Corinne Maier heeft tegen haar kinderen gezegd: “Schatjes, ga vooral nooit in het bedrijfsleven werken als je groot bent. Nooit! Je zou er je papa en mama heel veel verdriet mee doen!” Werken in een bedrijf is een bedroevende bezigheid, vindt Maier. De bazen zijn dikdoenerige nietsnutten die indruk willen maken met het gebruik van ingewikkeld jargon en elkaar bezighouden met nutteloze taken. Dat leidinggevenden 85 mailtjes per dag krijgen (waarvan de meesten nergens op slaan) heeft volgens haar drie voordelen: ze bewijzen het nut van een netwerkbeheerder, ze houden de mensen bezig die de mailtjes opstellen en ze houden de mensen bezig die ze ontvangen. Elkaar bezig houden, dat is het nut van e-mail. Liever lui (oorspronkelijke titel: Bonjour Paresse) veroorzaakte een rel in Frankrijk. Maiers werkgever dreigde haar vanwege het boek te ontslaan. In korte tijd werd er een kwart miljoen exemplaren van verkocht en nu is het boek bezig aan een internationale zegetocht. ‘Boek’ is een te groot woord, wat Maier schreef is een pamflet, een aanklacht waar je in een avondje doorheen bent. Cynisch en fel, dwars en ongenuanceerd, kortom zeer leesbaar en vermakelijk. Het bedrijfsleven wordt gefileerd. Waar Maiers betoog op neerkomt is dat het middenkader in grote organisaties rechtenloos en altijd de klos is. De mensen om zich heen houden een valse schijn op. De enige manier om je te verweren is door de boel te saboteren. Doe alsof je werkt, maak jezelf onzichtbaar en je overleeft het wel. Maier schuwt de korte bocht niet. Het verschil tussen een ingenieur en een commercieel medewerker is simpel. Een ingenieur is ‘een volstrekt verknipt type’ en bovendien een ‘lomperik’. De commerciële man of vrouw daarentegen is een ‘pretentieuze minkukel die ervan overtuigd is dat alles te koop is en verkocht kan worden.’ De wereld van Corinne Maier is overzichtelijk.Het is niet moeilijk om in te zien waarom Maiers boekje zo’n succes had. Foeteren op bedrijven en bazen is in de mode. Sterker, het is een ware hype. In Nederland hadden wij al onze eigen Joep Schrijvers, recentelijk aangevuld met Geert Mak (daar leest u in dit nummer van Management Team meer van). Deels is de kritiek terecht. ‘Sturen op cijfers’ is de afgelopen jaren te ver doorgeschoten, niet alleen ten koste van de werknemers maar soms ook van klanten en toeleveranciers. Maiers bijdrage aan deze discussie is echter nogal eenzijdig, ze raast en tiert zonder veel onderbouwing, ze schreeuwt zonder veel wol. Maar ze schreeuwt wel op een erg grappige manier.Mooi is hoe ze gewichtigdoenerij rond de ‘strategie’ neerzet als ‘de kunst om slimmer te lijken’. “Strategie is volgens sommige verlichte geesten een soort toverstokje waarmee je een kikvors in een prins kunt veranderen. Of zou het omgekeerde het geval zijn?” De manager is voor Maier ‘zo’n lichtgewicht dat hij wel hol moet zijn’. “Schijn is belangrijker dan de kwaliteit van de gedane arbeid; een reputatie of succes toegedicht krijgen is belangrijker dan de echte prestatie.” Soms ontaardt haar tirade in flauwiteiten. Ze citeert een tekst vol met computerjargon, woorden als Xlang, XML en BPEL4WS. “Als je deze zinnen leest, voel je je dom, en daarvoor zijn ze waarschijnlijk ook bedoeld: om ons te wijzen op onze minderwaardigheid.” Nee, wat dom is is als je je gaat ergeren aan jargon dat (als je blijkbaar zelf geen computerexpert bent) helemaal niet voor jou bestemd is. In ons land zal Liever lui niet zo’n schandaal opleveren als in Frankrijk. We slaan er hier niet meer van achterover als er gemopperd wordt op bedrijven en bazen. Toch zullen we het boekje vaak tegenkomen: op recepties bij het 20-jarig jubileum van een van de medewerkers, als de collega’s een plagerig cadeautje willen geven. ‘Je werkt te hard, je kunt beter je snor drukken,’ zo is de bijgedachte. Maar werknemers die graag hun snor drukken hebben daar in de regel geen instructieboekje voor nodig. Zij beschikken meestal over een natuurtalent.
Liever lui Corinne Maier Kosmos-Z&K, Utrecht ISBN 90-215-4290-0 / € 12,50
