Het budget wordt krapper, mensen moeten weg en ontslagen hangen boven het hoofd van de achterblijvers. Kortom: het is crisis. Hoe houdt u de teamspirit er in deze barre tijden in?
Natuurlijk zijn de mensen die mogen blijven blij. Maar het is vrij naief om te denken dat ze zo blij en dankbaar zijn dat ze gewoon doorwerken zoals ze deden. U heeft ze wel beroofd van hun vertrouwde werkomgeving en het werk van ex-collega's op hun bureau gestort. En dat voor bar weinig (extra) waardering.
Geen wonder dat de motivatie en betrokkenheid van uw achterblijvers naar een dieptepunt dalen. Ruim veertig procent van de reorganiserende bedrijven ziet haar prestaties afnemen en ziekteverzuim stijgen, meldde Intermediair PW eerder op basis van een onderzoek. Hier vindt u enkele tips die u kunt gebruiken om achterblijvers gemotiveerd te krijgen en te houden.
1. Geef tijd
Eerst even het volgende: geef uw medewerkers de tijd. Verwacht niet dat uw team een dag later alweer doorwerkt alsof er niets aan de hand is. Een drastische ingreep heeft altijd verwerkingstijd nodig.
2. Constant communiceren
Ruim de helft van de reorganiserende bedrijven vergeet te communiceren. Dat zegt Marleen aan de Boom, onderzoeker aan de Universiteit van Tilburg, in Intermediair PW. Terwijl dit juist zo belangrijk is. Leg in de eerste plaats goed uit waarom de ontslagen nodig zijn en hoe het bedrijf ervoor staat. Verder moet u als manager niet alleen de lange termijn bespreken, maar ook ingaan op de nieuwe rollen, functies, werkbelasting en nieuwe carrieremogelijkheden die nu meteen gelden voor de achterblijvers. Kortom: wat verwacht u van de individuele werknemers? Communiceren kunt u doen via kantinesessies, een inloopspreekuur, extra werkoverleg of een-op-een gesprekken.
3. Leidinggevenden trainen
Uit onderzoek blijkt dat medewerkers die zich gesteund voelen door de leidinggevende, beter presteren en meer betrokken zijn bij het bedrijf. Het trainen van leidinggevenden in het bieden van emotionele steun is dus geen overbodige luxe. Vooral het middenmanagement vervult hierin een sleutelrol, omdat zij het dichtst bij de medewerkers staat. Vertrouwen in de leidinggevenden is een voorwaarde voor betrokkenheid van werknemers in deze barre tijden. Zorg voor een empathische houding, stel uw oordeel uit en toon begrip en medeleven.
4. Inspraak voor medewerkers
Medewerkers die het gevoel hebben dat er naar hen geluisterd wordt, presteren eveneens beter en zijn meer betrokken bij de onderneming waar zij werken. Stel dat er een negatieve sfeer is ontstaan vanwege allerlei roddels over de toekomst, dan kunt u die omslaan door uw mensen inspraak te geven. Zo krijgen zij het gevoel van controle terug, wat hun onzekerheid tempert, zegt de Belgische hoogleraar arbeidspsychologie Hans de Witte in de Tijd.
4. Gezamenlijke targets en incentives
In het verlengde hiervan kunt u samen met uw mensen plannen en targets opstellen. Laurens Simonse, directeur van de Laurens Simonse Groep, actief op het gebied van jongeren en de arbeidsmarkt, doet dat bijvoorbeeld. "In december maakten we een driemaandenplan: ‘Fuck de crisis'. Daar staan verschillende targets in, zoals een stijging van de marges met vijftien procent en stijging van de omzet met veertig procent. Als we die halen, dan gaan we met z'n allen naar Parijs", legt hij uit.
Inmiddels zijn de drie maanden voorbij en zijn de targets gehaald. "Je kunt wel steeds zeggen: het ligt aan de crisis. Maar dat is niet zo. Je bent zelf altijd nog het meest bepalend voor de resultaten", stelt Simonse. Het succes wordt in de herhaling gegooid met een tweede plan, getiteld ‘Surfing the tsunami'. "Het doel daarvan is meer uit de crisis te halen. Door mee te denken met de klant en nieuwe richtingen in te slaan", licht de directeur toe. Alles om de medewerker meer bij het bedrijf te betrekken. De target voor omzetstijging ligt in dit tweede plan op 25 procent. De incentive? Geen individuele bonussen, maar een gezamenlijk feest op het strand van Bloemendaal.
5. Competitie-element invoeren
U kunt natuurlijk ook een competitie-element invoeren om uw mensen wat harder te laten lopen. Zonder dat u ze daar keihard op afrekent, zodat het wel een beetje gezellig blijft op kantoor. De Laurens Simonse Groep organiseert bijvoorbeeld een ‘sales-week'. "Dat houdt in dat we een week sales doen met het hele bedrijf", licht directeur Simonse toe. "We vormen teams met salesmensen, telefonistes, recruiters en directieleden en kijken welk team het meest verkoopt." Of laat u inspireren door Assurantiekantoor Verbossen in Veghel. Zij wil in de recessie geen fouten in offertes maken, meldt Zibb. Daarvoor stelde het kantoor het IGET (Ik Geef Een Taart)-systeem in. Strengheid combineren met een dosis humor dus.
6. Retentiebonus
Vaak gaan de beste mensen, die de ontslagronde overleven, alsnog uit zichzelf weg. Ze krijgen te weinig zekerheid over een baangarantie en zijn zo gewild op de arbeidsmarkt, dat concurrenten ze maar al te graag bij u wegkapen. Stel uw sleutelfiguren daarom een retentiebonus in het vooruitzicht, zegt professor De Witte in de Tijd. Denkt u als we het hebben over een textielbedrijf bijvoorbeeld aan de tekenaar van de ontwerpen. Of aan de voltallige productieafdeling, om te voorkomen dat de productie spaak loopt.
7. Investeer
Het lijkt misschien een brug te ver, maar juist na een shake-out is het verstandig te investeren in uw mensen. Zeker van wie nu ook andere vaardigheden worden verwacht, omdat de rollen op de werkvloer opnieuw zijn ververdeeld. School ze bij of coach ze op die nieuwe rol. Dit biedt hen zekerheid en nieuwe carriereperspectieven, waardoor ze minder geneigd zijn uit eigen beweging de deur achter zich dicht trekken.
