Heineken wil de groenste bierbrouwer ter wereld worden. Maar dat meetbaar maken blijkt nog niet zo makkelijk.
Ondanks ambitieuze doelstellingen en mooie projecten slaagt Heineken er niet in om in Nederland de titel ‘duurzaamste biermerk’ te bemachtigen. De ranking van duurzame biermerken wordt al twee jaar aangevoerd door Grolsch. Dit jaar op de voet gevolgd door Bavaria en Gulpener. Hoe kan het dat een grote brouwer als Heineken die zo graag de duurzaamste ter wereld wil zijn, in eigen land lager scoort?
Kraakheldere cijfers over duurzaamheid
In de biersector is duurzaamheid allang geen vrijblijvende hobby meer. “Vrijwel alle Nederlandse biermerken hebben kraakheldere rapportages over hun duurzame inspanningen paraat”, zegt Niels Oskam, oprichter van Rank a Brand. “Weinig branches zijn zo open over hun voortgang als de biersector. Ook de brancheorganisatie is heel actief. En ze moeten ook wel. Het Nationale Bieronderzoek van afgelopen voorjaar toont aan dat zeker de helft van de bierdrinkers duurzaamheid belangrijk vindt.”
Kosten besparen
Heineken zegt al langer met duurzaamheid bezig te zijn. In eerste instantie ging het vooral om kosten besparen, maar de laatste jaren wordt ook naar de hele keten gekeken. “Voor Heineken heeft de focus op duurzaamheid alles te maken met de geschiedenis van het bedrijf”, zegt Vera Zandbergen, manager global sustainabe development bij Heineken. “Als familiebedrijf kun je niet alleen naar de korte termijn kijken. Je moet het brede plaatje zien: welke impact heb ik op de gemeenschap en hoe kan ik positief bijdragen?”
Wereldwijde duurzaamheid
Gek genoeg zit onder meer dat ‘brede plaatje’ Heineken in de weg om in Nederland het label duurzaamste brouwer te verdienen. Heineken verstaat onder duurzaamheid ook projecten rond de P van People, zoals het stimuleren van verantwoord alcoholgebruik of een bijdrage leveren aan ontwikkelingssamenwerking. Zo regelt Heineken in Afrika medische zorg voor medewerkers en hun gezinnen. In gebieden waar water schaars is, wordt niet alleen het waterverbruik van de brouwerij beperkt, maar worden ook maatregelen genomen zodat de lokale gemeenschap toegang tot het water houdt. Dergelijke aspecten worden niet meegenomen in de jaarlijkse ranking van Rank a Brand. Ook de Sustainable Event Toolkit die Heineken heeft ontwikkeld om grote evenementen te stimuleren duurzaam te werk te gaan, valt buiten het onderzoek.
Waterverbruik en CO2-uitstoot verminderen
Rank a Brand onderzoekt voor Nederlandse biermerken of grondstoffen afkomstig zijn van duurzame landbouw, of het waterverbruik en de CO2-uitstoot binnen de perken blijven en of er gebruik wordt gemaakt van groene energie. En als je alleen naar die criteria kijkt, is Heineken een middenmoter. Oskam: “Vergeleken met andere biermerken maakt Heineken weinig gebruik van groene stroom. En ook de herkomst van de grondstoffen kan duurzamer. Het paradepaardje van Heineken, de brouwerij in Zoeterwoude, is erg zuinig met water en CO2-uitstoot, maar Grolsch, Bavaria en Gulpener doen het beter over de hele linie. De andere Heinekenbrouwerij, in Den Bosch, is weer wat minder energie-efficiënt.”
Duurzame verpakkingen
De duurzaamste brouwer, Grolsch, scoort op alle vlakken goed. “Grolsch is een duurzame allrounder”, zegt Oskam. “De nieuwe fabriek even buiten Enschede werkt redelijk efficiënt. Daarnaast doen ze het goed met hun verpakkingen. De beugelfles is erg duurzaam, omdat de dop kan worden gerecycled en er veel volume in kan. Voor de kleinere 33cl fles wordt een heel lichte kroondop gebruikt, die 20 procent minder staal bevat dan gangbaar. Grolsch gebruikt ook FSC-verpakkingskarton.” Runner-up Bavaria heeft de zuinigste brouwerij van alle kandidaten, en Gulpener is koploper in duurzame ingrediënten.”
Buitenlandse brouwerijen zuiniger maken
Heineken kan dus nog wel wat verbeteren in zijn Nederlandse brouwerijen. Maar het bedrijf heeft ook een nadeel waar het zelf weinig aan kan doen. Oskam: “Heineken is het meest internationale merk. Grolsch, Bavaria en Gulpener worden voornamelijk in Nederland gebrouwen, maar het merk Heineken wordt in tientallen brouwerijen over de hele wereld gebrouwen. Buitenlandse brouwerijen zijn vaak minder duurzaam. Heineken doet zijn best ze duurzamer te maken, en die impact is heel groot. Maar in het buitenland komt Heineken van heel ver. Dat is een investering waarvan ze pas later de vruchten plukken.” Heineken plaatst dan ook vraagtekens bij het onderzoek van Rank a Brand. “Eigenlijk zou je SAB Miller, het moederbedrijf van Grolsch, met Heineken moeten vergelijken en niet Grolsch Nederland.”
Carbon Disclosure Project en Lean and Green Award
Volgens Vera Zandbergen van Heineken is internationale verduurzaming een langdurig proces. “De afgelopen drie jaar zijn we vooral bezig geweest om de internationale duurzaamheid in kaart te brengen en een meetsysteem op te zetten. Heineken is actief in 70 landen. De kennis met betrekking tot de relevantie van duurzaamheid kan per land sterk verschillen. Change-management is vaak de grootste uitdaging.” Heineken wijst er verder op dat het bedrijf wél goed scoort in het internationale Carbon Disclosure Project (een maatstaf voor CO2-uitstoot). En het bedrijf kreeg twee jaar geleden de Lean and Green Award voor zijn inspanningen het logistieke proces duurzamer te maken. De bierbrouwer vervoert sinds 2010 al zijn exportbieren vanaf de brouwerij in Zoeterwoude via de binnenvaartterminal in Alphen aan de Rijn naar de havens van Rotterdam en Antwerpen. Met als resultaat dat jaarlijks gemiddeld honderdduizend vrachtwagens minder op de weg rijden. Omdat er te weinig vergelijkingsmateriaal is, wordt ook dat nog niet door Rank a Brand meegenomen.
Volgend jaar wel de duurzaamste?
Hoe Heineken ook zijn best doet, het valt te betwijfelen of het concern zich volgend jaar wél de groenste brouwer van Nederland mag noemen. Niels Oskam van Rank a Brand heeft wel een tip voor de brouwer. “Begin met de groene stroom. Het inkopen van duurzame grondstoffen is ook belangrijk, maar vraagt veel meer tijd en inspanning. Groene stroom regel je met één telefoontje naar het energiebedrijf.”
Een woordvoerder van Heineken laat weten dat het bedrijf inmiddels wel groene stroom gebruikt bij haar frisdranken-dochter Vrumona en bezig is met de voorbereidingen voor het plaatsen van windmolens bij haar brouwerij in Zoeterwoude. Wordt het volgend jaar misschien toch nog een spannende strijd.
Oordeel zelf!
- Bekijk hier de duurzame bierranking van Rank a Brand en de details van het onderzoek naar Heineken.
- Breng een virtueel bezoek aan de duurzame Heineken brouwerij in Zoeterwoude (documentaire op National Geographic)
- Lees het duurzaamheidsverslag 2011 van Heineken
