Google, de meest gebruikte zoekmachine ter wereld, wil begin volgend jaar naar de beurs. Het is waarschijnlijk nu al de meest gehypede beursgang van het decennium. Intekenen of meebieden? Mooi niet. Dit zijn de vier redenen waarom.
1 – De prijs
U dacht dat Albert Heijn duur was? Moet u straks intekenen (of bieden als de aandelen geveild worden zoals geopperd) op aandelen Google. Die beloven meer te gaan kosten dan een mandje delicatessen van AH. Media als The Financial Times schatten de opbrengt van een beursgang tussen de 10 en 15 miljard dollar. Waarom? Omdat het klimaat voor hightech-aandelen weer op tropenniveau is: eBay, Amazon en Yahoo hebben sinds begin dit jaar weer grote sprongen naar boven gemaakt. De timing voor een initial public offering is dus goed. Bovendien begint de hype rondom Google nu al WorldOnline-achtige vormen aan te nemen. Analisten verwachten dat de belangstelling voor het aandeel massaal zal zijn. Iedereen kan nagaan wat dat voor de prijs betekent. Zeker bij een veiling zijn de wetten van vraag een aanbod onverbiddelijk. Speculaties over de winst van Google (zonder notering hoeft het bedrijf geen cijfers te publiceren) reppen van 150 miljoen dollar in 2002. Een waardering van 15 miljard dollar is in dat geval krankzinnig hoog. Ga maar na, de koers-winst verhouding is 100, terwijl 10 tot 20 gangbaar is. Of de waardering van Google, dat pas sinds 1998 bestaat, gerechtvaardigd is, daar kom je als belegger pas later achter als het bedrijf in staat is te groeien in het hoge tempo dat iedereen verwacht. Daarover bestaat grote onzekerheid. Dat brengt ons bij punt twee.
2 – Concurrentie van Yahoo en ‘Micro – denk maar niet dat ze je vergeten zijn – soft’
Natuurlijk, Google is oppermachtig dankzij de onweer-staanbare kwaliteit van de zoekresultaten, maar de concurrentie heeft de jacht geopend. Yahoo en MSN, de portal van Microsoft, zijn de nummers twee en drie in zoekland en zich meer dan bewust van de enorme potentie van paid listings, de miljardenmarkt voor betaalde links naast de zoekresultaten. Yahoo’s dubbelcijferige groeicijfers kwamen voor tweederde uit die markt. Daarom kocht het webbedrijf onlangs voor ruim 1,6 miljard dollar Overture, een onderneming die zich richt op paid listings. Kort daarvoor had Yahoo al Inktomi ingelijfd, een zoekmachine die een heel goede imitator is van Google, zeggen kenners op de industriesite searchenginewatch.com. Net als Google is Yahoo met Overture nu in staat tot contextual advertising: adverteren in de context van de zoekresultaten (bijvoorbeeld een link naar een Turks reisbureau bij en zoektocht naar ‘Turkije+reizen’). Overture is al lang geen kleine jongen meer en heeft zelfs een kantoor in Nederland, geleid door Ruud Smeets (ex-Newconomy).
En dan is er natuurlijk altijd nog Microsoft. Als MS de achtervolging inzet op een koploper dan is dat zelden zonder resultaat – denk aan Netscape of Playstation. Sinds afgelopen voorjaar gonst het van de geruchten over de ontwikkeling van een eigen zoekmachine. Tot nu toe gebruikte MS de diensten van Inktomi. Maar zeker sinds die zoektechnologie in handen is van Yahoo, een concurrent, is MS gebrand op een eigen crawler. Het eerste prototype is er al en heet MSNBot. Dit voorjaar verwacht het bedrijf uit Seattle dat eigen product definitief in te zetten. Allemaal leuk en aardig, maar echt benauwd moeten Google-oprichters Sergey Brin en Larry Page het krijgen van de nieuwe versie van Windows, codenaam Longhorn. Introductie van het nieuwe besturingsprogramma is verwacht in 2005. De belangrijkste vernieuwing zal de zoekfunctionaliteit zijn. Met Longhorn kun je straks heel gemakkelijk zoeken in al je documenten, programma’s en – u raadt het al – op internet. Het grote voordeel van MS is de zogenoemde tie-in, de mogelijkheid gebruikers aan zich te binden met het besturingsprogramma. Op dezelfde manier als Netscape uit de markt is gedrukt met Explorer, zou MS Google kunnen reduceren tot een site voor een groepje MS-haters. Misschien is één zoekbalkje in de browser al genoeg.
3 – De prognoses, Wall Street en groei, groei, groei
Is Google na een beursgang nog wel hetzelfde bedrijf? Bovengemiddeld innovatief en voor groei aangewezen op eigen, nieuwe technologie en diensten? Daar bestaan grote twijfels over. Omdat de zoekspecialist gevestigd in Mountain View Californië, hartje Sillicon Valley zichzelf prima kan bedruipen, vragen velen zich af wat het motief is voor een beursgang. Twee redenen zijn plausibel: kapitaal voor acquisities en cash, heel veel cash voor de oprichters en twee investeerders. Die laatsten weten dat ze met slechts 25 miljoen dollar funding de jackpot hebben gewonnen. Google-watchers denken dat de transformatie van Google tot overnamemachine in strijd is met de filosofie die haar groot maakte: innovatie en organische groei die niet gedreven werd door druk van banken, verwachtingen van analisten en aandeelhouders. De race om de geprognosticeerde kwartaalcijfers te halen zou het bedrijf wel eens kunnen dwingen overnames te doen waarvan onduidelijk is of die ook op langere termijn bijdragen aan de winstgevendheid, zie de fusie tussen AOL en Time Warner. Ander nadeel van een notering aan de Nasdaq is transparantie. Google zal in publieke handen straks keurig inzage moeten geven in zijn cijfers en strategie, en let op: de eisen zijn veel strenger dan vroeger. De nieuwe Sarbanes-Oxley-wet, ingesteld na alle financiële schandalen, dwingt bedrijven bijvoorbeeld om de directie uit te breiden met onafhankelijke bestuurders, dus zonder belang in het bedrijf. Zal de bedrijfscultuur, die omstanders uniek noemen, behouden blijven? De vraag telt op bij alle onzekerheden.
4 – Hoed u voor Evil Google
Voor velen is Google god, maar voor een groeiend clubje is Google evil. Vooruit, iedere marktleider krijgt een dosis wantrouwen te verwerken, maar de angst dat de controle van Google over internet te groot wordt, leeft echt niet alleen meer bij obscure, linkse vrijheidsdenkers (zie www.google-watch.org). Webmasters en webmarketeers zijn beducht voor de gevolgen als Google besluit een site niet meer op te nemen in de database. “Censuur!” roepen de gedupeerden dan heel hard in de media. Niet verwonderlijk want uitsluiting kan de omzet grote schade toebrengen. Sommigen vinden daarom zelfs dat Google gereguleerd moet worden van overheidswege. Weer anderen wijzen op de privacyrisico’s die gebruik van de zoekmachine met zich meebrengt. Google zou zoekopdrachten in combinatie met IP-nummers (adres van een computer op internet) bewaren. En zo loopt Google het niet denkbeeldige gevaar dat u op een dag niet lang na deze, als de aandelen zakken, in plaats van google.nl, yahoo.nl intypt in uw browser. Zo gemakkelijk gaat dat.
