De Rotterdamse haven zit in de genen van Mai Elmar, Karel Poiesz, Hans Vervat, Ben Vree en Frans Lavooij. Vijf tycoons in Manhattan aan de Maas. De stad zet hen op een voetstuk. Maar wat doen ze terug? Wat verbindt deze ketelbinkies plus één vrouw?
Volharding heet de garnalenkotter waarop Karel Poiesz – naast Hotel New York, restaurant Ono, Zeezout of Loos – 't liefst even uitblaast. Het historische schip van zijn broer Ton ligt afgemeerd in de Veerhaven, het kloppend hart van het Scheepvaartkwartier. "Kijk", zegt de voormalige treinmachinist en kersverse winnaar van de Rotterdamse Ondernemersprijs, "dat gebouw aan de overkant is Sociëteit De Maas. Daar komen de oude baronnen én de new kids on the block!"
Inderdaad, daar komen ze, maar ginds ook en verderop. Overal eigenlijk in Rotterdam. Bijvoorbeeld in De Pijp, een bruin restaurant in de Gaffelstraat, een kras op de kaart van wijk het Oude Westen. Het straatje is behangen met schotelantennes en staat volgeparkeerd met auto's. De Pijp is een begrip. Meer nog: een instituut. Niet alleen voor Gerard Cox, Jules Deelder, Ruud Lubbers, zakenlui en prinses Maxima die er af en toe komen eten, maar ook voor de Rolling Stones. De band heeft er menige peuk op de vloer gedoofd. De allereerste keer klopte Mick Jagger aan de deur. Luikje open. De ober: "Ophoepelen jullie!" Jagger: "Ja, mmmaar we hebben geld bij ons."
Hans Vervat (59 jaar, vervoer, mode, wegenbouw, scheepvaart) luistert nog altijd naar de Stones. "In de auto. Get out of my cloud!!! Keihard mijn boxen aan. Maar je kunt mij ook in een housetent neerzetten. House vind ik wáánzinnig." Grappig om zoiets te horen uit de mond van een havenman, die in één adem door verklapt dat hij zojuist een meerderheidsbelang heeft genomen in Europe West Indies Lines en daarmee, naast alles wat hij al bezit, grootaandeelhouder is geworden van de 'enige echte, puur Rotterdamse rederij met een eigen containervloot'. "Misschien moet ik er maar even een persberichtje van maken."
Sjaarloos
Karel Poiesz (57 jaar, Rotterdam Rail Feeding: goederenvervoer per spoor): "Ik ben een stadsjongen, opgegroeid in Sjaarloos. Ik herken meteen aan dat woord of iemand een Rotterdammer is. Charlois, op zijn Frans uitgesproken: hélemaal fout! Ach, de Doors, Van Morrison… Wij zijn allemaal zo'n beetje van dezelfde generatie. Van de popconcerten en een blowtje in het Kralingse Bos."
Mai Elmar (cmo van het 'product' Rotterdam): "Mijn leeftijd? Pfff, die is net zo interessant als m'n schoenmaat. Maar we hadden het toch over muziek? Chopin, Bach, Patrick Bruel, house, hiphop, urban. Als je er maar lekker op kunt dansen."
Ben Vree (53 jaar, ceo van Smit Internationale): "Van muziek krijg ik inspiratie. Ik zit graag op zaterdag in m'n eentje op het hoofdkantoor aan de Waalhaven en luister dan naar Johan Sebastiaan Bach. Thuis draai ik jazz en Franse chansons. Joe Cocker en The Police heb ik in de auto aan." Vree is lid van het Rotterdams Philharmonisch Fonds.
Frans Lavooij (61 jaar, voorzitter Kamer van Koophandel, ondernemer, industrieel): "Ik heb ooit vastgesteld dat zelfs de stijfste plooirokdames zich gewonnen geven voor Bauer en Borsato." Thuis geniet hij meer van een 'klassiek muziekje'. Heb het maar eens met hem over de opera Tancredi van Rossini. Zijn vrouw en hij zijn begunstigers van het Rotterdams Philharmonisch Orkest.
Afgetrapte spijkerbroek
Karel Poiesz geeft die middag een borrel en diner in het Wereldmuseum schuin tegenover de Veerhaven. Zo'n veertig internationale relaties zijn uitgenodigd, onder wie de BAM, Volker Rail, Glencore Grain. Op de stoep staan drie jonge knullen in pak. Ze werken voor Jeeves, een bureautje voor valet parking. Directeur is toevalligerwijs Floris Vervat (25), het neefje van Hans. "Nee, mijn oom zie ik maar weinig. Altijd maar druk, druk. De ene dag met schepen, de andere dag mode."
"Muziek en mode horen tot de creatieve kant van mijn brein", zegt Vervat. "Nog voordat ik in de haven begon, had ik al twee herenmodezaken, Dodge Den Haag en Rotterdam. Op de Kruiskade draai ik een chique vrouwenmodezaak. Affaire des Femmes, in hetzelfde rijtje als Oger. Je kunt er mooie galakleding kopen. Ik kan net zo genieten van de overname van Koop Tjuchem als van het feit dat ik hier een merk als Morgan uit Parijs heb grootgemaakt. Voor mijzelf houd ik me niet zo met mode bezig. Thuis op mijn appartement in de Montevideotoren loop ik het liefst rond in een afgetrapte spijkerbroek en T-shirt."
Poiesz: "Ik ook: korte broek, shirtje en dan hout hakken."
De KvK-persvoorlichting: "Lavooij is een gentleman. Thuis ook."
"Mai Elmar: "Ik ben geen modeslaaf, maar wel gevoelig voor de esthetische aspecten van hoe je je kleedt." Van de cmo van het 'product Rotterdam' verwacht je ook niets anders. Ze heeft haar sporen verdiend in de hotellerie, is honorair consul-generaal van Noorwegen en algemeen-directeur van Cruise Port Rotterdam en van Cruise Europe. Elmar is een bruggenbouwer en een netwerker. Het visitekaartje van de stad.
Ze zegt: "Ik ben gek op mensen." Maar vooral, zo blijkt, op haar eigen managementteam. Onlangs ontmoetten we op haar kantoor in het Beurs/WTC-gebouw Robbert Nesselaar, haar rechterhand. Het viel ons meteen op dat hij met zo'n mooie balpen schreef, eenzelfde exemplaar als wij bij Carlier op de Meent hadden zien liggen. "Van Mai gekregen", zei hij vrolijk. Nancy Trotsenburg, marketing assistent: "Elke keer dat ze op reis gaat, neemt ze voor ons allemaal iets leuks mee."
Elmar: "Niet alleen Robbert, het hele team, heeft een pen gekregen. Meerdere zelfs. Een blijk van waardering. Je moet als manager kunnen geven en ontvangen. Oprechtheid, bezieling, hoe je met anderen omgaat, het ligt er allemaal aan ten grondslag."
Goede werken
Een pennetje. Da's mooi. Maar doen de 5-tigers ook iets aardigs terug voor hun stad? Oeps. Je moet het uit ze trekken. Dus duiken we maar even in de archieven. Mai Elmar -cmo Rotterdam (Elephant Parade, Ronald McDonald, de Stichting Plons); Frans Lavooij (weeskinderen in de Oekraïne, lid Raad van Toezicht Sint Franciscus Gasthuis, voorzitter van het CHIO, het grootste spring- en dressuurconcours in Rotterdam); Karel Poiesz (kerstpakketten voor het Sophia Kinderziekenhuis, Jantje Beton, elke collectebus); Hans Vervat (Commissie Feyenoord Stadion, Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis, Beeld voor Pim) en Ben Vree (voorzitter van de Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis en De Club Rotterdam), maar zijn bedrijf Smit Internationale doet ook in het buitenland enorm veel aan goede werken.
Lavooij is net als Vervat Feyenoord-supporter. Of hij daar ook een functie heeft, zien we zo een, twee, drie niet, want zijn maatschappelijke en nevenactiviteiten (evenals die van de andere vier) zijn niet te tellen. "Lavooij is een deler. Hij is oprecht geïnteresseerd in mensen", zegt een medewerker. "Ik ken niemand die zo graag zijn kennis wil delen. Vooral met jonge, startende ondernemers. Hij is een manager pur sang. Een echte coach."
Als Lavooij in zijn tuin in Hillegersberg voor zijn familie een tennismatch geeft, maar het gaat stortregenen, dan stelt hij voor te gaan koken. Zo'n man dus: een gezelligheidsdier en communicator.
Maar Lavooij deelt nog meer met anderen. "De academie van het leven. Op mijn vijftiende ben ik van school gegaan en de handel in gerold. Veel te vroeg natuurlijk. Maar ik had één geluk: ik had talent." Karel Poiesz: "Ik ben taxichauffeur en treinmachinist geweest." Havenadviseur Rob Spierings (56), een vriend van Poiesz: "Rail Feeding met zijn laagzwavelige locs is de groeibriljant van de Betuweroute en één van de paradepaardjes van het Rotterdam Climate Initiative. Knap toch van een jongen met alleen maar LTS?"
Kleine etterbakken
Ben Vree: "Op de middelbare school was ik niet al te snel. Ik kwam er pas op mijn 21-ste vanaf. Daarna ben ik waterklerk geworden en doorgerold via allerlei cursussen, waaronder de Hogere Haven- en Vervoersschool. Een carrière is net als een sjoelbak. Soms is het raak, andere keren stuiter je alle kanten op."
In het radioprogramma Casa Luna vertelt Vree over Hollands Glorie, Jan de Hartog's roman over de sleepzeevaart: "In dat verhaal worden we afgeschilderd als kleine etterbakken. Inmiddels is er wel het een en ander veranderd. Smit Internationale is actief in veertig landen. In de havensleepvaart, berging, transport en de bediening van onder andere raffinaderijen. We hebben een vloot van 450 schepen."
Op het nachtkastje van Mai Elmar ligt een hele stapel boeken, inclusief een historische novelle. Jan de Hartog? Zou best kunnen. Elmar is telg van een scheepvaartfamilie. "De zee zit in mijn genen." Maar het belangrijkste wapen in de havenstad waar ze woont en werkt is humor. "Zonder humor zou ik het nog geen dag overleven. Ik hou van understatements. Om jezelf lachen, jezelf wegrelativeren, is het beste wat er is."
Ben Vree: "Ik was ooit jongste bediende op een stuwadoorsbedrijf. Ik heb daar op z'n kop leren lezen. Anders wist je nooit wat er aan de hand was. Op een dag kom ik bij één van de grote bazen aan een schoon, opgeruimd bureau. 'Meneer', vraag ik, 'wat bent u aan het doen?' 'Kun je een geheim bewaren?', vraagt hij mij. Ik knik van ja. Hij: 'Ik ook.'"
Frans Lavooij is partner in het Britse ED&F Man: tropische grondstoffen (suiker, cacao, koffie en melasse). Ook is hij directeur en grootaandeelhouder van Nedspice Sourcing, een internationaal handelshuis in specerijen. Daarnaast is hij eigenaar van vier bedrijven in de ICT-, muziek- en foodsector. Belangrijke nevenfunctie: voorzitter Kamer van Koophandel (kring Rotterdam). Hij is getrouwd en heeft 2 kinderen.
Hans Vervat maakte fortuin in de containeroverslag. Samen met zijn familie zit hij in de wegenbouw en transport (Vervat Groep). Doet ook in mode: Affaire des Femmes en Dodge en heeft sinds kort een meerderheidsbelang in Europe West Indies Lines, een Rotterdams bedrijf met een eigen containervloot. Vervat is gescheiden en heeft 4 kinderen.
Mai Elmar werkt als cmo voor de gemeentelijke Chief Marketing Office van waaruit ze het 'product' Rotterdam verkoopt. Bovendien is ze algemeen directeur van Cruise Port Rotterdam en van Cruise Europe. Ze is honorair consul-generaal van Noorwegen in Nederland. Elmar werd in 2005 'mevrouw de havenman van het jaar'. Ze is gescheiden en heeft geen kinderen.
Karel Poiesz is directeur van Rotterdam Rail Feeding bv, de grootste onafhankelijke railgoederenvervoerder. De producten van RRF zijn: transport van goederen, aankomstcontroles en het leveren van treinmachinisten. Poiesz is winnaar 2007 van de Rotterdamse Ondernemersprijs. Hij is getrouwd en heeft twee kinderen.
Ben Vree is ceo van het beursgenoteerde Smit Internationale, actief in 40 landen. Producten: sleepdiensten, berging, transport en bediening van onder andere raffinaderijen en booreilanden. Vree is getrouwd en heeft drie kinderen.
