Liefde en betrokkenheid. "In het bedrijfsleven hebben we moeite met deze begrippen, maar als mens verlangen we er hevig naar." Tijd voor nieuw leiderschap.
Synchroniciteit, niet toevallig ook de titel van zijn grootste bestseller, is en blijft een van leiderschapsdeskundige Joseph Jaworski’s lievelingsthema’s. Het begrip duidt volgens hem op het gevoel dat alles klopt, dat informatie op de juiste momenten binnenkomt en de communicatie onderling open en effectief verloopt.
Kern van Jaworski’s theorie is dat de wereld een open systeem is, dat vooral uit relaties is opgebouwd. Alles en iedereen staat in verbinding met elkaar. Volgens hem is het daarbij vooral belangrijk om na te gaan welke dromen wij hebben. Waar verlangen wij naar? Wat zijn onze motieven en interesses? Bij welke activiteiten lijkt de tijd stil te staan en gaat alles vanzelf? Als we dat eenmaal weten, kan de reis naar de ware bestemming beginnen en zullen we veel onverwachte steun ontvangen, ook al is het een reis van vallen en opstaan.
Dienend leiderschap
Te veel leiders zijn het contact met zichzelf kwijtgeraakt, zegt Jaworski. Net als hij zelf was in zijn jaren als advocaat. “Als je niet weet wie je bent en niet doet wat je voelt dat je moet doen, kun je anderen niet met je meenemen of inspireren”, vindt hij. Hij pleit ook voor meer samenwerking tussen leiders van overheden, kerken of bedrijven. “Veel conflicten ontstaan omdat je elkaar niet kent. Door samen te werken, zie je meer overeenkomsten dan verschillen en openen zich nieuwe mogelijkheden.” De tijd is rijp voor nieuw leiderschap, stelt Jaworski dan ook. “Wij zullen nooit excelleren zolang wij bedrijven leiden alsof wij nog in het industriële tijdperk leven. Bureaucratie en hiërarchie creëren alleen een cultuur van angst en wantrouwen.”
Het is volgens hem een illusie te denken dat je passie en betrokkenheid bereikt als je medewerkers blijft benaderen als ‘human resources’. “In Amerika vinden wij het geen probleem om te zeggen dat wij zo goed zijn in onze sport omdat we er zo van houden. Of dat een basketbalteam van elkaar houdt. Maar in het bedrijfsleven zullen we termen als liefde of compassie nooit gebruiken, terwijl alle mensen hier juist naar verlangen.”
Zacht is keihard
Voor bedrijven is het cruciaal de spanning op te lossen tussen meetbare zaken als winst en moeilijker meetbare aspecten als betrokkenheid, aldus Jaworski. Wat wij van oudsher als zacht omschrijven is volgens hem namelijk keihard. “Je kunt niet excelleren in iets waar je niet om geeft.”
Maar hoe verklaart hij dan dat nog steeds veel organisaties worden gerund door leiders die wél hun eigenbelang voorop zetten en zichzelf bijvoorbeeld riante bonussen toebedelen? Ziet hij wel vooruitgang in de 30 jaar die hij al bezig is? “Ik zie steeds meer leiders opstaan die verschil willen maken, die zich niet alleen willen bezighouden met geld verdienen. Leiders die echte waarde willen creëren. Ik geloof dat bedrijven die louter de aandeel¬houderswaarde of kortetermijnresultaten voor ogen hebben niet zullen standhouden. Duurzaam leiderschap is gebaseerd op echte waarden zoals integriteit.”
Hij ziet helaas nog veel angst in het bedrijfsleven. Er is de angst om fouten te maken, terwijl je die nodig hebt om te leren en je te ontwikkelen. Er is angst om echt te zeggen wat je ergens van vindt of angst om jezelf te zijn. Of simpelweg angst om je baan te verliezen. Angst werkt verlammend en zorgt voor een gevoel van machteloosheid, is Jaworski’s ervaring. “Wij denken ten onrechte dat wij het systeem niet kunnen veranderen. Maar wij zíjn het systeem. Als wij zelf veranderen, kan een team veranderen, de organisatie en uiteindelijk de wereld.”
Lees het hele artikel in MT03 2010. U kunt het nummer ook online doorbladeren.
