, maar dat is alleen maar slim als u cash nodig heeft. Want de Belastingdienst profiteert maar al te graag van uw (vermeende) ontslagellende. Opnemen en het dienstverband later beëindigen werpt meer vruchten op. De opbouw van vakantiedagen, vakantiegeld, bonusrechten, winstuitkering en al dat andere lekkers loopt dan namelijk ook langer door. Gaat niet om groot geld, maar wel om nuttig geld.
W
Als u de laatste jaren weinig met ontslagzaken te maken hebt gehad: er is wel wat veranderd. Zo kan een hoop rompslomp bij ontslag met wederzijds goedvinden worden voorkomen. Zoals het inschakelen van een advocaat door de werkgever om de pro forma-zaak bij de kantonrechter te regelen. En als de werkgever kosten bespaart op uw ontslag, dan heeft u inmiddels geleerd wat er met dat geld moet gebeuren. (Bent u hardleers: Het Moet Naar U!!!)
X
Met een ontslagprocedure is het net als met een zakendeal: het ging pas goed als achteraf iedereen tevreden is. Probeer dus, bij wijze van spreken, af te sluiten met een ‘X’ (voor managers die hun secretaresse altijd de bloemen laten bestellen en de tekst voor de kaartjes laten verzinnen: dat staat voor een dikke kus).
Y
Zorg dat u – voor u onder vuur komt te liggen, dus vanaf uw eerste werkdag – vooral dat uw onkostendeclaraties volkomen in orde zijn. Declareer op zijn Zeeuws Meisjes (’Geen cent te veel!’), want niks vervelender dan een tegenstander die wappert met uw (vermeende) fouten. En ja, ook al stúúrde uw baas u expliciet naar Yab Yum met uw klanten, als u er geen schriftelijke bevestiging van heeft, kan hij het simpel ontkennen. En bent u de smeerpijp.
Z
Eerlijk is eerlijk: het is een schandalig zwaktebod. Maar anderzijds ook hét wapen dat aankomende ex-werkgevers het meest vrezen: de ziekmelding. Vooral werkgevers die er niet tegen verzekerd zijn, zijn als de dood dat u twee jaar overspannen thuis op uw grasmaaier zit. Dat kost ‘m namelijk 24 maandsalarissen. En dan is het afscheid nog altijd niet geregeld… Let wel: auto en andere gadgets van de zaak moeten meestal volgens contract na een maandje worden ingeleverd, want wie pest, wordt teruggepest.
