Het wereldhandelsvolume steeg in het eerste kwartaal van 2012 met 1,6 procent. Kansen genoeg voor ondernemingen in die zin. Zeker 10 procent van alle Nederlandse bedrijven handelt ook al over de grenzen. De meest actieve 1 procent van die bedrijven was in 2008 verantwoordelijk voor 74 procent van de importen en 71 van alle exporten. Maar sommige landen zijn nu eenmaal aantrekkelijker voor directe investeringen dan andere.
Na Duitsland en België is China de belangrijkste exporteur naar Nederland, de import uit BRIC-landen tussen 1996 en 2010 verviervoudigde, van 4 tot 16 procent. Size matters: hoe groter de economie en hoe volwassener, hoe aantrekkelijker. Direct foreign investments (DFI) zijn goed voor het ontvangende land, een maat voor economisch seksappeal en dragen bij aan het BBP.
Welke landen hebben nu het meest geïnvesteerd in ons land? Volgens cijfers van DNB heeft de VS de meeste direct foreign investments (DFI): 70,7 miljard euro ultimo 2010, gevolgd door de Britten: 59,6 miljard. Het bedrijfsleven in de Europese Unie heeft investeringen ter waarde van 280,3 miljard euro in de Nederlandse economie. De tien grootste netto-beheerders van (DFI in miljarden dollars) zijn (zie kolom):
Eén procent van de bedrijven in Nederland is overigens in buitenlandse handen. Die bedrijven zijn goed voor 25 procent van de toegevoegde waarde, 17 procent van de werkgelegenheid en ruim 30 procent van de omzet in de private sector.
Makkelijk zakendoen
De ‘Ease of Doing Business Index’ van de Wereldbank geeft aan in welke landen de overheid het minst in de weg staat bij het zakendoen en welke overheden buitenlands eigendom heiligen. Volgens de Wereldbankeconomen bestaat er een sterke relatie tussen de openheid voor buitenlandse investeerders, het belastingregime en bureaucratische regels en economische groei. Voor de top 10 zie de kolom rechts.
Enkele feiten op een rij, wist je dat:
- Uitvoer naar de BRIC-landen relatief veel aan het Nederlands BBP bijdraagt, omdat er naar verhouding weinig (38 procent) wederuitvoer is. Gemeten over de totale Nederlandse export is dat 46 procent
- Buitenlandse startups relatief belangrijk zijn: in het eerste jaar genereren zij gemiddeld 40 banen, tegenover 4 voor een vaderlandse startup.
- De werkgelegenheid bij een bedrijf na een overname door een buitenlandse partij gemiddeld iets toeneemt. Een uitzondering is de maakindustrie. Wat het land van herkomst is, maakt geen verschil.
- Exporteurs, importeurs en bedrijven die in beide velden actief zijn hogere lonen betalen en meer hoogopgeleide werknemers inzetten. Ze zijn bovendien productiever dan bedrijven die niet over de grens handelen.
Bronnen: CBS, CPB
=
De Braziliaanse real stroomt binnen
Importen komen van steeds verder
Machine-export daalt substantieel
Onze spoorinfrastructuur komt uit het buitenland
1. Qatar +18,8 %
Het al steenrijke Qatar groeit en bloeit lustig door. De onwerkelijk hoge groei is vooral te danken aan de olieprijzen, maar gas wint aan belang. Qatar beschikt over 13 procent van de wereldreserve. En er zit meer in het vat. In 2022 vindt er een snikheet wereldkampioenschap voetbal plaats en er wordt nu al geïnvesteerd in de infrastructuur. De vooruitzichten zijn onverminderd zonnig voor de komende 50 jaar. Daarna is de olie op.
2. Mongolië +17,3%
Groot, leeg en hofleverancier van metalen en steenkool aan China. Meer dan 90 procent van alle buitenlandse handel is met deze hongerige buur. Mongolië bloeit op na twee crises. De eerste crisis was het wegvallen van de steun uit de Sovjet-Unie. Liberalisering en verregaande privatisering waren het gevolg. Buitenlands kapitaal stroomde binnen.
Bijna ging het mis in de uitzonderlijke strenge winter van 2009/10. Een kwart van het vee stierf en de grondstofprijzen kelderden. Via een IMF-noodkrediet van 230 miljoen dollar nu dus met stip op twee. De Mongoolse beurs was in 2011, na die van Venezuela, de best renderende ter wereld.
3. Turkmenistan +14,7%
Een onaantrekkelijke, corrupte woestenij. Met veel olie en gas, dat wel. De rijkdom stroomt binnen door recent geopende pijpleidingen naar Iran en China. Verder wordt zo’n 10 procent van het inkomen verdiend met de export van katoen, geteeld in bewaterde stukjes woestijn.
De vooruitzichten zijn evenwel slecht. De CIA noteert: “(…) hardnekkige corruptie, een slecht onderwijssysteem, overheidsmisbruik van olie- en gasinkomsten (…) talloze bureaucratische obstakels staan het internationale zakenverkeer in de weg.” Veel groei dus, maar in een land waar u eigenlijk niks te zoeken hebt.
4. Ghana +13.6%
Na een kwart eeuw stabiliteit is er sinds 2 jaar olie gevonden, op termijn goed voor een miljoen vaten per dag. China investeerde mede hierom al 13 miljard dollar in de infrastructuur. De vraag is of Ghana de nieuwe rijkdom aankan. De vooruitzichten zijn gunstig. Structurele hervormingen, deels aan de hand van het IMF, lopen al sinds 2006.
Nederland was in 2009 nog de belangrijkste handelspartner van Ghana. Wij kopen en verwerken bijna alle daar geteelde cacao.
5. Panama +10.6%
Panama heeft een kanaal waarmee schepen een paar duizend kilometer afsteken. De rijken in Panama worden er rijker van. Panama beleeft een boom in de logistieke en transportdienstverlening. Verder heeft Panama – om het imago van dubieus belastingparadijs kwijt te raken – steeds meer belastingverdragen ondertekend.
6. Irak +9.9%
Een beetje oorlog doet wonderen voor het groeipotentieel van een economie. De economische motor draait op 2,2 miljoen vaten olie per dag. Veel van het geld vloeit in het verbeteren van de olie-infrastructuur en het herstel van gebouwen en wegen. Hiervan profiteren vooral de Turkse bouwbedrijven. Ondanks de groeicijfers blijft de politieke verdeeldheid een belangrijk probleem. De staat domineert de economie.
7. Solomon Islands +9.3%
De Solomon Islands, waar een militaire interventiemacht rust bracht in het etnisch geweld, krabbelt in hoog tempo op en gaat de komende jaren zwaar profiteren van de grote voorraden metalen (lood, zink, nikkel). Net als Zimbabwe groeien de Solomon Islands overigens harder dan China (9,2 procent).
8. Zimbabwe +9,3%
Zimbabwe is een politieke chaos. Het land groeit terwijl alle seinen op rood staan. Een land om naar toe te sprinten als de politieke situatie het toelaat.