Ze rijden in een Volkswagen Passat, een BMW of een Audi. Hun werkweek telt meer dan 40 uur en ze hebben het druk-druk-druk. Hun stijl van leidinggeven is coachend en over hun salaris zwijgen ze als het graf. De managers uit Midden-, Oost- en Zuid-Europa lijken als twee druppels water op hun Nederlandse collega’s. Of toch niet?
Tien managers uit de nieuwe landen van de Europese Unie. De meeste van hen waren tiener of twintiger toen de muur viel en in de snelle overgang naar het marktkapitalisme grepen zij hun kans. Zij kozen zelf hun studie, maakten carrière bij een multinational of richtten hun eigen bedrijf op. In moordend tempo omarmden zij de westerse werkmoraal en schudden zij het stereotype van de autoritaire en corrupte Oostblokbaas van zich af. Toch zijn er ook opvallende verschillen tussen leidinggevenden voor en achter het voormalige IJzeren Gordijn. Managers uit de jongste EU-landen zijn weliswaar bezorgd over hun work/life-balans, maar werkweken van 60 uur of meer zijn schaars. Ook wisselen zij minder snel van baan dan hun Nederlandse collega’s – zij prijzen zich vooral gelukkig met de positie die zij op jonge leeftijd al hebben verworven. En van filestress hebben de managers in het dunner bevolkte Midden-Europa nog niet veel last: gemiddeld zijn zij niet langer dan 20 minuten onderweg naar kantoor.
Tsjechië
Naam Renata Mrazova
Leeftijd 32
Woonplaats Een dorp in de buurt van Praag
Bedrijf ING. In Tsjechië en Slowakije heeft ING een dominante positie in levensverzekering, pensioenverzekering en assets management.
Functie Chief financial officer, lid van het managementcomité van ING in Tsjechië en Slowakije. In beide landen ben ik verantwoordelijk voor verzekeringen, bank en pensioenfondsen.
Werktijden In mijn contract staat dat ik veertig uur per week werk, maar we werken allemaal veel meer. Sinds mijn zwangerschapsverlof werk ik iets minder. Gelukkig is ING erg flexibel. Ik kan deels vanuit huis werken.
Opleiding Economie aan de University of Economics in Praag.
Salaris Mijn salaris komt overeen met de Europese benchmark voor management in financiële instituten.
Burgerlijke staat Getrouwd, heb een dochter van zes maanden, Anna.
Beroep partner Mijn echtgenoot heeft een eigen bedrijf in stoffen, met een aantal winkels in Praag.
Woning We hebben vorig jaar een nieuw huis laten bouwen in een dorp, net buiten Praag.
Reistijd naar het werk Twintig à dertig minuten, over een afstand van vijftien kilometer.
Auto of openbaar vervoer Ik heb een Audi Allroad
Hobby’s Sinds ik moeder ben, gaat al mijn vrije tijd naar mijn dochter. Maar als er tijd over is, dan schilder ik graag. Samen met mijn man doe ik aan sport: fietsen, wandelen, tennissen.
Favoriet boek en eten Mijn favoriete schrijver is Wilbur Smith. Mijn favoriete eten is pasta, Italiaans eten.
Leiderschapsstijl Ik hou ervan om mensen te coachen. Autoritair ben ik soms, als het echt nodig is.
Het leuke aan leidinggeven is… Het belangrijkste zijn de mensen om me heen. Ik heb een geweldig team en dat is heel erg motiverend.
Toekomstdroom Gezien mijn jonge leeftijd heb ik op dit moment al een hele hoge en interessante functie. In de toekomst hoop ik werk en privé beter te kunnen combineren. Het is soms moeilijk om daarin een balans te vinden.
De toetreding tot de Europese Unie is (g)een goede zaak, want… Ik heb geen enkele bedenkingen over het EU-lidmaatschap – ik ben erg blij dat het gaat gebeuren. We verliezen wellicht enige nationale autoriteit. Maar dat zal ruimschoots worden gecompenseerd door de economische voordelen. Ook emotioneel is de toetreding van belang: het is belangrijk dat we voelen dat we een deel van Europa zijn.
Belangrijkste nieuws van afgelopen jaar Dat had niets met mijn werk te maken: ik kreeg een prachtige gezonde dochter.
Slowakije
Naam Roman Naniˇsta
Leeftijd 40 jaar
Woonplaats Bratislava
Bedrijf Novplasta., een familiebedrijf circa 25 kilometer buiten Bratislava. We produceren polyethyleenfolie, vooral voor de verpakkingsindustrie.
Functie Verantwoordelijk voor de handelswerkzaamheden binnen onze firma. Tevens inkoop van de belangrijkste grondstoffen en handelsgoederen. Natuurlijk hou ik me ook dagelijks bezig met de verkoop van onze eigen producten.
Werktijden Officieel van half acht tot vier, ik stop tussen vijf en zes. Gemiddeld werk ik vijftig uur per week. Ook in het weekend wordt er vaak een beroep op mij gedaan.
Opleiding Universiteitsopleiding gericht op filosofie, in Bratislava.
Burgerlijke staat Getrouwd, drie kinderen: Jakub (13), Roma (12) en Ester (2).
Beroep partner Mijn vrouw werkt ook bij Novplasta, ze is de dochter van de oprichter.
Woning We hebben een koopflat in een buitenwijk van Bratislava, Raˇca genaamd.
Reistijd naar het werk Een klein halfuurtje
Auto of openbaar vervoer Ik rij in een Citroën Xsara. Eigenlijk gebruik ik hem te veel en heb ik te weinig lichaamsbeweging.
Hobby’s Het liefste ben ik bij mijn familie, nu in het bijzonder met onze kleine meid. In het weekend hebben we altijd een vol programma. Als het mooi weer is, zijn we zelden thuis. ‘s Winters ski ik graag en gedurende het jaar speel ik tennis. Bovendien studeer ik nu Engels.
Favoriete film, boeken en muziek Ik heb een brede smaak. Het moet wel redelijk rustig zijn.
Leiderschapsstijl Ik kan mijzelf niet beschrijven als autoritair of alleen democratisch, ik denk dat een mix hiervan ben. Tegenover mijn medewerkers probeer ik menselijk over te komen, sommigen moet ik wel strenger aanpakken.
Het leuke aan leidinggeven is… Het is creatief bezig zijn en dwingt me steeds nieuwe dingen te leren.
Toekomstdroom Ik ben tevreden, het enige dat ik zou wensen is een beetje minder werkdruk.
De toetreding tot de Europese Unie is (g)een goede zaak, want… Vijftien jaar geleden had ik niet kunnen voorspellen dat het socialisme zou vallen en dat we nu tot de EU zouden toetreden. Het is een verrassende wending, ik juich het toe. Ik denk dat Slowakije op dezelfde normen en waarden is gebaseerd als de meeste andere EU landen.
Belangrijkste nieuws van afgelopen jaar Wij als Novplasta zijn ook zelf bezig onze vleugels uit te slaan, in samenwerking met Van der Windt Verpakking uit Holland en Wentus uit Duitsland.
Slovenië
Naam Zoran Jankovi´c
Leeftijd 51
Woonplaats Ljubljana
Bedrijf Mercator, een toonaangevende handelsfirma in Slovenië en Zuidoost-Europa. Functie President van de managementboard van Poslovni sistem Mercator. Ik bekleed deze functie sinds 1997.
Werktijden Ik leef met Mercator, dus ik tel de uren nooit. Gewoonlijk ben ik van half negen tot half zeven op kantoor. Ik werk twaalf tot veertien uur per dag.
Salaris Dat wordt geschat als een van de hoogste onder de managers in mijn land.
Opleiding Universitaire studie economie.
Burgerlijke staat Ik ben dertig jaar getrouwd. We hebben twee zonen, van 24 en 29 jaar.
Beroep partner Mijn vrouw zit ook in de handel. Zij heeft een kleine boetiek in Ljubljana.
Woning We wonen in een eengezinswoning in Golovec, drie kilometer van Ljubljana.
Reistijd naar het werk Twintig minuten.
Auto of openbaar vervoer Mercedes 4-matic 320
Hobby’s Ik hou van allerlei sporten zoals rennen, skiën, voetbal, tennis en schaak. Maar mijn grote passie is handbal. Ik ben president van de Sloveense handbalassociatie. Mijn liefde voor deze sport is zo groot, dat ik besloten heb om kandidaat te staan voor de Europese handbalfederatie. De rest van mijn vrije tijd breng ik door in winkelcentra van Mercator.
Favoriete film, muziek en eten De boodschap in De kleine prins van Antoine de Saint-Exupéry spreekt mij erg aan. Ik hou van romantische muziek en maaltijden uit de gewone keuken.
Leiderschapsstijl Een van mijn medewerkers noemde het eens een ‘democratisch dictatorschap’.
Het leuke aan leidinggeven is… Ik beleef
plezier aan het ontwikkelen van de visie van Mercator. En uiteraard in het bereiken van gemeenschappelijke doelen. Ik hou van de
mensen in het bedrijf. Daarom bezoek ik ook graag onze winkels.
Toekomstdroom Het werk dat ik doe is mijn droombaan. Als dat niet het geval was, dan zou ik ontslag nemen.
De toetreding tot de Europese Unie is (g)een goede zaak, want… Alle toetredende landen moeten compromissen sluiten. Er zijn ontelbare voordelen en nieuwe kansen, maar ook zekere risico’s. De kwaliteit van winstgevende Sloveense bedrijven is zo hoog, dat zij na 1 mei zonder problemen goede Europese bedrijven kunnen worden.
Belangrijkste nieuws van afgelopen jaar Dat Mercator een marktaandeel van 42,2 procent haalde in Slovenië en dat onze uitbreiding naar nieuwe markten een succes was.
Polen
Naam Liliana Klyszcz
Leeftijd 23
Woonplaats Strzelce Opolskie
Bedrijf European Labour Services. ELS houdt zich bezig met het rekruteren en selecteren van Poolse arbeidskrachten voor Nederland.
Functie Ik ben manager van het Poolse hoofdkantoor en ik ben verantwoordelijk voor de
activiteiten van de overige kantoren in Polen.
Werktijden Ik werk officieel van maandag tot vrijdag van half negen tot half zes. In noodgevallen werk ik ook op zaterdag. Afhankelijk van de drukte werk ik veertig tot vijftig uur per week.
Opleiding Management en marketing aan de
universiteit van Opole. Ik studeer nog steeds.
Burgerlijke staat Op dit moment ben ik single, zonder kinderen.
Woning Ik woon nog bij mijn ouders. Wij huren een woning.
Reistijd naar het werk Vijftien à twintig minuten.
Auto of openbaar vervoer Ik heb geen eigen auto. Af en toe leen ik de auto van mijn ouders. Naar het werk ga ik te voet.
Hobby’s Boeken lezen, zwemmen en volleyballen.
Favoriete muziek, boeken en film Ik hou van r&b en popmuziek. Als het om boeken gaat, hou ik van De alchemist van Paulo Coelho. De film Alexandra’s Project heeft grote indruk op mij gemaakt.
Leiderschapsstijl Ik probeer mijn werk zo te organiseren, dat al mijn collega’s weten wat zij moeten doen wanneer ik afwezig ben.
Het leuke aan leidinggeven is… In dit werk heb ik de kans om veel interessante mensen te leren kennen.
Toekomstdroom Ik ben tevreden met het werk dat ik nu doe. Maar het is altijd mijn droom geweest om iets in het toerisme te doen. In de bergen voel ik mij het beste.
De toetreding tot de Europese Unie is (g)een goede zaak, want… Wij hebben de toetreding tot de Europese Unie nodig. Het is jammer dat wij pas over een paar jaren de voordelen die daaraan verbonden zijn zullen zien.
Belangrijkste gebeurtenis van het afgelopen jaar Het eindexamen voor mijn studie en de trouwerij van mijn broer.
Malta
Naam Anthony Mario Vella
Leeftijd 48
Woonplaats Malta
Bedrijf Een hotel, Travellers Lodge, en een handelsfirma in gebruiksartikelen.
Functie Ik ben directeur-eigenaar van deze twee bedrijven. Sinds veertien jaar geef ik leiding aan beide firma’s.
Werktijden Officieel werk ik twaalf uur per dag. Helaas ben ik 24 uur per dag stand-by…
Opleiding Geen.
Salaris 10.000 Maltese lira per jaar (ca. 24.000 euro).
Burgerlijke staat Getrouwd, twee kinderen.
Beroep partner Huisvrouw.
Woning Halfvrijstaand huis.
Reistijd naar het werk Een half uur.
Auto of openbaar vervoer Auto, ik heb een Renault Laguna.
Hobby’s Voetbal.
Favoriete film, muziek en eten James Bond-films, rockmuziek, pasta.
Leiderschapsstijl Participerend en coachend
Het leuke aan leidinggeven is… Het eindresultaat wanneer de accountant mij de jaarrekening laat zien.
Toekomstdroom Met pensioen gaan en een rustig leven leiden.
De toetreding tot de Europese Unie is (g)een goede zaak, want… De toetreding van Malta tot de EU is geen goede zaak. Voordat we lid waren, kon Malta bedrijven voordelen bieden, zoals een belastingvrijstelling van tien jaar. Voor toeristen uit Rusland en Arabische landen wordt reizen naar Malta moeilijker, omdat zij nu een visum nodig hebben. Dagelijks gaan in Malta banen verloren. In het eerste kwartaal van dit jaar verloren we drieduizend banen omdat bedrijven hun productie verplaatsten naar China en Oekraïne. Bovendien krijgt Malta niet de beloofde tachtig miljoen euro van de EU, maar wordt het meteen een nettobetaler.
Belangrijkste nieuws van afgelopen jaar Mijn vrouw is genezen van kanker.
Letland
Naam Valda Martinsone
Leeftijd 46
Woonplaats Riga
Bedrijf Pangloss Ltd., een vertaalbureau in Riga. Wij maken deel uit van de internationale Pangloss Group, met kantoren in Estland, Litouwen, Moskou en Helsinki. Voor onze klanten vertalen wij industriële, juridische, medische en zakelijke teksten. Wij zijn gespecialiseerd in de Baltische talen, Fins en Russisch.
Functie Directeur, sinds acht jaar. Mijn werk bestaat uit het vertalen van teksten uit het Engels, Russisch, Litouws en Duits. Daarnaast leid ik mijn bedrijf en werk ik nauw samen met andere leden van de Pangloss Group.
Werktijden Formeel van negen tot vijf. Ik werk doorgaans ongeveer vijftig uur per week.
Opleiding Ik heb aan de scheikundefaculteit van de Universiteit van Letland gestudeerd, maar deze studie niet afgemaakt. Later heb ik een kwalificatie gehaalde als linguïst en docent Letse taal en literatuur.
Burgerlijke staat Single.
Woning Momenteel huur ik een appartement. Ik hoop dat ik binnenkort in mijn eigen appartement zal wonen.
Reistijd naar het werk Mijn kantoor is vlakbij mijn huis. Het is een kwartier lopen.
Auto of openbaar vervoer Gewoonlijk reis ik met het openbaar vervoer, soms krijg ik een lift van vrienden.
Hobby’s Ik reis graag, als ik voldoende vrije tijd heb. Daarnaast hou ik van handwerken, zoals breien en naaien.
Favoriete boek en muziek Ik hou van klassieke muziek en opera. Een boek dat ik wellicht nog eens lees is de Bijbel.
Leiderschapsstijl Participerend. Ik sta altijd open voor discussie wanneer er problemen zijn. En ik ben bereid om het standpunt van anderen te accepteren, wanneer zij gelijk hebben.
Toekomstdroom Ik ben erg gelukkig met mijn werk als professionele vertaler. Ik hou niet van werken in grote teams of bij gigantische bedrijven. Het liefst ben ik verantwoordelijk voor mijn persoonlijke werk en het werk van mijn partners.
De toetreding tot de Europese Unie is (g)een goede zaak, want… Ik hoop dat de bureaucratie niet te veel zal toenemen. Ik hoop ook dat de
lidstaten de nieuwe leden niet louter zullen zien als een bron van goedkope arbeidskrachten.
Belangrijkste nieuws van afgelopen jaar Afgelopen zomer heb ik een fantastische reis naar Kopenhagen gemaakt.
Hongarije
Naam Paul Szeman
Leeftijd 35
Woonplaats Pilisvorosvar, een klein dorp bij een meer.
Bedrijf Rynart Transport, de grootste logistiek dienstverlener in Hongarije.
Functie General manager operations. Ik ben verantwoordelijk voor de logistieke activiteiten, de warehouses en ongeveer 1500 man personeel. Mijn aandachtsvelden zijn training, procedures en efficiëntie. Mijn topprioriteit is training, in de vorm van coaching van het eerstelijnsmanagement, omdat hun werk van grote invloed is op de twee andere aandachtsvelden.
Werktijden Ik werk precies zo veel uren als nodig is om het werk te doen.
Salaris Bijna genoeg.
Opleiding Ik heb een graad in machinebouwkunde, gehaald aan de universiteit van Luton in Engeland.
Burgerlijke staat Ik ben tien jaar getrouwd geweest, maar in 2000 gescheiden. Ik heb een zoon van elf, Tommy, van mijn ex-vrouw, en een meisje van negen maanden, Ilianna, van mijn nieuwe partner.
Beroep partner Kwaliteitsmanager.
Woning Vrijstaand huis.
Reistijd 45 minuten.
Auto of openbaar vervoer VW Passat.
Hobby’s Fitness, 4 wheel drives, motorfietsen en films.
Favoriete boek, film, muziek, eten Boeken lezen duurt me te lang. Film: Snatch, muziek bijna alles, eten: Chinees.
Leiderschapsstijl Participerend en coachend.
Het leuke aan leidinggeven Goede mensen coachen en ze helpen uit te blinken.
Toekomstdroom Ik zou graag nog tien jaar doorgaan met dit werk. Dan zou ik graag een eigen familiehotel runnen, ergens ver weg.
De toetreding tot de Europese Unie is (g)een goede zaak, want… Ik ben niet bang voor negatieve effecten. De vrije handel in goederen is goed voor het mkb. Het zal het mkb stimuleren om uit te breiden en te concurreren. Dat is altijd goed voor een land en zijn mensen.
Belangrijkste nieuws van afgelopen jaar Ik kan geen verstandig antwoord geven op deze vraag, vanwege de krankzinnige toestand in de wereld. We gaan allemaal veel te snel! Anderzijds, de verkiezing van Arnold Schwarzenegger als gouverneur van Californië is waarschijnlijk het enige nieuws dat ik positief vond. Het zegt me dat er hoop is voor de wereldwijde acceptatie van eerlijk individualisme. Het laat zien dat het menselijk geloof in de medemens gebaseerd is op empathie en vertrouwen, niet alleen op angst of campagnemarketing.
Estland
Naam Andri Kruus
Leeftijd 29
Woonplaats Tallinn
Bedrijf A2Z Services.
We ontwikkelen software voor betalingssystemen en voor
e-commerce. Daarnaast verzorgen we consultancydiensten.
Functie Ik ben directeur en softwareontwikkelaar. Vanaf de oprichting, twee jaar geleden, ben ik betrokken bij het bedrijf.
Werktijden Van tien tot zes. Doorgaans werk ik dertig tot veertig uur per week.
Salaris Vertrouwelijk.
Opleiding Universitaire studie economie.
Burgerlijke staat Single.
Woning Een appartement vlakbij het centrum van Tallinn.
Reistijd naar het werk Tien minuten.
Auto of openbaar vervoer Een Audi.
Hobby’s Rollerskating, reizen, fietsen, computers.
Favoriete film, muziek en eten The Matrix (deel I), pop- en clubmuziek, licht eten, zoals salades.
Leiderschapsstijl Participerend.
Het leuke van leidinggeven is… Goeie vraag…
Toekomstdroom Een mentor zijn en leidinggeven aan een bedrijf dat het goed doet.
De toetreding tot de Europese Unie is (g)een goede zaak, want… De toetreding zou goed kunnen zijn voor de ontwikkeling van markten voor e-commerce in de Europese Unie. De lokale ict-markt zou zich echter minder snel kunnen ontwikkelen dan nodig is, terwijl de inflatie toeneemt.
Cyprus
Naam Nicos Constantinou
Leeftijd 35
Woonplaats Nicosia, de hoofdstad van Cyprus
Bedrijf C&N Constantinou & Co., Auditors and Business Advisors. Wij zijn zakelijk dienstverlener voor offshore- en internationale bedrijven. Wij regelen de dagelijkse activiteiten van offshorebedrijven, zoals bedrijfsadministratie, belastingadviezen en boekhouding.
Functie Ik ben managing director en medeoprichter van het bedrijf. Ik ben verantwoordelijk voor de groei van het bedrijf, de kwaliteit van de dienstverlening, de strategische visie en het management.
Werktijden Officieel van negen tot vijf. Gewoonlijk werk ik vijftig uur of meer.
Opleiding Ik haalde in 2002 een mba aan de Warwick Business School in Engeland. In 1992 studeerde ik af in computerised accounting, aan de Universiteit van East Anglia in Norwich, Engeland.
Burgerlijke staat Ik ben getrouwd en heb een zoon van twee jaar.
Beroep partner Professor en vertaler Russisch en Japans.
Woning Ik woon in een comfortabel appartement, vlakbij het centrum van de stad.
Reistijd naar het werk Twee minuten.
Auto of openbaar vervoer Een BMW.
Hobby’s Ik speel gitaar en synthesizer.
Favoriete boek, eten, muziek Zakenboeken, internationaal eten, vooral Grieks en Chinees eten, Griekse muziek.
Leiderschapsstijl Agressief en perfectionistisch. Ik ben participerend, tot het punt dat ik autoritair móet zijn.
Het leuke aan leidinggeven is De voldoening die het geeft om een bedrijf te ontwikkelen. Ik hou ervan om creatief te zijn. En uiteraard om op het eind groei en goede resultaten te halen.
Toekomstdroom Verdere groei van dit bedrijf. Ik hoop ooit de luxe te hebben om hooggekwalificeerde mensen aan te stellen om dát te bereiken wat ik wil. Dan hoef ik minder zelf te doen.
De toetreding tot de Europese Unie is (g)een goede zaak, want… De markt voor de dienstverlenende sector wordt veel groter, dat is het grootste voordeel. Die grotere markt is echter geen vanzelfsprekendheid. Daar is veel meer voor nodig, bijvoorbeeld een sterk overheidsbeleid.
Belangrijkste nieuws van afgelopen jaar Het verdrag met de Europese Unie was met afstand het belangrijkste nieuws voor Cyprus. Het negatieve nieuws zijn de oorlogen in de regio, met name in Irak. Dat veroorzaakt instabiliteit in het internationale bedrijfsleven. Voor onszelf was het belangrijkste nieuws een verdrag met China: wij zijn erin geslaagd om onze business uit te breiden naar het Verre Oosten.
Litouwen
Naam Vidmantas Janulevicius
Leeftijd 37
Woonplaats Vilnius
Bedrijf Cd- en dvd-fabrikant.
We maken onder meer audio-cd´s, cd-roms, video-cd´s, foto-cd’s en dvd´s.
Functie Eigenaar.
Werktijden Van negen tot zes, veertig uur in de week.
Salaris Varieert.
Opleiding Bachelor in de economie, Universiteit van Vilnius
Burgerlijke staat Getrouwd met Gabriele, geen kinderen.
Beroep partner Sales executive in reisindustrie.
Woning Appartement.
Reistijd naar het werk Tien minuten.
Auto of openbaar vervoer VW Passat.
Hobby’s Autoracen.
Favoriete boek, eten Erich Maria Remarque – Drie kameraden, Aziatisch eten.
Leiderschapstijl Collectief leiderschap.
Toekomstdroom Mijn bedrijf uitbouwen tot de grootste cd- en dvd-fabrikant van de Scandinavische regio.
De toetreding tot de Europese Unie is (g)een goede zaak, want… Grote bedrijven zullen hun activiteiten verder kunnen ontwikkelen, doordat de markt groter wordt en hun winst stijgt, maar voor de kleinere bedrijven, die op de lokale markt gericht zijn, zal het moeilijk worden. Ze zullen niet op kunnen tegen de grote bedrijven.
Belangrijkste nieuws van afgelopen jaar De voltooiing van de eerste fase van de verbouwing en modernisering van de fabriek. We hebben de fabriek daarna groots ingewijd.
