Internetjournalist Peter Olsthoorn kan wel bezig blijven. Na een boek over de macht van Google volgt nu De Macht van Facebook. Zijn oordeel over het sociale netwerk is milder dan dat over de zoekgigant.
Zit Peter Olsthoorn op dit moment te tikken over Twitter of gaat zijn volgende boek over Pinterest? Waarschijnlijk moet de volgende internethype waaraan honderden miljoenen mensen verslaafd zullen raken, nog worden uitgevonden. Maar zonder dollen: het is bijzonder nuttig dat consumenten, wij allemaal dus, zich informeren over hoe de partijen waaraan ze soms zonder nadenken veel (kostbare) informatie toevertrouwen, daarmee omgaan. Lezing van zijn voorlaatste boek De Macht van Google maakte al, dat we de privacyinstellingen van ons Google-account wat aanscherpten. Met de beursgang van Facebook en niet te vergeten de introductie van diens compleet nieuwe layout Timeline voor de deur, is het hoog tijd voor een inkijkje in Facebook.
GERECENSEERD:
De Macht van Facebook – Theo, ben je dood ozo?
Peter Olsthoorn
(Elikser, 245 pagina’s, 14.90)
Don't be evil een beetje ondergesneeuwd
Van Google wisten we het al: het 'don't be evil' is een beetje ondergesneeuwd geraakt doordat het bedrijf van Page en Brin niet alleen zijn gebruikers, maar ook zijn klanten, aandeelhouders en werknemers tevreden moet houden. Google-diensten lijken gratis, maar door de klant wordt betaald met persoonlijke informatie die goud waard is. Zodra diens zorgen rond privacy de winstoptimalisatie in de weg staan, begint het gedraai en gejok.
Datzelfde geldt ook voor Mark Zuckerbergs Facebook. Dat is niet voor niets mogelijk 100 miljard dollar waard: Zuckerberg heeft een weergaloos open platform gebouwd, waar talloze derden met hun apps op mee kunnen liften. Hij vergaart zo nog veel meer en veel persoonlijkere informatie over zijn 1 miljard vrienden dan Google vermag en doet op zijn zachtst gezegd nogal laconiek over onze behoefte aan privacy. Zodra we ergens lol in hebben of er beter van denken te worden, zal privacy ons worst wezen. Het moet gewoon even wennen, die enorm rijke databank die Facebook over alle bezoekers, hun gedrag en dat van hun vrienden vastlegt.
Olsthoorn heeft niet als doel het definitieve geschiedenisboek over de opkomst en ondergang van Facebook te schrijven. Hij is eerlijk over zijn bewondering voor het genie Zuckerberg en zijn bijna-verslaving aan het zo onweerstaanbare Facebook. Dat verhindert hem niet een brede en hier en daar nogal wijdlopige inkijk te geven in het wezen en de gevaren van Facebook. De macht van Facebook gaat niet alleen over privacy, een terrein waarop het voorlopig nog wel een Echternachprocessie zal lopen, met een Facebook dat telkens flink over de schreef gaat, om na klachten en dreigementen van privacyautoriteiten weer een half stapje terug te zetten.
Het boek behandelt ook andere kanten van het wit-blauwe wonder, zoals wat je nu werkelijk hebt aan Facebookvrienden, hoe eerlijk en oprecht ze zichzelf presenteren en hoe het staat met flirten, uit elkaar gaan en zelfs overlijden als Facebookgebruiker. Olsthoorn onderzoekt redelijk grondig of de Facebookverslaving werkelijk zo ongezond is (valt mee, er komen ook goede dingen uit voort) en geeft tips om er iets aan te doen (installeer Facebooklimiter, schakel de e-mailmeldingen uit).
Facebook een beschaafd en betrouwbaar stuk internet
De wat zakelijkere hoofdstukken maken De macht van Facebook toch het interessantst. Marketeers die het nog niet snappen, zijn hun titel niet waard, maar voor een iets breder publiek is het interessant om bij elkaar te zien, wie de gebruikers van Facebook zijn en hoeveel tijd ze in verschillende landen stukmaken op het sociale netwerk. Hoe grote merken 'FB' effectief kunnen inzetten om marketing mee te bedrijven. Hoe Facebook hun berichten via het algoritme Edgerank een bepaalde prioriteit geeft, hoe deels handmatig berichten worden gecensureerd als ze porno bevatten, of aanzetten tot geweld en drugsgebruik.
Eigenlijk, concludeert Olsthoorn op een goed moment, is Facebook een behoorlijk beschaafd en betrouwbaar stuk van het internet, mede dankzij het hek eromheen en het verbod om er onder een pseudoniem rond te struinen. En Facebook mag ons gebruiken om adverteerders te lokken, de bezoekers zijn zelf ook in staat het platorm in te zetten voor criminele en maniakale doeleinden. Aan de Noorse massamoordenaar Anders Breivik wijdt het boek behoorlijk wat ruimte, zo te lezen om ons het motto 'bezint eer ge bevrindt' in te peperen.
Dat wil niet zeggen dat hij het gebruik van Facebook afraadt, die keuze is aan de lezer. Olsthoorn heeft wel wat aanbevelingen voor Zuckerberg en de zijnen. Naarmate mensen hun leven meer doorbrengen op Facebook, wordt het belangrijk dat ze er de controle terugkrijgen. Facebook zou de data die het verzamelt over zijn gebruikers moeten teruggeven. Het zou gebruikers meer zeggenschap kunnen geven, zelfs door ze op te nemen in een quasi-raad van commissarissen. Het moet werk maken van een échte klantenservice, desnoods met de inzet van vrijwilligers en nu eens voorgaan in de privacy-discussie, in plaats van zich alle kanten op te laten schoppen naar een zoveelste sorry-we-zullen-het-nooit-meer-doen.
Goed afgewogen kritiek
Met De macht van Facebook heeft de veteraan onder de internetjournalisten zijn lezers weer een dienst bewezen. Door het onderwerp alleen al, maar ook door het enthousiasme en de goed afgewogen kritiek waarmee hij het benadert. Dat gebeurt allemaal in de hem kenmerkende stijl: vlot leesbaar, maar soms al te haastig, struikelend over een overdaad aan inzichten, kennis, grappen en terzijdes die de structuur en boodschap ondermijnen. Opmerkelijk genoeg verschijnt van het boek een uitgebreide hardcover editie – De Macht van Facebook – Onweerstaanbaar – die bijna tweemaal zo dik is, maar in essentie geen andere informatie bevat: een director's cut waarbij de uitgeverij zich heeft ingehouden wat de eindredactie betreft. Het zij zo: alleen op Facebook is iedereen perfect.
